VARs: Doanh nghiệp bất động sản và ngân hàng vẫn “khó gặp nhau”

Dữ liệu từ khảo sát của Hội môi giới bất động sản Việt Nam (VARs) với hơn 500 doanh nghiệp đầu tư, kinh doanh dịch vụ bất động sản cho thấy các doanh nghiệp vẫn đang gặp rất nhiều khó khăn về nguồn vốn. Đặc biệt, có đến hơn 70% doanh nghiệp cho biết, các cơ chế, chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn về nguồn vốn chưa thực sự phát huy được tác động tới doanh nghiệp.

Theo TS. Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch VARs, hiện nay, hệ thống vay của các doanh nghiệp đầu tư phát triển dự án bất động sản phụ thuộc chủ yếu vào 3 nguồn chính: ứng tiền từ khách hàng, phát hành trái phiếu bất động sản và vốn tín dụng ngân hàng. Trong khi đó, dòng tiền từ các kênh này, đều đang “trục trặc”.

Với thị trường trái phiếu đã có một số tín hiệu phục hồi nhưng vẫn chưa giải quyết được nỗi lo áp lực đáo hạn tới năm 2026. Đó là hệ lụy của sự bùng nổ của thị trường trái phiếu doanh nghiệp với số lượng phát hành tăng đột biến vào giai đoạn 2019 - 2021.

Nhà đầu tư khủng hoảng niềm tin, vẫn còn tâm lý chờ đợi, chưa xuống tiền mua nhà. Trong khi điều kiện vay tín dụng ngân hàng ngày càng có xu hướng “thắt chặt" để bảo đảm an toàn hệ thống ngân hàng, ổn định kinh tế vĩ mô.

Chủ tịch VARs đánh giá việc khó tiếp cận dòng tiền khiến mọi hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh, giao dịch,... trên thị trường gần như bị ngưng trệ. Ảnh hưởng trực tiếp tới các cá nhân, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bất động sản và hơn 30 ngành nghề như vật liệu xây dựng, máy móc, thiết bị, nội thất… Đồng thời, gián tiếp gây ra những hệ lụy về lâu dài cho nền kinh tế.

Doanh nghiệp và ngân hàng vẫn “khó gặp nhau”

TS. Nguyễn Văn Đính cho rằng, trong bối cảnh thị trường trái phiếu vẫn chưa có nhiều tín hiệu khả quan, doanh nghiệp vẫn đang phải “xoay xở" bán hàng, nhà đầu tư khủng hoảng niềm tin, hầu hết các doanh nghiệp bất động sản vẫn phụ thuộc rất lớn vào nguồn vốn tín dụng từ ngân hàng để duy trì hoạt động.

“Mặc dù ngân hàng Nhà nước đã nỗ lực điều chỉnh, hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế thông qua nhiều đợt giảm lãi suất, các gói tín dụng ưu đãi,... doanh nghiệp và ngân hàng vẫn khó gặp nhau. Bởi các doanh nghiệp bất động sản không đáp ứng đủ điều kiện vay vốn do sức khỏe của các đối tượng này vốn đã suy yếu từ lâu cùng với các khó khăn của thị trường”, TS. Nguyễn Văn Đính nhận định.

Cũng theo thông tin từ VARs, bên cạnh các doanh nghiệp không đủ điều kiện tiếp cận tín dụng ngân hàng trên thị trường các doanh nghiệp vẫn “vướng” không ít lý do khác để tiếp cận được nguồn vốn vay của ngân hàng.

Thứ nhất, nhóm các doanh nghiệp đủ điều kiện tiếp cận được với nguồn vốn, đủ khả năng để hấp thụ nguồn vốn lại đang bị vướng mắc về pháp lý.

Thứ hai, nhóm các doanh nghiệp đã sẵn sàng để tiếp cận với nguồn vốn lại gặp khó khăn do khó hấp thụ vì lãi suất vẫn đang ở ngưỡng cao so với khả năng chịu đựng của doanh nghiệp.

Thứ ba, nhóm các doanh nghiệp còn lại thậm chí chưa đủ điều kiện để có thể vượt qua vòng thẩm định hồ sơ để tiếp cận nguồn vốn do vẫn còn tồn nhiều khoản nợ đọng trước đó, có nguy cơ gây rủi ro cho ngân hàng.

Từ những khó khăn, vướng mắc của các doanh nghiệp bất động sản trong việc tiếp cận tín dụng ngân hàng hiện nay, TS. Nguyễn Văn Đính cho rằng để doanh nghiệp bất động sản có thể cũng như hấp thụ các nguồn vốn mới, các vấn đề của thị trường phải được giải quyết một cách triệt để.

Cụ thể, ngoài các nguồn tài chính quen thuộc (tín dụng ngân hàng và trái phiếu doanh nghiệp), cần có các cơ chế, chính sách để phát triển, thu hút, đảm bảo vận hành hiệu quả các nguồn vốn từ các sản phẩm tài chính khác (quỹ đầu tư bất động sản - REIT, Quỹ tiết kiệm nhà ở, chứng khoán hóa bất động sản...), hay kênh khác (đầu tư trực tiếp, gián tiếp nước ngoài).

Bên cạnh đó, theo Chủ tịch VARs, ngoài việc các chính sách tập trung bảo vệ nhà đầu tư tham gia các thị trường tài chính như cổ phiếu, trái phiếu thì các cơ quan chức năng cũng cần có chính sách bảo vệ, khuyến khích, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp làm ăn chân chính tiếp cận được nguồn vốn để duy trì hoạt động và phát triển.

“Đồng thời với việc bảo vệ nhà đầu tư cá nhân trên thị trường tài chính nhiều rủi ro, , các cơ quan chức năng cũng cần có những chính sách bảo vệ chính các doanh nghiệp bất động sản làm ăn chân chính. Nguồn vốn cần được khơi thông cho mọi ngành nghề trong nền kinh tế, trong đó có bất động sản”, TS. Nguyễn Văn Đính khuyến nghị.