Trung Quốc lại tạo "kỳ tích": Từ con số 0, ngành công nghệ vươn tầm toàn cầu, đến đối thủ phải công nhận

Đi lên từ số 0

Chỉ trong vòng 5 năm và trước những hạn chế ngày càng ngặt nghèo từ Mỹ, thị phần chip nhớ toàn cầu của Trung Quốc đã tăng từ gần như bằng 0 lên 5%. Người trong ngành cho biết thị phần này có thể tăng gấp đôi chỉ trong năm nay, đủ sức cạnh tranh với các công ty dẫn đầu toàn cầu là Samsung Electronics, SK Hynix và Micron.

Phần lớn sự tăng trưởng đó là nhờ ChangXin Memory Technologies (CXMT). Sau hai năm mở rộng năng lực tại Bắc Kinh và Hợp Phì, nơi công ty đặt trụ sở, CXMT hiện có thể sản xuất chip bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên động (DRAM) khả thi về mặt thương mại, một thành phần quan trọng trong hầu hết mọi loại thiết bị điện tử. Công ty cũng đang nỗ lực sản xuất chip bộ nhớ băng thông cao (HBM) cho điện toán AI.

Việc CXMT sản xuất thành công DRAM, chủ yếu dành cho điện thoại thông minh giá rẻ và tầm trung, đại diện cho chiến thắng của Trung Quốc trong cuộc chiến lâu dài nhằm phá vỡ thế độc quyền của các công ty Hàn Quốc và Mỹ trong lĩnh vực chip nhớ.

Washington bắt đầu hạn chế Trung Quốc mua máy sản xuất chip DRAM tiên tiến vào năm 2022. Nhưng điều này chỉ củng cố thêm quyết tâm tự lực của Bắc Kinh.

Chỉ xét riêng về công suất wafer, CXMT có thể sản xuất tương đương khoảng 10% sản lượng chip DRAM toàn cầu vào năm 2024, các nhân vật trong ngành nói với Nikkei Asia. Họ cho biết do chất lượng sản xuất thấp hơn nên thị phần thực tế của công ty thấp hơn nhiều, nhưng cũng nói thêm rằng thị phần này sẽ tiếp tục tăng.

Fujian Jinhua Integrated Circuit Co. (FJICC), một nhà sản xuất chip Trung Quốc bị Mỹ đưa vào danh sách đen vào năm 2018, với sự giúp đỡ của Huawei Technologies, đã sản xuất các lô nhỏ DRAM cấp thấp hơn cho thiết bị điện tử tiêu dùng.

SwaySure, một nhà sản xuất chip DRAM khác do Huawei hậu thuẫn, bị đưa vào danh sách đen của Mỹ vào tháng 12 năm ngoái. Công ty này cũng đang nghiên cứu sản xuất DRAM và nghiên cứu các công nghệ xếp chồng cho HBM.

Sự hiện diện của những công ty trên thị trường tuy nhỏ nhưng vẫn đáng kể.

"Bất kỳ sự gia tăng nguồn cung DRAM nào từ những công ty mới cũng có thể gây áp lực lên những công ty hiện tại và ảnh hưởng đến thị trường toàn cầu, ngay cả khi chỉ là một vài phần trăm", Brady Wang, nhà phân tích công nghệ kỳ cựu của Counterpoint Research, cho biết.

Ellie Wang, nhà phân tích công nghệ tại TrendForce, cho biết xét về năng lực, chất lượng sản xuất và tác động thực tế đến thị trường, thị phần kết hợp của tất cả các công ty Trung Quốc có thể tăng vọt lên 10% trong năm nay, tăng từ mức 5% của năm ngoái.

Lợi thế của Trung Quốc để bắt kịp

Trong khi DRAM được sử dụng rộng rãi trong điện thoại thông minh, máy tính và các thiết bị điện tử tiêu dùng, nó cũng được coi là một mặt hàng. Khi các yêu cầu về hiệu suất được đáp ứng, các chip này có thể hoán đổi cho nhau và không phụ thuộc vào các tính năng độc quyền, riêng biệt. Điều này khiến thị trường DRAM trở nên rất biến động và cực kỳ nhạy cảm với các điều kiện kinh tế và những thay đổi trong cung và cầu.

Các nhà cung cấp mới nổi ở Trung Quốc có lợi thế địa phương đáng kể.

"Các nhà sản xuất thiết bị và đồ điện tử Trung Quốc rất có thể sẽ ưu tiên áp dụng các nguồn cung cấp địa phương khi chúng có sẵn", Wang của Counterpoint cho biết.

Tổng giám đốc điều hành Micron Sanjay Mehrotra thừa nhận sự cạnh tranh của Trung Quốc trong một cuộc họp báo cáo thu nhập gần đây nhưng nhấn mạnh rằng sự cạnh tranh này chủ yếu nằm ở "phân khúc thấp hơn của thị trường tiêu dùng, chủ yếu là ở Trung Quốc".

Ông nói thêm rằng Micron sẽ chuyển trọng tâm sang các chip DRAM hiệu suất cao hơn và chất lượng cao hơn, chẳng hạn như các chip được sử dụng trong các trung tâm dữ liệu. Khoảng 10% doanh thu của Micron trong năm tài chính 2025 đến từ phân khúc cạnh tranh trực tiếp với các công ty Trung Quốc.

Cả Samsung và SK Hynix đều từ chối bình luận về các đối thủ Trung Quốc. Nhưng các nguồn tin trong ngành cho biết hai công ty này thừa nhận năng lực của các nhà sản xuất Trung Quốc trong các sản phẩm cũ nhưng không quá lo ngại vì bản thân họ đang tập trung vào các thị trường sinh lợi hơn.

"Samsung không coi đây là mối đe dọa vì các sản phẩm cũ không kiếm được nhiều tiền", một nguồn tin trong ngành cho biết. "Samsung tập trung vào các sản phẩm có dung lượng cao, bao gồm cả HBM".

Một nguồn tin khác nói SK Hynix cũng ưu tiên các sản phẩm có giá trị cao như HBM và ổ đĩa thể rắn dành cho doanh nghiệp.

CXMT của Trung Quốc đã sản xuất thành công LPDDR4 và DDR4, thế hệ DRAM cũ hơn được sử dụng trong điện thoại thông minh, máy tính và máy tính bảng từ tầm trung đến giá rẻ. Công ty bắt đầu cung cấp một lô nhỏ LPDDR5, loại đã được sử dụng trong các điện thoại cao cấp như iPhone và Samsung Galaxy S và Z series từ khoảng năm 2020.

Những tiến bộ trong DRAM trong những năm qua ít rõ rệt hơn so với chip xử lý nên điều này có khả năng mang lại cho Trung Quốc cơ hội để bắt kịp.

Một lợi thế quan trọng đối với Trung Quốc trong việc phát triển ngành công nghiệp DRAM là thị trường nội địa rộng lớn. Các công ty Trung Quốc thống trị thị trường điện thoại thông minh toàn cầu, với thị phần hơn 58,5%, theo Omdia. Các nhà sản xuất TV Trung Quốc kiểm soát hơn 40% thị trường toàn cầu, dữ liệu từ Trendforce cho thấy, trong khi các nhà sản xuất máy tính của nước này có khoảng 30%.

Trong một số trường hợp, CXMT có thể đưa ra mức giá thấp hơn 20% đến 30% so với các công ty khác, một giám đốc điều hành ngành chip nói với Nikkei Asia. "Ngay cả khi không phải trong tất cả các dự án, mức giảm giá này cũng có thể gây áp lực lên các công ty dẫn đầu thị trường".

Các nhà phân tích và giám đốc điều hành ngành cho biết, ngoài giá thành thấp hơn, các công ty và cơ quan Trung Quốc thường nhận được trợ cấp của chính phủ nếu họ mua nhiều chip sản xuất trong nước hơn, mang lại thêm một lợi thế so với các nhà cung cấp nước ngoài.