Ý nghĩa thực sự đằng sau danh xưng độc lạ nhất Việt Nam "Đại sứ du lịch thích ứng thời tiết"

Sáng ngày 18/3, tại khu lưu trú Tú Làn Lodge (Tân Hoá, Minh Hoá), Công ty TNHH MTV Chua Me Đất (Oxalis) tổ chức lễ bổ nhiệm đại sứ du lịch thích ứng thời tiết đối với ông Nguyễn Ngọc Huy, chuyên gia về biến đổi khí hậu và giảm thiểu rủi ro thiên tai. Đến dự có đại diện lãnh đạo Sở Du lịch, UBND huyện Minh Hóa và các ban, ngành, đơn vị liên quan.

Oxalis vốn là một doanh nghiệp có tiếng trong ngành du lịch với sản phẩm du lịch thám hiểm hang động, nổi tiếng nhất là hang Sơn Đoòng tại vườn Quốc gia Phong Nha, Kẻ Bàng.

Điều kiện tự nhiên của Quảng Bình sản sinh ra hệ thống hang động núi đá vôi hàng đầu thế giới nhưng là một phần của dải đất miền Trung, Quảng Bình cũng không tránh khỏi cảnh thiên tai bão lũ hàng năm.

Nằm ở phía Tây Bắc tỉnh Quảng Bình, xã Tân Hoá thuộc huyện Minh Hóa là xã miền núi được bao bọc bởi những dãy núi đá vôi và vùng thấp dưới thượng nguồn của sông Rào Nan. Hàng năm khi lũ về, nước từ trên thượng nguồn chảy dồn về Tân Hoá và thoát qua hệ thống sông ngầm trong núi của sông Rào Nan. Hệ thống thoát nước chậm nên vùng đất này bị ngập lụt cao, vì vậy thường được xem là “rốn lũ”. Đi cùng với điều kiện tự nhiên bất lợi, đời sống người dân Tân Hóa cũng gặp nhiều khó khăn.

Sinh kế của họ những năm gần đây phần nào được cải thiện hơn khi Oxalis đưa vào khai thác du lịch hệ thống hang động Tú Làn, tạo công ăn việc làm cho người dân địa phương. Theo Oxalis, tour du lịch Tú Làn đã tạo ra hơn 100 việc làm thường xuyên với thu nhập trên 6 triệu đồng mỗi tháng.

Để nói về câu chuyện "Đại sứ du lịch thích ứng thời tiết" vô tiền khoáng hậu mới đây, cần phải được đặt trong bối cảnh, đó là việc Oxalis đã thêm vào sản phẩm du lịch của họ một khái niệm còn khá mới ở Việt Nam: Du lịch thích ứng thời tiết. 

Oxalis muốn giải một bài toán, đó là làm sao để tránh việc kinh doanh gián đoạn đối với các doanh nghiệp du lịch ở những vùng đất có thời tiết không thuận lợi trong cả năm. Thời tiết cực đoan là bất khả kháng. Nhưng có thể dựa vào sức sáng tạo của con người cũng như sự chuẩn bị sẵn sàng, chi tiết để một cơ sở du lịch hoạt động bình thường trong với các điều kiện thời tiết cực đoan như bão, lũ... hay không?

Theo Tiến sỹ Nguyễn Ngọc Huy (Huy Nguyễn) - chuyên gia về biến đổi khí hậu và giảm thiểu rủi ro thiên tai, thời tiết ở Quảng Bình khá đặc thù khi có những tháng mùa mưa lũ rất rõ ràng. Trong thời gian này, đa số ngành du lịch sẽ đóng cửa hoặc những người khách có xu hướng không muốn đi du lịch vào mùa có thiên tai, bão lũ. Đó chính là sự gián đoạn. Vậy thì ngành Du lịch phải thích ứng và phải thay đổi hình thức. Không ai muốn đóng cửa một cơ sở du lịch với hàng trăm lao động trong vài ba tháng trời. Vì vậy, đòi hỏi phải khai thác các hình thức du lịch phù hợp với thời tiết.

"Ở khía cạnh của thiên tai, thì không có thiên tai nào kéo dài 2 tháng liên tục. Trong khoảng thời gian gọi là mùa thiên tai, mùa bão lũ, vẫn có những ngày nắng ấm, những ngày bình thường. Vậy tại sao chúng ta lại đóng cửa cả ngành dịch vụ trong khoảng thời gian 2, 3 tháng liền? Đó là một thiệt thòi cho những người làm kinh doanh du lịch, người lao động và cả người dân địa phương" Tiến sỹ Huy Nguyễn đưa ra quan điểm.

Trên thực tế, Oxalis đã từng có sự chuẩn bị trước đây cho du lịch thích ứng, biểu hiện ở việc nhà nghỉ cho khách tại Oxalis có hai dạng, là nhà nổi hoặc nhà trên triền núi được lắp ghép bằng thép, cao hẳn để tránh nước lên bị ngập. Tuy nhiên, năm 2023, Oxalis sẽ tiến hành có hệ thống hơn trong việc định hình và xây dựng thương hiệu Du lịch thích ứng thời tiết.

Về sản phẩm, Oxalis đã được UBND tỉnh chấp nhận khảo sát và thử nghiệm để xây dựng sản phẩm du lịch “Trải nghiệm cuộc sống mùa lụt” tại xã Tân Hóa (huyện Minh Hóa).

Các hoạt động du lịch trong giai đoạn khảo sát, thử nghiệm sẽ bao gồm: Đón khách bằng thuyền máy tại điểm tập kết theo quy định đến khu vực ngã ba Tân Lý, đưa khách vào khu điều hành Tú Làn để ngắm cảnh, trải nghiệm mùa lụt tại Tân Hóa và nghỉ ngơi ở khu điều hành Tân Hóa; chèo kayak, sup, thuyền ngắm cảnh quan mùa lụt tại khu vực trước cửa của khu điều hành Tú Làn; chèo kayak, sup đi tặng quà cho người dân; trải nghiệm cuộc sống của người dân trong mùa lụt…

Về cơ sở vật chất, để thích ứng ở khu vực lũ lụt thì ngoài tàu, thuyền, kayak,.. cơ sở lưu trú là một tài sản cần đầu tư đặc biệt. Oxalis cho biết, họ đang triển khai tài trợ 100% chi phí đầu tư xây dựng 10 homestay “thích ứng thời tiết” cho người dân xã Tân Hóa. Đây là loại phòng nghỉ tiêu chuẩn dành cho khách du lịch được làm trên mô hình nhà nổi chống lũ của người dân với tổng giá trị đầu tư trên 1,5 tỷ đồng. 

Du khách sẽ có cơ hội trải nghiệm lưu trú tại homestay và cùng sinh hoạt với người dân địa phương nhưng vẫn bảo đảm tính riêng tư và đáp ứng đúng tiêu chuẩn lưu trú du lịch. Công ty Oxalis sẽ hỗ trợ tìm kiếm và cung cấp nguồn du khách cho người dân nhằm giúp bảo đảm homestay hoạt động hiệu quả. Sản phẩm này có thể được khai thác quanh năm kể cả khi nước lên, nhằm khắc phục tính thời vụ của hoạt động du lịch do ảnh hưởng của thời tiết.

Tham vọng của Oxalis đề ra là đến năm 2025, Tân Hoá sẽ trở thành làng du lịch thích ứng với thời tiết độc đáo của Việt Nam và thế giới. Trong đó các sản phẩm du lịch Oxalis kết hợp với người dân ở đây triển khai có thể hoạt động quanh năm mà không bị hạn chế vào mùa mưa lũ. Mục tiêu đề ra là từ năm 2023 đến 2025, Tân Hoá sẽ đón lần lượt 15.000, 20.000 và 25.000 lượt khách du lịch trong nước và quốc tế.

Theo ông Nguyễn Châu Á - CEO Oxalis, việc bổ nhiệm "Đại sứ Du lịch thích ứng thời tiết" mới đây nhằm mục đích đa dạng hóa hình thức quảng bá du lịch cho doanh nghiệp nói riêng và điểm đến nói chung. 

Giải thích với chúng tôi về danh xưng độc - lạ này, ông Nguyễn Châu Á cho biết: Ông Nguyễn Ngọc Huy là "Đại sứ du lịch thích ứng thời tiết" quảng bá thương hiệu cho các sản phẩm đặc thù của Oxalis, tương tự như các nhãn hàng bổ nhiệm đại sứ thương hiệu (Brand Ambassador). Đại sứ du lịch thích ứng thời tiết không đại diện cho du lịch tỉnh Quảng Bình hay Việt Nam.

Tiến sỹ Nguyễn Ngọc Huy là một chuyên gia dự báo thời tiết và biến đổi khí hậu độc lập hàng đầu Việt Nam. Ông tốt nghiệp tiến sĩ tại Đại học Kyoto vào năm 2010 và từng là cố vấn cấp cao về biến đổi khí hậu cho tổ chức Oxfam International. Ông Huy đã từng là cố vấn quốc tế cho nhiều cơ quan phát triển như Liên hợp quốc – Chiến lược quốc tế về giảm thiểu rủi ro thiên tai (UNDRR), Quỹ phát triển nông nghiệp quốc tế (IFAD), Tổ chức giáo dục của Liên hợp quốc, Tổ chức Khoa học và Văn hóa (UNESCO),...

Trong nhiệm kỳ ba năm từ 2023 đến 2026, đại sứ sẽ có nhiệm vụ trong việc tuyên truyền các sản phẩm du lịch thích ứng thời tiết tại Tân Hóa và các mô hình tương tự tại Quảng Bình. Từ đó, góp phần giúp nâng cao nhận thức của du khách về khả năng ứng phó với tác động của thời tiết đối với các sản phẩm du lịch dựa vào thiên nhiên mà địa phương đưa vào khai thác.