Đây là lý do có thể khiến Fed tiếp tục mạnh tay tăng lãi suất lên mức kỷ lục thay vì giảm tốc như đã 'hứa'

Giới chức Fed đã có trong tay đầy đủ dữ liệu về kinh tế. Tuy nhiên, mọi thứ lại không khả quan và NHTW có thể phải cân nhắc tăng lãi suất lên mức cao nhất so với kỳ vọng của nhà đầu. Có thể, họ sẽ tiếp tục nâng lãi suất mạnh tay sau dự báo 0,5% vào cuộc họp của tháng này. 

Số liệu mới công bố cho thấy mức lương hàng tháng đã tăng với tốc độ mạnh nhất kể từ tháng 1 và số lượng việc làm cũng tăng cao hơn dự báo. Điều này sẽ khiến Chủ tịch Fed Jerome Powell lo ngại, khi ông mới cảnh báo rằng những yếu tố như thị trường lao động hạ nhiệt và thu nhập giảm là cần thiết để giúp kìm cương lạm phát gần mức cao nhất 40 năm. 

Powell và các quan chức Fed đã phát tín hiệu rằng sẽ giảm mức tăng xuống 0,5 điểm phần trăm vào cuộc họp ngày 13-14/12, sau 4 lần liên tiếp nâng 75 điểm cơ bản. Ông cũng cho biết hồi tháng 9, NHTW có thể cần lãi suất tăng cao dự báo ở mức 4,6% trong năm tới, từ phạm vi hiện tại là 3,75% đến 4%. 

Rhea Thomas - nhà kinh tế cấp cao của Wilmington Trust Co., cho hay: “Ông Powell đã báo hiệu rằng nước Mỹ chưa ở trong vòng xoáy tăng trưởng tiền lương nhưng rủi ro vẫn còn đó. Điều này cho thấy rằng họ có thể phải tăng lãi suất lên mức cao nhất và duy trì trong thời gian dài hơn.” 

Các khoản đặt cược vào việc Fed tăng lãi suất 0,5% trong tháng này vẫn không thay đổi, sau khi báo cáo việc làm được công bố và các nhà đầu tư cho rằng tình hình sẽ giữ nguyên trong cuộc họp 31/1 - 1/2. Giới đầu tư dự đoán lãi suất sẽ đạt đỉnh ở mức 4,9% vào năm tới. 

Trong cuộc họp tới, giới chức Fed sẽ đưa ra dự báo theo quý và có thể nâng dự báo trung bình về mức đỉnh của lãi suất trong năm tới lên 5% hoặc cao hơn. Chủ tịch Fed St. Louis James Bullard đã ủng hộ mức cao nhất là tối thiểu 5,25%. Một số nhà phân tích cho rằng lãi suất sẽ lên tới 5,5%, khi đó Fed sẵn sàng tạo ra một cuộc suy thoái nếu cần thiếu để ổn định tình hình giá cả. 

Diane Swonk - nhà kinh tế trưởng tại KPMG, cho biết: “Lạm phát như một căn bệnh ung thư, nếu không được điều trị thì nó sẽ di căn và gây đau đớn rất lâu. Cách chữa trị bằng tăng lãi suất cho thấy 2023 sẽ là một năm rất khó khăn.”

Ngoài ra, trước cuộc họp tới, giới chức Fed sẽ nhận được dữ liệu giá tiêu dùng và có thêm 1 tháng để xem xét lại trước khi họp tiếp vào đầu năm tới. 

Hôm thứ Tư, ông Powell phát biểu rằng tiền lương tăng có thể là “một phần rất quan trọng trong câu chuyện lạm phát”. Dù những khó khăn trong chuỗi cung ứng hàng hoá đã hạ nhiệt, giúp triển vọng giá trong của lĩnh vực này trở nên khả quan hơn. Tiền lương là loại chi phí lớn nhất với lĩnh vực dịch vụ, bởi vậy thị trường lao động là chìa khoá để hiểu được triển vọng về giá cả của mọi thứ từ dịch vụ khách sạn đến cắt tóc. 

Báo cáo việc làm cho thấy, thu nhập trung bình/giờ đã tăng 0,6% trong tháng 11, mức tăng mạnh nhất kể từ tháng 1 và cao hơn 5,1% so với 1 năm trước đó. Tiền lương của công nhân sản xuất và không có sự giám sát tăng 0,7% so với tháng trước, mức tăng cao nhất trong gần 1 năm. Tốc độ tăng trưởng của tiền lương vẫn chưa phù hợp với mục tiêu lạm phát 2% của Fed. 

Dù các quan chức NHTW đặt mục tiêu tăng trưởng thấp hơn xu hướng hiện tại để giảm áp lực giá cả, thì việc có thêm 263.000 việc làm vào tháng trước, khiến tỷ lệ thất nghiệp ở mức 3,7%, là dấu hiệu mới nhất cho thấy kinh tế Mỹ vẫn có khả năng hồi phục. Theo ước tính của Fed Atlanta, tăng trưởng trong quý IV có thể đạt 2,8%, cao hơn nhiều so với ước tính trong dài hạn.

Họ cũng nhấn mạnh tác động của những đợt tăng lãi suất mạnh tay liên tiếp. Theo đó, Fed Atlantas dự đoán NHTW có thể giảm xuống mức tăng 25 điểm cơ bản vào năm tới để kiểm soát rủi ro. 

Mặc dù vậy, số liệu việc làm mới công bố có thể là yếu tố làm giới chức cân nhắc về mức tăng 50 điểm cơ bản vào năm tới.

Thomas Costerg - nhà kinh tế cấp cao về Mỹ tại Pictet Wealth Management, nhận định: “Fed, đặc biệt là ông Powell, tập trung rất nhiều vào các nguồn cơn gây lạm phát do thị trường lao động gây ra và báo cáo mới công bố này sẽ khiến ông cảnh giác cao độ. Tôi cho rằng, mức tăng được đưa ra trong cuộc họp tiếp theo là 50 điểm cơ bản.” 

Số người tham gia lực lượng lao động đã tăng chậm hơn nhiều so với dự kiến, khi thấp hơn 3,5 triệu so với dự kiến. Nguyên nhân là do Covid-19 đã thúc đẩy việc nghỉ hưu sớm và thay đổi mô hình làm việc từ năm 2020. Xu hướng này sẽ không sớm thay đổi. 

Chủ tịch Fed Richmond Thomas Baskin cho biết: “Tình trạng thiếu lao động hiện nay cũng góp phần khiến lạm phát kéo dài, và khi thế hệ baby boomer đến tuổi nghỉ hưu thì xu hướng này vẫn tiếp diễn.” Theo ông, dù Fed đã nhanh chóng tăng lãi suất nhưng nhu cầu lao động tiếp tục vượt xa nguồn cung.  

Ở cuộc họp sắp tới, các quan chức Fed có thể muốn nhấn mạnh quan điểm kiên định của họ với việc duy trì lãi suất ở mức cao. 

Tham khảo Bloomberg