Theo số liệu TCTK vừa công bố, tính đến 20/12/2022, tổng vốn đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần của nhà ĐTNN đạt 27,72 tỷ USD, bằng 89% (tức giảm 11%) so với cùng kỳ năm 2021.
Tuy tổng vốn FDI đăng ký giảm 11%, nhưng vẫn có tín hiệu tích cực: trong tổng vốn đăng ký thì cấu phần vốn đầu tư điều chỉnh lại tăng mạnh cả về vốn đầu tư cũng như số lượt dự án điều chỉnh trong năm 2022 so với cùng kỳ.
Nếu loại trừ yếu tố đột biến trong quý 1/2021 (loại trừ 4,41 tỷ USD của 2 dự án tỷ đô cấp mới) thì tổng vốn FDI đăng ký năm 2022 vẫn tăng 3,64 % so với năm 2021, trong đó: vốn đăng ký cấp mới tăng 14,9%, vốn điều chỉnh tăng 12,2%, góp vốn giảm 25,2%.
Lý giải về điều này, bà Nguyễn Thị Hương, Tổng cục trưởng TCTK cho biết, mức sụt giảm này đã thể hiện rõ khó khăn chung trong ngắn hạn của nền kinh tế thế giới cũng như của Việt Nam trước nhiều rủi ro và biến động trong năm 2022 như xung đột chính trị tại một số quốc gia trên thế giới; áp lực giá cả và lạm phát tăng cao; nhu cầu hàng hoá toàn cầu có xu hướng giảm; đứt gãy chuỗi cung ứng chưa được khắc phục hoàn toàn...
“Những yếu tố này đang gây áp lực giảm đáng kể lên dòng vốn FDI toàn cầu trong năm 2022, ảnh hưởng tiêu cực đến dòng vốn đầu tư ra nước ngoài của các nền kinh tế lớn, đặc biệt là các đối tác đầu tư của Việt Nam, tác động làm giảm thu hút đầu tư nước ngoài vào Việt Nam trong năm 2022”, bà Hương nói.
Về tổng vốn FDI thực hiện tại Việt Nam, mặc dù có giảm, nhưng vốn đầu tư thực hiện kể cả những năm bị ảnh hưởng của dịch Covid 19 vẫn không bị sụt giảm mạnh. Việt Nam tiếp tục thu hút được dòng vốn ngoại vào là do có môi trường chính trị ổn định và nhiều chính sách ưu đãi cho nhà đầu tư nước ngoài của Chính phủ… Điều đáng chú ý, vốn đầu tư nước ngoài thực hiện tại Việt Nam cao nhất trong vòng 5 năm trở lại đây.
Trong năm 2020 và 2021 vốn đăng ký của các dự án đầu tư mới và đầu tư theo phương thức góp vốn mua cổ phần (GVMCP) trong giai đoạn 2020-2022 vẫn tiếp tục xu hướng giảm cả về số lượt GVMCP lẫn giá trị vốn góp. Đại dịch Covid -19 đã ảnh hưởng lớn đến hoạt động đầu tư trên thế giới nói chung và cả Việt Nam bởi đặc thù của các dự án đăng ký cấp mới và dự án M&A cần có sự tham gia trực tiếp tìm hiểu, nghiên cứu thị trường, doanh nghiệp của nhà ĐTNN. Việc hạn chế di chuyển trong bối cảnh đại dịch đã ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng quyết định đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài.
Những yếu tố này đang gây áp lực giảm đáng kể lên dòng vốn FDI toàn cầu trong năm 2022, ảnh hưởng tiêu cực đến dòng vốn đầu tư ra nước ngoài của các nền kinh tế lớn, đặc biệt là các đối tác đầu tư của Việt Nam, tác động làm giảm thu hút đầu tư nước ngoài vào Việt Nam trong năm 2022.
Xu hướng các năm tới, TCTK cho rằng, nếu dịch Covid-19 được kiểm soát tốt, kinh tế thế giới phục hồi, các yếu tố ảnh hưởng trên được cải thiện tích cực, thu hút vốn FDI đăng ký vào Việt Nam sẽ tăng trưởng mạnh trở lại, các dự án đầu tư mới vào Việt Nam nhiều thì tỷ lệ vốn FDI thực hiện/vốn FDI đăng ký có thể quay lại mức như trước dịch, khoảng 55-60%.