Buồn của nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á: GDP tăng vọt nhưng doanh nghiệp chỉ mong ‘tồn tại’ không dám mở rộng, chật vật tránh sa thải, nợ lương

Nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á vốn là một cường quốc hàng hóa. Nhưng theo Financial Times, quốc gia này hiện đang đối mặt với tình trạng sức mua suy yếu, tầng lớp trung lưu thu hẹp và tình trạng sa thải hàng loạt trong ngành sản xuất.

Theo các nhà kinh tế và doanh nghiệp, số liệu GDP khả quan được công bố trong tuần này có thể là kết quả của các biện pháp kích thích tài khóa và hoạt động xuất khẩu được đẩy nhanh trước khi các mức thuế của Mỹ chính thức có hiệu lực.

Trong quý 2, kinh tế Indonesia tăng trưởng 5,1% so với cùng kỳ năm trước, vượt kỳ vọng thị trường. Trước đó, GDP Indonesia đã chạm đáy 3 năm ở mức 4,9% trong quý 1.

Bà Shinta Kamdani, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Indonesia (Apindo), phát biểu tại đại hội thường niên của tổ chức này ở Bandung tuần qua: “Trong các cuộc họp chiến lược hiện nay, chúng tôi không còn bàn đến chuyện mở rộng nữa mà làm sao để tồn tại… làm sao để không phải cắt giảm nhân sự, làm sao duy trì được chuỗi cung ứng và trả được lương”. Đa số thành viên của Apindo là các doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất sử dụng nhiều lao động.

Giọng điệu bi quan trên càng làm dấy lên lo ngại về khả năng đạt được mức tăng trưởng 5% mà Indonesia đã duy trì được trong suốt thập kỷ qua, trừ giai đoạn đại dịch Covid-19. Tổng thống Prabowo Subianto đặt mục tiêu tăng trưởng tới 8% mỗi năm.

Ngành sản xuất của Indonesia đã phải cắt giảm hàng nghìn lao động kể từ đầu năm do nhu cầu nội địa yếu và cạnh tranh gia tăng từ các trung tâm sản xuất khác. Giá hàng hóa cơ bản sụt giảm cũng gây thêm áp lực lên nền kinh tế.

Bà Shinta cho biết chi tiêu chính phủ và hoạt động công nghiệp giảm càng khiến tiêu dùng suy yếu hơn. Chính quyền ông Prabowo đã cắt giảm đầu tư công, bao gồm cả chi tiêu cho hạ tầng, để dồn ngân sách cho chương trình phát bữa ăn miễn phí tại trường học trị giá 28 tỷ USD.

Apindo kêu gọi chính phủ đẩy nhanh cải cách, đặc biệt là các quy định về cấp phép và nhập khẩu nguyên vật liệu thô, nhằm thu hút đầu tư, hỗ trợ ngành sản xuất và tạo thêm việc làm có thu nhập cao hơn.

Dữ liệu mới công bố cho thấy tổng vốn đầu tư trong quý 2 của Indonesia tăng 11,5% lên 477.700 tỷ rupiah (29,1 tỷ USD). Tuy nhiên, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trong cùng kỳ lại giảm 7%, còn 202.200 tỷ rupiah.

Bên cạnh các khó khăn trong nước, Indonesia còn đối mặt với mức thuế 19% từ phía Mỹ. Dù vậy, Indonesia không phụ thuộc vào thương mại quá nhiều. Thị trường Mỹ chỉ chiếm khoảng 10% kim ngạch xuất khẩu của nước này.

Chính phủ Jakarta cho biết mức thuế đó vẫn nằm trong khả năng ứng phó.

Tuy nhiên, tiêu dùng – chiếm hơn một nửa GDP – lại là vấn đề đáng lo ngại hơn. Dữ liệu gần đây về chi tiêu hộ gia đình, doanh số xe ô tô và chỉ số niềm tin tiêu dùng đều cho thấy sức mua đang suy giảm.

“Nhịp tăng trưởng trong quý 2 khó có thể duy trì được, do đối mặt với nhiều rủi ro từ bên ngoài và sự mong manh của thị trường lao động trong nước”, chuyên gia kinh tế Krystal Tan từ ngân hàng ANZ nhận định.

Chính phủ Indonesia đang chuẩn bị tung thêm một gói kích thích mới nhằm thúc đẩy tiêu dùng nội địa. Trước đó, nước này đã triển khai gói hỗ trợ trị giá 1,5 tỷ USD hồi tháng 6 để trợ cấp lương, giảm giá cước vận tải và trợ cấp xã hội .

Ông Budihardjo Iduansjah, Chủ tịch Hiệp hội Bán lẻ và Cho thuê Mặt bằng Thương mại Indonesia, cho rằng các doanh nghiệp cần bắt đầu tung khuyến mãi để cải thiện doanh thu.

Ông nói: “Nếu không làm gì, tình hình sẽ còn tệ hơn. Chúng ta phải hành động, không thể đứng yên”.

Theo Financial Times