TS. Lê Xuân Nghĩa: Nguy cơ thị trường bất động sản vỡ bong bóng

Chia sẻ tại toạ đàm “Thị trường bất động sản Việt Nam trong Kỷ nguyên mới: Luật chơi mới – Tư duy mới”, TS. Lê Xuân Nghĩa, chuyên gia kinh tế, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính Quốc giaví von rằng hiện nay, có nhiều khu đô thị rất hoành tráng mà người ta hay gọi là khu đô thị là hoa lệ, nhưng “hoa” thì dành cho người giàu, còn “lệ” dành cho người nghèo, vì người nghèo nhìn vào đấy chỉ thấy chảy nước mắt.

“Giá nhà hiện nay đã vượt xa sức tưởng tượng của người lao động bình thường, khiến họ hoàn toàn vô vọng trong việc sở hữu nhà ở”, ông Nghĩa nói.

Phân tích về nguyên nhân khiến giá bất động sản tăng cao, ông Nghĩa cho rằng, do mất cân đối nguồn cung, mà “nguồn cung thì lại nằm chủ yếu trong tay chính quyền”. Vị chuyên gia nhấn mạnh hai nguyên nhân chính dẫn đến sự tắc nghẽn: Một là hệ thống quản lý dường như đã “giảm sức chiến đấu”; hai là vấn đề tham nhũng và sự tha hóa trong bộ máy, đặc biệt là trong môi trường quản lý đất đai và xây dựng.

Vị chuyên gia chỉ rõ, khi nguồn cung bị siết lại bởi thủ tục hành chính quá phức tạp và chồng chéo, hệ quả tất yếu là giá bị đẩy lên cao, đẩy người thu nhập thấp ra khỏi thị trường.

Đáng chú ý, theo chuyên gia kinh tế thị trường bất động sản hiện nay đang tồn tại một nguy cơ đặc biệt nghiêm trọng, đó là mối quan hệ cung - cầu không còn vận hành theo logic thông thường của các thị trường hàng hóa. Thông thường khi giá tăng đến một mức cao, người bán sẽ lựa chọn chốt lời. Nhưng với bất động sản, tình trạng lại diễn biến ngược lại, giá càng cao, người bán càng giữ hàng, chờ giá cao hơn nữa. Kết quả là cung – cầu không gặp nhau, hai đường thẳng song song cứ trôi đi cho đến khi thị trường sụp đổ.

“Tôi bắt đầu cảm nhận được những dấu hiệu rõ rệt cho thấy thị trường đang tiệm cận ranh giới của một cuộc đổ vỡ. Nếu chính quyền không hành động nhanh chóng và quyết liệt để đưa nguồn cung thực chất ra thị trường, thì rất có thể kịch bản bong bóng bất động sản sẽ trở thành hiện thực”, TS. Lê Xuân Nghĩa bày tỏ.

Khi điều đó xảy ra, theo TS. Lê Xuân Nghĩa, thị trường sẽ rơi vào trạng thái tê liệt, không ai còn mua, cũng không ai còn bán, tức là giá cả không còn tồn tại, và toàn bộ hệ thống giao dịch bị đóng băng. Hệ quả sẽ lan sang lĩnh vực tài chính – ngân hàng, vì có tới 70% tổng tài sản của các ngân hàng hiện đang được thế chấp bằng bất động sản. “Nếu thị trường sụp đổ, hệ thống ngân hàng sẽ rơi vào một cuộc khủng hoảng thực sự,” ông Nghĩa nhấn mạnh.

Do đó TS. Lê Xuân Nghĩa cho rằng, chính quyền cần được cảnh báo một cách nghiêm túc. “Chúng ta không thể tưng tửng nghĩ rằng thị trường đang đi lên, đang tốt đẹp, trong khi bên trong là một cái “chết” được báo trước,” TS. Nghĩa nói dứt khoát.