Trung Quốc liên tiếp mất thị phần xuất khẩu sang Mỹ, 2 nước Đông Nam Á thế chân

Trung Quốc đã mất thêm thị phần nhập khẩu đến Mỹ từ 14 quốc gia và khu vực chi phí thấp (LCC) ở châu Á vào năm ngoái, khi các công ty tiếp tục chuyển hoạt động sản xuất ra khỏi nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

14 nước và khu vực chi phí thấp châu Á bao gồm Trung Quốc đại lục, Hồng Kông (Trung Quốc), Đài Loan (Trung Quốc), Ấn Độ, Việt Nam, Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Philippines, Singapore, Campuchia, Pakistan, Bangladesh và Sri Lanka.

Trung Quốc liên tục mất thị phần

Năm 2022, Trung Quốc đại lục và Hồng Kông chiếm tổng cộng 50,7% tổng kim ngạch nhập khẩu hàng hóa sản xuất từ 14 quốc gia và khu vực chi phí thấp ở châu Á vào Mỹ.

Con số này giảm từ 53,5% vào năm 2021 và tiếp tục xu hướng giảm bắt đầu từ năm 2013, theo báo cáo Reshoring Index hàng năm của công ty tư vấn quản lý Kearney.

Theo báo cáo, thị phần của Trung Quốc tiếp tục giảm mặc dù nhập khẩu hàng hóa sản xuất của Mỹ từ 14 quốc gia và khu vực LCC châu Á đã tăng 11% vào năm 2022 lên hơn 1.000 tỷ USD.

Thị phần xuất khẩu của Mỹ từ Trung Quốc đại lục và Hồng Kông chủ yếu được thay thế bởi hàng hóa từ Việt Nam, Ấn Độ, Thái Lan, và đảo Đài Loan.

Đã có sự dịch chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc đại lục và Hồng Kông, với nhiều công ty điều chỉnh chuỗi cung ứng nhằm giảm sự phụ thuộc vào nền kinh tế thứ 2 thế giới do lo ngại về các lĩnh vực như sở hữu trí tuệ, thuế quan, căng thẳng địa chính trị và khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng, báo cáo nói.

Báo cáo cũng đề cập rằng các công ty điện tử tiêu dùng như Apple và Samsung Electronics đã chuyển hoạt động sản xuất ra khỏi Trung Quốc đại lục và Hồng Kông, đồng thời mở rộng sang Việt Nam và gần đây nhất là Ấn Độ để đa dạng hóa chuỗi cung ứng.

Trong số 200 nhà cung cấp hàng đầu của Apple, số lượng công ty thành lập nhà máy tại Việt Nam đã tăng từ 17 vào năm 2018 lên 23 vào năm 2020, bao gồm 7 công ty Trung Quốc đại lục, theo báo cáo tháng 5 của Everbright Securities.

Theo báo cáo, xu hướng tương tự cũng được ghi nhận trong ngành dệt may, do chi phí lao động ngày càng tăng, tắc nghẽn chuỗi cung ứng... đã đẩy nhanh quá trình dịch chuyển của ngành ra khỏi Trung Quốc đại lục và Hồng Kông để đến các nền kinh tế châu Á khác.

Để thu hút các động thái này, các nền kinh tế ở châu Á cũng đã tập trung vào việc xây dựng cơ sở hạ tầng và đưa ra các biện pháp khuyến khích để tạo ra hệ sinh thái ngành của riêng họ.

Cuộc dịch chuyển sản xuất này có khả năng mang lại lợi ích cho một số quốc gia, chẳng hạn như Campuchia. Năm ngoái, chính phủ Campuchia đã công bố kế hoạch mở rộng ngành công nghiệp ô tô và điện tử bằng cách đầu tư hơn 2 tỷ USD trong 3 năm tới, báo cáo cho biết.

Từ năm 2018 đến năm 2022, xuất khẩu hàng điện tử của Campuchia sang Mỹ đã tăng trưởng với tốc độ hàng năm là 128%.

Báo cáo cho biết thêm rằng Campuchia, cùng với Thái Lan, Việt Nam và Ấn Độ, là những những nước được lợi sớm từ việc chuyển hoạt động sản xuất chất bán dẫn ra khỏi Trung Quốc đại lục và Hồng Kông.

Xu hướng chuyển sản xuất sang Mexico và Mỹ

Theo báo cáo, một số công ty - đặc biệt là những công ty đang tìm cách tiết kiệm chi phí hậu cần và vận chuyển đang đa dạng hóa hoàn toàn khỏi châu Á và chuyển sang Mexico và Mỹ.

Chẳng hạn như lĩnh vực lắp ráp đồ nội thất, ngày càng được thực hiện ở Mexico. 

Bên cạnh đó, hơn 80% công ty được khảo sát trong hầu hết các ngành công nghiệp cho biết họ có kế hoạch chuyển ít nhất một phần hoạt động sản xuất của mình trở lại Mỹ trong 3 năm tới.

Một số công ty này hoạt động trong các ngành đang được khuyến khích bởi Đạo luật giảm lạm phát của chính phủ Mỹ và Đạo luật CHIPS, nhắm mục tiêu vào ngành xe điện và ngành bán dẫn.

Tuy nhiên, các công ty hóa chất, đặc biệt là những công ty liên quan đến hóa chất cơ bản, có thể gặp khó khăn khi đưa hoạt động sản xuất trở lại thế giới phương Tây do những lo ngại về môi trường và chi phí, báo cáo cho biết.