‘Chuyện lạ’ ở Trung Quốc: Loạt ‘ông trùm’ bất động sản tưởng ‘ngã ngựa’ nhưng vẫn nhận hàng tỷ USD cổ tức và tiếp tục lãnh đạo công ty

Theo một đề xuất tái cơ cấu, Hui Ka Yan, tỷ phú sáng lập Evergrande, có thể sẽ nắm giữ gần 42% trong nhà phát triển nợ nhiều nhất thế giới. Trong khi đó, Zeng Jie, nhà sáng lập Fantasia Holdings Group Co. có thể sẽ sở hữu 45% cổ phần của công ty. 

Ngoài ra, trong số các phương án mà chủ nợ có thể lựa chọn trong kế hoạch tái cơ cấu của Sunac China Holdings, Sun Hongbin có thể vẫn là cổ đông kiểm soát với ít nhất 30% cổ phần, nếu tất cả các chủ nợ lựa chọn chuyển trái phiếu chuyển đổi bắt buộc sang cổ phiếu, theo nguồn tin thân cận. 

Những trường hợp như vậy hoàn toàn trái ngược với ở Mỹ, khi các công ty như Uber Technologies và WeWork chứng kiến các nhà sáng lập nhanh chóng phải rời đi sau những sai lầm tai hại. Không có gì đảm bảo Hui và những “ông trùm” khác có thể sống sót sau cuộc khủng hoảng này. Dẫu vậy, sự ủng hộ từ ban đầu của nhà đầu tư đã giúp họ nhận về hàng tỷ USD cổ tức trong những năm qua vẫn là điều bất thường, theo các chuyên gia thị trường. 

Tiffany Wong, giám đốc điều hành của Alvarez & Marsal, cho hay: “Điều bất ngờ trong quá trình tái cơ cấu ở Trung Quốc là các chủ nợ sẽ chấp nhận rằng các nhà sáng lập vẫn giữ một phần lớn lượng cổ phần. Họ tiếp tục quản lý công ty của mình.” 

Tuy nhiên, theo Bloomberg, khi xem xét kỹ hơn, đằng sau câu chuyện này có lý do chính đáng. Đối với một số nhà quan sát, việc chấp nhận để các nhà sáng lập tiếp tục quản lý công ty để đảm bảo rằng lợi ích của họ vẫn phù hợp với các trái chủ, giúp công ty tiếp tục tồn tại và tránh việc phải thanh lý toàn bộ. 

Esther Liu, nhà phân tích tại S&P Global Ratings, cho hay: “Đối với các chủ nợ, việc ‘giữ chân’ những nhà sáng lập là việc quan trọng để gắn kết lợi ích cổ đông với chính họ. Nếu những nhà sáng lập bị buộc phải rời đi, họ sẽ đặt câu hỏi liệu các công ty bất động sản này có thể tiếp tục hoạt động không.” 

Theo Daniel Fan, nhà phân tích tín dụng tại Bloomberg Intelligence, một động lực khác có thể xuất phát từ suy nghĩ họ phải sắp xếp mọi thứ thế nào cho đúng. Fan nói: “Các nhà sáng lập này có thể cảm thấy họ phải chịu trách nhiệm về khoản nợ đã phình to. Bên cạnh đó, 1 số vẫn đam mê với công việc kinh doanh. Họ muốn tiếp tục làm việc để hoàn tất việc trả nợ.” 

Một số “ông trùm” bất động sản của Trung Quốc đã phải đối mặt với sự giám sát từ phía cơ quan quản lý, sau những thất bại trong quá khứ. Chen Feng, chủ tịch và đồng sáng lập của HNA Group, đã bị bắt giữ vào năm 2021 sau khi tập đoàn này bị chính quyền tỉnh Hải Nam tịch thu tài sản và tái cơ cấu. Còn cựu chủ tịch Zhao Weiguo của Tsinghua Unigroup thì bị buộc tội tham nhũng sau khi công ty bán dẫn của ông sụp đổ. 

Cuộc khủng hoảng bất động sản ở Trung Quốc bắt đầu bùng lên sau khi chính phủ bắt đầu siết chặt hoạt động cho vay của ngành này vào năm 2020. Theo đó, các nhà phát triển gặp khó khăn trong việc tái cấp vốn cho các khoản nợ. Cuộc khủng hoảng thanh khoản đã gây ra những vụ vỡ nợ trái phiếu kỷ lục ở nước ngoài, khiến các khoản đầu tư hàng tỷ USD bị xoá sạch và hàng loạt dự án nhà ở bị đình trệ. 

Trước khi sụp đổ, việc lĩnh vực bất động sản dân cư tăng trưởng nhanh chóng đã giúp Hui cùng nhiều doanh nhân khác thành những người giàu nhất Trung Quốc. 

Phần lớn tài sản của Hui là từ cổ phần kiểm soát của ông tại Evergrande, cùng cổ tức trả bằng tiền mặt. Ông đã thu về khoảng 51 tỷ NDT (7,1 tỷ USD) tính đến năm 2021, lần cuối cùng nhà phát triển này công bố thông tin trước khỉ rơi vào khủng hoảng. 

Phần lớn số tài sản đó đã bị xoá sạch trong những năm gần đây. Theo Bloomberg Billonaires Index, Hui hiện chỉ sở hữu khoảng 3,2 tỷ USD khi từng có 42 tỷ USD. Vị tỷ phú có thể sẽ mất nhiều tiền hơn nữa khi đối mặt với các vụ kiện từ nhà đầu tư. Ngoài ra, các chủ nợ đã nỗ lực thuyết phục ông đóng góp 2 tỷ USD “tiền túi” để trả nợ nhưng khogon thành công. 

Leonard Law, nhà phân tích tín dụng cao cấp tại Lucror Analytics, nhận định: “Các trái chủ rất thất vọng khi Hui không dùng tiền của mình để trả nợ. Trong khi đó, số tiền ông nhận về từ cổ tức trong những năm qua là rất lớn.” 

Song, các chủ nợ lại không có nhiều sự lựa chọn, ngoài việc tiếp tục hợp tác với những nhà sáng lập như Hui để lấy lại càng nhiều càng tốt từ những gì còn sót lại trong đế chế bất động sản của họ. 

Tham khảo Bloomberg