Cú hích bất ngờ cho nhu cầu dầu mỏ?

Động lực điện khí hóa toàn cầu được ca ngợi là nỗ lực tốt nhất trên thế giới trong việc ngăn chặn thảm họa khí hậu do khí thải carbon dioxide và các loại khí nhà kính khác không được kiểm soát. Năm ngoái, Bloomberg New Finance (BNEF) báo cáo rằng xe điện (EVs) đã thay thế 1,5 triệu thùng dầu/ngày trong nhu cầu dầu vào năm 2021, có khẳ năng ngăn chặn việc phát thải gần 65 triệu tấn C02 mỗi năm. 

Thật không may, nhu cầu SUV mạnh mẽ đã phủ nhận những lợi ích đó. Một phân tích mới của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đã tiết lộ rằng lượng khí thải CO2 toàn cầu từ xe SUV vào năm 2022 đạt gần 1,1 tỷ tấn, làm lu mờ doanh số bán xe điện đang tăng lên.

Mặc dù nó không tốt cho các mục tiêu khí hậu, nhưng nó chắc chắn tốt cho nhu cầu dầu mỏ.

Báo cáo cho biết mức tiêu thụ dầu liên quan đến SUV đã tăng 500.000 thùng/ngày từ năm 2021 đến năm 2022, chiếm 1/3 tổng mức tăng trưởng nhu cầu dầu tại thời điểm mà việc sử dụng dầu cho ô tô thông thường, ngoại trừ SUV, gần như không thay đổi.

Báo cáo được đưa ra sau một báo cáo tương tự được công bố vào năm 2019 tiết lộ rằng SUV là nguyên nhân lớn thứ hai góp phần làm tăng CO2 trong những năm 2010. Mặc dù tốt hơn so với những mẫu xe tiền nhiệm tốn xăng nhưng trọng lượng tăng thêm và tính khí động học kém hơn của những chiếc SUV hiện đại so với xe sedan, hatchback và wagon vẫn gây bất lợi cho hiệu suất và góp phần tạo ra lượng khí thải cao hơn.

IEA cho rằng việc chuyển sang SUV điện hầu như không phải là giải pháp lý tưởng, lưu ý rằng những chiếc SUV điện lớn hơn thường yêu cầu bộ pin lớn hơn, điều này dẫn đến nhu cầu về nguyên liệu thô tăng lên. Vì vậy, cơ quan này đưa ra lời khuyên rằng "...giảm kích thước trung bình của ô tô, tăng cường đổi pin và đầu tư vào các công nghệ pin sáng tạo. Những chiến lược đó sẽ hạn chế các yêu cầu đầu tư để phát triển các nguồn coban, đồng, lithium và niken cần thiết để đáp ứng nhu cầu sử dụng ngày càng tăng của xe điện."

Ngoài ra, việc mua các mẫu xe SUV như Lucid Gravity và Nio EC7 từ các công ty ưu tiên hiệu quả có thể giúp giảm thiểu vấn đề. Những thay đổi về quy định cũng cần có để làm cho SUV kém hấp dẫn hơn, với việc chính phủ liên bang tiếp tục khuyến khích các nhà sản xuất ô tô sản xuất nhiều SUV hơn.

Hoặc chúng ta chỉ có thể đợi xe điện loại bỏ SUV, như Giám đốc điều hành Citroën, Vincent Cobée tin rằng điều đó sẽ xảy ra trong tương lai. Nhưng sẽ không sớm xảy ra.

Theo EIA, "những chiếc SUV điện đang ngày càng phổ biến, nhưng không đủ nhanh để bù đắp mức tiêu thụ dầu và khí thải ngày càng tăng của đội ngũ xe cũ." Điều đó có nghĩa là nhu cầu dầu tiếp tục tăng từ phân khúc này.

Tăng trưởng EV mạnh mẽ

Mức độ thâm nhập cao của xe điện có thể là liều thuốc giải lâu dài cho lượng khí thải ngày càng tăng của xe SUV và các phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch khác vì ngành giao thông vận tải chiếm hơn một nửa nhu cầu dầu toàn cầu.

Cuộc cách mạng xe điện có thể sẽ nóng lên ở Mỹ mặc dù có dấu hiệu nhu cầu mua xe điện chậm lại dù có nhiều hỗ trợ như Đạo luật Giảm lạm phát (IRA) năm ngoái bao gồm khoản tín dụng thuế 7.500 USD khi mua một chiếc xe điện hoặc Tesla đã giảm giá tới 20% cho một số mẫu xe hàng đầu của mình sau khi lãi suất tăng và lạm phát gây cản trở khách hàng tiềm năng.

Trong khi đó, giá lithium giảm là một diễn biến tích cực cho ngành công nghiệp xe điện. Sau khi đạt mức cao nhất mọi thời đại là 595.000 CNY/tấn (86.170 USD/tấn) vào tháng 11/2022, giá lithium cacbonat ở Trung Quốc đã giảm xuống mức thấp nhất trong 13 tháng là 362.500 CNY/tấn (52.500 USD/tấn) vào tháng 3/2023.

Goldman Sachs đã dự báo nguồn cung lithium cacbonat sẽ tăng trưởng nhanh với tốc độ 33% hàng năm, vượt xa nhu cầu vốn chỉ tăng trưởng ở mức 25%/năm. Sự không tương xứng giữa hai lực của thị trường sẽ làm giảm giá lithium cacbonat hơn nữa với giá dự kiến sẽ giảm xuống còn 34.000 USD/tấn trong 12 tháng tới, từ mức khoảng 53.000 USD/tấn hiện tại, có khả năng giảm thêm 36%.

Chi phí pin là thành phần đắt nhất trong EV và giá lithium cacbonat thấp hơn có thể sẽ giảm bớt áp lực chi phí lớn đối với các nhà sản xuất ô tô như Tesla. Năm ngoái, E Source ước tính giá pin sẽ tăng 22% từ năm 2023 đến năm 2026, đạt mức cao nhất là 138 USD mỗi kilowatt giờ, do đó làm đảo ngược xu hướng nhiều năm theo đó chi phí pin và EV đã giảm liên tục qua mỗi năm.

Nhiều nhà phân tích đã ước tính xe điện sẽ đạt được mức chi phí tương đương với xe động cơ đốt trong (ICE) khi chi phí pin giảm xuống khoảng 100 đô la mỗi kilowatt giờ, điều này có thể xảy ra chỉ sau vài năm và đánh dấu một thắng lợi lớn cho cuộc cách mạng năng lượng sạch toàn cầu.

Tham khảo: Oilprice