Doanh nghiệp xăng dầu lỗ nhưng không dám nói

Chi phí tăng cao

Trong mấy ngày vừa qua, hiện tượng các cây xăng trên địa bàn một số tỉnh phía Nam đóng cửa khiến nhiều người dân bức xúc. Trên nhiều tờ báo cũng như diễn đàn mạng xã hội phản ánh cho thấy, hàng đoàn xe xếp hàng để mua xăng dầu theo kiểu phân phối hoặc các cây xăng đóng cửa treo bảng hết xăng. Điều này đã làm ảnh hưởng đến việc tham gia giao thông cũng như hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trên các địa bàn đó.

Mới đây, tại một cuộc họp của Bộ Công Thương về bàn giải pháp tháo gỡ khó khăn cho nguồn cung xăng dầu, ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam cho hay, theo Nghị định 95, trong kết cấu về tính giá cơ sở có việc tách bạch khá kỹ phần nhập khẩu từ nước ngoài và kết cấu với các mặt hàng trong nước. Hiện quy định cũng rút ngắn lại việc xác định giá theo chu kỳ 15 ngày xuống còn 10 ngày, đây cũng đã là một bước tiến nhằm điều hành giá trong nước phù hợp với giá của thị trường thế giới.

“Tuy nhiên, có nhiều yếu tố chúng ta chưa đánh giá được hết trong khi giá thế giới có nhiều biến động, thay đổi lớn, vì 2022 là năm "dị biệt" nhất trong thời gian vừa qua và là năm rất khó khăn với doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu. Đến thời điểm hiện tại, hầu hết các doanh nghiệp kinh doanh lỗ”, ông Bảo nói.

Chia sẻ về nguyên nhân nhiều cây xăng đóng cửa, bà Phạm Thị Băng Trang - Tổng giám đốc Tổng công ty thương mại xuất nhập khẩu Thanh Lễ cho biết, việc cây xăng đóng cửa không phải chỉ có nguyên nhân do thiếu hụt xăng dầu mà còn do một số cây xăng đã đóng cửa từ trước hoặc không đủ điều kiện kinh doanh xăng dầu nên không được cấp lại giấy phép.

Bà Trần Thị Tuyết Mai - Công ty TNHH Vận tải Thủy bộ Hải Hà chia sẻ thêm, thực sự nguồn cung xăng dầu không thiếu mà do doanh nghiệp đang lỗ lớn do chi phí thực tăng cao nên không thể nhập khẩu về được.

“Hiện chi phí nhập khẩu đang tăng cao. Đơn cử, quý 1, chi phí là 306 đồng/lít, quý 2 là 450 đồng/lít; quý 3 là 967 đồng/lít, tức là bình quân, doanh nghiệp đang lỗ 667 đồng/lít. Sang quý 4, doanh nghiệp lỗ 1.100 đồng/lít. Khoản lỗ này ai gánh cho doanh nghiệp?”, bà Mai nêu rõ.

Ông Phạm Văn Thoại - Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc nhà máy lọc dầu Cát Lái Saigon Petro chia sẻ thêm, mặc dù doanh nghiệp vẫn nỗ lực cố gắng tìm cách để nhập hàng nhưng hiện mức premium nước ngoài về và chi phí đưa hàng từ nước ngoài về cảng Việt Nam quá cao, ảnh hưởng lớn đến doanh nghiệp.

“Thời điểm đầu năm đến quý 2, nhờ giá tăng nên doanh nghiệp có lãi nhưng từ quý 3 vừa rồi, đặc biệt là giai đoạn tháng 7, tháng 8, doanh nghiệp nào cũng lỗ mà không dám nói, vẫn phải thực hiện theo đúng chỉ đạo của Thành ủy là dù thế nào cũng phải đảm bảo được nguồn hàng”, ông Thoại nói.

Nhiều giải pháp tháo gỡ

Để tháo gỡ khó khăn, cũng như đảm bảo nguồn cung xăng dầu thị trường, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đều cho rằng cần phải rà soát lại chi phí.

Ông Nguyễn Văn Tuấn Quỳnh - Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Long Hưng kiến nghị, Bộ Tài chính cần nghiên cứu định mức chi phí. Đối với định mức premium nhập khẩu xăng dầu từ nước ngoài về, nên điều chỉnh hàng tháng để sát tình hình thị trường. Chi phí định mức trong nước đề nghị điều chỉnh 6 tháng, mặc dù đã điều chỉnh nhưng chưa đúng với thực tế.

“Định mức chi phí xăng dầu đã có từ năm 2014 đến bây giờ, nhưng các chi phí khác như thuê đất, lương đều tăng, gây ra bất cập. Do vậy, mỗi năm cần phải xem xét chi phí định mức cho các cửa hàng xăng dầu, ít nhất phải tính theo CPI”, ông Tuấn Quỳnh đề nghị.

Cũng liên quan đến chi phí, ông Trần Ngọc Năm - Phó Tổng giám đốc Petrolimex - cho hay, chi phí vận chuyển của các thương nhân đầu mối năm nay rất cao gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp. Do đó, doanh nghiệp mong muốn liên Bộ Công Thương – Tài chính chia sẻ với khó khăn này của doanh nghiệp để có phương án tháo gỡ.

Còn, bà Trần Thị Tuyến Mai đề nghị các cơ quan chức năng nên điều chỉnh 6 tháng/1 lần chi phí thực tế của doanh nghiệp. “Đề nghị liên Bộ, Chính phủ, Thủ tướng xem xét, cân đối lại, chấp nhận các chi phí thực tế mà doanh nghiệp bỏ ra. Bởi công thức tính giá đã được quy định từ năm 2014 và hiện nay đang biến động rất lớn, bà Mai nói.

Chia sẻ những khó khăn với doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, ông Nguyễn Văn Truyền - Phó Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) cho rằng, về nguyên tắc, xăng dầu không phải là mặt hàng do Nhà nước định giá mà vận hành theo cơ chế thị trường, do doanh nghiệp quyết định nhưng có sự quản lý của Nhà nước.

Về chi phí, theo quy định hiện hành, tại mỗi kỳ điều hành, Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Công Thương điều hành giá phù hợp nhất, cân đối lợi ích doanh nghiệp, người tiêu dùng.

Đối với chi phí định mức đưa xăng dầu từ nước ngoài về, định kỳ hàng năm, Bộ Tài chính thông báo 2 lần vào ngày 10/1 và ngày 10/7. Tuy nhiên từ ngày 10/7 đến nay, thị trường xăng dầu diễn biến quá bất thường, dẫn đến chi phí thay đổi, không đáp ứng được thực tế, ảnh hưởng đến doanh nghiệp. Còn chi phí đưa xăng dầu từ nhà máy lọc dầu về cảng và premium trong nước vừa được điều chỉnh ngày 11/10.

Ông Truyền cũng nhắc lại, vừa qua Nhà nước đã đưa ra một số chính sách giảm thuế (1/4) và thuế môi trường (1/7). Và trong kỳ điều chỉnh giá xăng dầu ngày 11/10, Bộ Tài chính cũng rà soát căn cứ con số thực tế của doanh nghiệp.

“Tuy nhiên trên thực tế có phát sinh thêm như tiền thuê đất, nhân công,… vì vậy, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục cùng Vụ Thị trường trong nước nghiên cứu những đề xuất và thời hạn điều chỉnh để có biện pháp tháo gỡ khó khăn của doanh nghiệp”, ông Nguyễn Văn Truyền nhấn mạnh.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải nêu rõ, hiện nay, vấn đề quan trọng nhất là nguồn cung. Nguồn trong nước đang chiếm 70-80%, nhưng nguồn cung từ nước ngoài về Việt Nam lại gặp rất nhiều khó khăn. Các đầu mối kinh doanhphải tính đúng, tính đủ chi phí thực tế của doanh nghiệp, có chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu về hạn mức tín dụng, lãi suất ưu đãi, nguồn ngoại tệ nhằm giúp các doanh nghiệp giảm chi phí tài chính, tăng nguồn lực để nhập khẩu…

Tại kỳ điều hành gần nhất ngày 11/10/2022, Bộ Công Thương đã đề xuất và Bộ Tài chính đã đồng ý tăng chi phí đưa xăng dầu từ Nhà máy về cảng và premium trong nước. Tuy nhiên, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nói cần phải tiếp tục rà soát các chi phí thực tế, hợp lý khác của doanh nghiệp để điều chỉnh cho phù hợp với thực tế, nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong việc nhập khẩu mặt hàng xăng dầu…