Theo Cổng thông tin điện tử Chính phủ, trong những năm gần đây, các loại tội phạm sử dụng công nghệ cao, lợi dụng không gian mạng để hoạt động diễn biến phức tạp. Các đối tượng triệt để sử dụng các ứng dụng, công nghệ, phương tiện hiện đại để thực hiện hành vi phạm tội, hoạt động ẩn danh, khó truy vết; phần lớn hoạt động có tổ chức, nhưng chỉ liên lạc, móc nối qua không gian mạng, không tiếp xúc, trao đổi ngoài đời thực.
Đặc biệt là tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản với hình thức nhắn tin, gọi điện qua điện thoại, qua mạng xã hội diễn ra rất phức tạp, với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi, đồng thời thường xuyên thay đổi để đối phó với cơ quan chức năng.
Điển hình là khi chúng ta thực hiện chủ trương chuẩn hóa thông tin thuê bao di động, làm sạch "Sim rác" để hạn chế tội phạm lừa đảo, thì các đối tượng lại lợi dụng chính chủ trương này để mạo danh cơ quan quản lý nhà nước, nhân viên các nhà mạng, ngân hàng gọi điện để yêu cầu người dân cung cấp thông tin cá nhân để chiếm đoạt "Sim" điện thoại của nạn nhân, tài khoản ngân hàng, ví điện tử, mạng xã hội... để thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản và như cử tri phản ánh. Điều này cho thấy tính chất phức tạp của loại tội phạm này, việc phát hiện, xử lý là rất khó khăn.
Từ năm 2023 Bộ Khoa học và Công nghệ đã chỉ đạo, hướng dẫn các nhà mạng triển khai nhiều biện pháp yêu cầu xác thực chính chủ đăng ký nhưng đối soát Cơ sở dữ liệu dân cư, video call,... Theo đó, các doanh nghiệp đã xác thực hơn 125 triệu thông tin thuê bao với CSDL dân cư từ đó xử lý hơn 17 triệu thông tin thuê bao có thông tin chưa trùng khớp, chuẩn hoá 11 triệu, chặn 06 triệu.
Đồng thời, Bộ đã hoàn thành rà soát, chuẩn hóa hơn 06 triệu thuê bao thuộc tập sở hữu từ 04 SIM/giấy tờ trở lên. Sau đó, từ ngày 15/4/2025, Bộ đã có văn bản gửi các doanh nghiệp thông báo nếu phát hiện vi phạm về SIM rác, sẽ đình chỉ phát triển thuê bao mới của doanh nghiệp.
Trong thời gian tới Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Công an tổ chức Đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra trực tiếp tại các doanh nghiệp viễn thông di động về công tác quản lý thông tin thuê bao, xử lý SIM rác.
Cụ thể, tập trung vào các tập thuê bao đã bị phản ánh; tập thuê bao sở hữa nhiều sim; tập thuê bao chưa đối soát, xác thực với CSDL dân cư… của các doanh nghiệp từ đó xử lý nghiêm theo quy định đối với các trường hợp vi phạm (như đình chỉ phát triển thuê bao mới, công khai kết quả trên các phương tiện thông tin đại chúng; chuyển cơ quan công an xử lý đối với các trường hợp có dấu hiệu hình sự…).
Cùng với đó, nghiên cứu, hoàn thiện thể chế, pháp luật về quản lý thông tin thuê bao, xử phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi vi phạm như các hành vi cho thuê, mượn thông tin cá nhân để đăng ký, sử dụng trái quy định; nghiên cứu giải pháp cho phép ngăn chặn ngay các thuê bao có dấu hiệu lợi dụng mạng viễn thông để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật. Tiếp tục tăng cường tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức của người dân về trách nhiệm của bản thân trong việc đảm bảo SIM chính chủ trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Trước tình trạng tin nhắn rác, cuộc gọi rác và tin nhắn lừa đảo ngày càng gia tăng, cơ quan chức năng đã triển khai các kênh tiếp nhận phản ánh chính thức, giúp người dân chủ động gửi thông tin vi phạm để xử lý. Việc phản ánh đúng cách sẽ góp phần bảo vệ người dân và xây dựng môi trường thông tin số an toàn, lành mạnh. Công an tỉnh Khánh Hòa hướng dẫn người dân phản ánh tin nhắn rác, cuộc gọi rác, lừa đảo theo 2 cách sau:
1. Phản ánh qua tin nhắn đến đầu số 5656 (miễn phí)
Người dân có thể gửi phản ánh nhanh qua tin nhắn SMS với cú pháp sau:
- Cú pháp phản ánh cuộc gọi rác:
V [nguồn phát tán][nội dung cuộc gọi rác] gửi 5656
Hoặc V (nguồn phát tán)(nội dung cuộc gọi rác) gửi 5656
Ví dụ: V(0985931054)(Cuộc gọi quảng cáo giới thiệu sản phẩm dịch vụ bất động sản của công ty A) gửi 5656
- Cú pháp phản ánh tin nhắn rác:
S [nguồn phát tán][nội dung sms rác] gửi 5656
Hoặc S (nguồn phát tán)(nội dung sms rác) gửi 5656
Trong đó:
Nguồn phát tán: Số điện thoại/tên định danh/đầu số gửi tin nhắn hoặc thực hiện cuộc gọi.
Nội dung: Là nội dung tin nhắn hoặc mục đích/cuộc gọi rác, sản phẩm/dịch vụ được quảng cáo.
2. Các kênh hỗ trợ khác
Gọi 156 (miễn phí) để phản ánh, tư vấn, hỗ trợ trực tiếp.
Gửi email kèm minh chứng đến: [email protected]
Nguyên tắc phản ánh hợp lệ
Thuê bao gửi phản ánh phải là số điện thoại nhận được tin/cuộc gọi rác.
Không phản ánh trùng lặp – mỗi nội dung chỉ phản ánh 01 lần.
Không phản ánh tin nhắn/cuộc gọi mang tính cá nhân.
Mỗi phản ánh chính xác của người dân là một hành động thiết thực nhằm hỗ trợ cơ quan chức năng xử lý nghiêm các vi phạm, giảm thiểu rác viễn thông và bảo vệ cộng đồng khỏi các thủ đoạn lừa đảo qua tin nhắn, cuộc gọi.
