Đâu mới là đỉnh của dầu?

Đã hai năm kể từ khi công ty dầu khí BP Plc của Anh gây ra làn sóng chấn động khi tuyên bố rằng thế giới đã vượt quá nhu cầu dầu cao điểm. Trong Báo cáo Triển vọng Năng lượng 2020 của công ty, giám đốc điều hành Bernard Looney cam kết rằng BP sẽ tăng chi tiêu năng lượng tái tạo gấp 20 lần lên 5 tỷ USD/năm vào năm 2030 và "không nhận bất kỳ quốc gia mới nào tham gia thăm dò dầu khí".

Khi nhiều nhà phân tích nói về "đỉnh dầu", họ thường đề cập đến thời điểm nhu cầu dầu toàn cầu bước vào giai đoạn suy giảm không thể đảo ngược. Theo BP, thời điểm này đã đến và đã qua, nhu cầu dầu dự kiến ​​sẽ giảm ít nhất 10% trong thập kỷ hiện tại và nhiều nhất là 50% trong hai thập kỷ tới. BP cũng lưu ý rằng trong lịch sử, nhu cầu năng lượng đã tăng đều, song song với tăng trưởng kinh tế toàn cầu và ít bị gián đoạn. Mặc dù vậy, đại dịch Covid - 19 và khí hậu khắc nghiệt có thể thay đổi cục diện. 

Tuy nhiên, BP đã buộc phải thực hiện một số thay đổi nhỏ sau khi có thông tin rõ ràng rằng đại dịch Covid-19 xuất hiện từ 2 năm trước không khiến nhu cầu dầu giảm đáng kể. 

Trong Báo cáo Triển vọng Năng lượng 2022, BP đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu khi cho rằng GDP toàn cầu sẽ chỉ giảm 1,5% vào năm 2025 so với mức năm 2019 và so với mức giảm 2,5% được dự báo trước đó.

Đồng thời, BP lưu ý rằng viễn cảnh tồi tệ trước đây của họ đã được dự đoán trước khi xung đột giữa Nga và Ukraine xảy ra - sự kiện đã khiến giá năng lượng toàn cầu tăng cao và ảnh hưởng xấu lên lĩnh vực dầu khí của Nga trong những tháng gần đây.

BP đã dự đoán rằng nhu cầu dầu sẽ giảm 74% từ năm 2021 - 2050, với nhu cầu dầu toàn cầu đạt mức 24 triệu thùng/ngày vào năm 2050. Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cũng đưa ra một dự báo tương tự. Ngoài ra, BP không phải là đơn vị hạ dự báo nhu cầu dầu nhiều nhất toàn cầu trong ba thập kỷ qua, Energy Intelligence Group dự đoán rằng nhu cầu dầu hầu như sẽ biến mất. 

Dưới đây là bảng do Energy Intelligence Group công bố, so sánh các dự đoán về nhu cầu dầu của 28 tổ chức, trong đó có một số công ty dầu lớn.

Bạn sẽ nhận thấy rằng không dưới 10 tổ chức, bao gồm OPEC , Exxon Mobil và Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) đã dự đoán rằng nhu cầu dầu toàn cầu sẽ thực sự tăng trưởng theo thời gian và không giảm như hầu hết dự đoán của các nhà phân tích.

Công bằng mà nói, thật khó để lạc quan về xu hướng nhu cầu dầu trong dài hạn do ảnh hưởng từ khí hậu cùng với sự bùng nổ của xe điện (EV) và việc nhanh chóng cải thiện hiệu quả các phương tiện chạy bằng khí đốt, chắc chắn sẽ hạn chế tiêu thụ dầu. Thực tế, Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC) gần đây đã cảnh báo rằng việc duy trì giới hạn nóng lên 1,5ºC hoặc thậm chí 2ºC của Trái Đất sẽ đòi hỏi các chính sách hiện hành phải được tăng cường mạnh mẽ. Trên thực tế, các kịch bản năng lượng của Thỏa thuận Paris giả định nhu cầu dầu và khí đốt sẽ giảm lần lượt 40% - 80% và 20% - 60% từ nay đến năm 2050, trong khi nhu cầu khí đốt cần đạt đỉnh từ năm 2025 - 2030.

Xe điện có thể gây ra mối đe dọa lớn hơn đối với ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch về lâu dài. 

Theo Bloomberg New Energy Finance (BNEF), xe điện và pin nhiên liệu chiếm khoảng 1,7 triệu thùng/ngày từ mức tiêu thụ toàn cầu, sẽ sớm thay thế nhu cầu dầu khổng lồ 21 triệu thùng/ngày vào năm 2050. BNEF ước tính rằng nhu cầu dầu nhiên liệu đường bộ sẽ đạt đỉnh vào năm 2027. Lượng phát thải gần như sẽ giảm một nửa vào năm 2050, nhưng lĩnh vực này vẫn sẽ không chạm đáy. Trong trường hợp tốt nhất, vào những năm 2050, nhu cầu nhiên liệu đường bộ có nguồn gốc từ hóa thạch sẽ giảm xuống dưới mức từng thấy vào đầu những năm 1970. Trong kịch bản này, lượng khí thải liên quan đến dầu mỏ sẽ giảm xuống còn 3,4Gt vào năm 2050, giảm so với mức gần 6,5Gt vào năm 2019.

Nhìn chung, nhu cầu dầu thô có thể vẫn ổn định hoặc thậm chí tăng trưởng đáng kể trong vài năm tới, có thể đến năm 2030. Tuy nhiên, triển vọng dài hạn có vẻ ảm đạm hơn.

Tham khảo: Oilprice