Tổng cục Thống kê lý giải sản xuất công nghiệp quý 1/2023 giảm

Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp tháng 3 ước tính tăng 9,4% so với tháng trước và giảm 1,7% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung quý 1/2023, chỉ số sản xuất công nghiệp giảm 2,3%so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn nhiều so với mức tăng 6,8% của cùng kỳ năm 2022 và mức tăng 5,7% của cùng kỳ 2021. Trong đó, ngành chế biến, chế tạo giảm 2,4% so với cùng kỳ năm trước, ngành khai khoáng giảm 4,4%, ngành sản xuất, phân phối điện giảm 1,5%...

Đặc biệt, hai thành phố có quy mô công nghiệp lớn giảm và tăng mức thấp: TP Hồ Chí Minh giảm 0,9%; Hà Nội tăng 0,8% và có 3/4 số ngành công nghiệp cấp 1 quan trọng đều giảm so kỳ năm trước.

Ngành chế biến, chế tạo (ngành chiếm trên 74% giá trị tăng thêm toàn ngành công nghiệp, quyết định chủ yếu đến tốc độ tăng trưởng toàn ngành công nghiệp và toàn bộ nền kinh tế) quý 1 giảm 2,4% so cùng kỳ, trong khi cùng kỳ năm trước tăng ở mức cao 7,3%.

Nhiều ngành quan trọng thuộc công nghiệp chế biến, chế tạo quý 1/2023 giảm nhiều so với cùng kỳ năm trước như sản xuất giường, tủ, bàn, ghế giảm 13,5%; sản xuất phương tiện vận tải khác giảm 11,9%; sản xuất giấy và các sản phẩm từ giấy giảm 10,3%...

Tuy nhiên, có ngành công nghiệp trọng điểm thuộc ngành chế biến, chế tạo tăng trưởng cao như sản xuất đồ uống tăng 27,3%; sản xuất than cốc, dầu mỏ tinh chế tăng 19,4%; sản xuất sản phẩm từ cao su, plastic tăng 11,6%; sản xuất thuốc, hóa dược và dược liệu tăng 7,2%...

Tổng cục Thống kê lý giải, một số nguyên nhân làm cho sản xuất công nghiệp giảm tốc độ tăng trưởng trong quý 4/2022 và giảm trong quý 1/2023 đến từ các yếu tố bên ngoài như giá nhiên liệu thế giới bị đẩy lên, chi phí đầu vào gia tăng, đồng USD tăng mạnh, lạm phát tăng cao vẫn còn hiện hữu trên thế giới, nguy cơ gián đoạn chuỗi cung ứng đầu vào. Kinh tế thế giới có dấu hiệu suy thoái toàn cầu đã ảnh hưởng đến các nhà sản xuất của Việt Nam khi cả số lượng đơn hàng mới và xuất khẩu đều giảm.

“Các yếu tố này làm cho cầu nhập khẩu từ Việt Nam giảm mạnh, sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp bị thu hẹp. Trong khi đó, chi phí đầu vào tăng lên, lãi suất tăng, doanh thu giảm khiến các doanh nghiệp phải giảm quy mô hoạt động. Các động lực tăng trưởng đều suy giảm: xuất khẩu suy giảm, nhu cầu suy giảm, đầu tư tư nhân suy giảm, giải ngân đầu tư công chậm... Chính phủ ưu tiên chống lạm phát, chính sách tiền tệ thắt chặt, lãi vay tăng cao”, đại diện Tổng cục Thống kê cho biết.

Thời gian qua, các doanh nghiệp đã cố gắng đa dạng hoá, mở rộng thêm thị trường xuất khẩu nhưng nhìn chung vẫn khó khăn khi kinh tế thế giới suy giảm. Nhiều doanh nghiệp không có đơn hàng mới, chi phí sản xuất tăng cao phải đứng trước tính toán thu hẹp quy mô, cắt giảm hàng loạt lao động hoặc giãn việc làm.

Để hỗ trợ sản xuất công nghiệp tháo gỡ khó khăn, ổn định và phát triển sản xuất, theo Tổng cục Thống kê, hiện giá cả đầu vào như giá dầu thô, khí đốt trên thế giới tăng cao, chi phí logicstic tăng và nguyên nhiên vật liệu đầu vào cho các doanh nghiệp bị ảnh hưởng…rất cần Chính phủ, các cấp các ngành có giải pháp tháo gỡ. 

Bên cạnh đó, cần có giải pháp hỗ trợ, giải quyết khó khăn về vốn của doanh nghiệp trong quá trình phục hồi và khởi nghiệp, hạ lãi suất cho vay.

Chính phủ, các cấp, các ngành thúc đẩy giải ngân nhanh các gói cứu trợ doanh nghiệp kịp thời và hiệu quả. Đặc biệt tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp vay vốn ưu đãi thuận lợi, nhanh chóng;

Khó khăn lớn nhất của các doanh nghiệp công nghiệp trong thời kỳ lạm phát các nước tăng cao, suy thoái kinh tế diễn ra là thị trường tiêu thụ sản phẩm bị thu hẹp và giảm sút (đặc biệt là xuất khẩu). Vì vậy, doanh nghiệp rất cần Chính phủ, các cấp, các ngành hỗ trợ doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn trong khâu tiêu thụ sản phẩm như: tìm kiếm, mở rộng thị trường xuất khẩu, hỗ trợ thuế, phí xuất khẩu…

Ngoài ra, doanh nghiệp cũng rất cần chính sách hỗ trợ cho người lao động rõ ràng, giảm bớt thủ tục hành chính; giải ngân nhanh đầu tư công, tạo điều kiện thúc đẩy SXKD, đặc biệt là ngành xây dựng, công nghiệp phát triển, giải quyết việc làm, thu nhập của người lao động, đóng góp tích cực cho tăng trưởng kinh tế.