Trước đó, các phiên đấu giá đất nền ở hai huyện Thanh Oai và Hoài Đức đã gây xôn xao dư luận và thị trường. Gần đây nhất, hàng trăm người xuyên đêm đấu giá 19 thửa đất tại xã Tiền Yên, huyện Hoài Đức, TP. Hà Nội với giá trúng lên tới 133,3 triệu đồng/m2, cao hơn 18 lần mức giá khởi điểm.
Ngay sau khi nhận được thông tin, Thủ tướng Chính phủ đã có công điện 482 yêu cầu các Bộ, ngành liên quan cùng UBND TP. Hà Nội kiểm tra, rà soát, đánh giá để tìm các nguyên nhân và đề xuất các giải pháp. Trước đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ động thành lập đoàn kiểm tra phối hợp cùng UBND TP. Hà Nội rà soát, xem xét, đánh giá các cuộc đấu giá đất tại hai huyện này.
Theo ông Ngân, bước đầu các địa phương đã có các hoạt động nhằm kiểm soát chặt chẽ công tác đấu giá quyền sử dụng đất trước khi tổ chức đấu giá như thành lập tổ chức giám sát, bố trí lực lượng công an đảm bảo an ninh trật tự trong quá trình đấu giá quyền sử dụng đất. Sau khi có kết quả đấu giá quyền sử dụng đất và phản ánh của báo chí và dư luận, cơ quan chức năng đã chủ động rà soát, nắm bắt tình hình giao dịch trên địa bàn, đặc biệt với các lô đất đấu giá.
Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng cho biết thêm: “Nhận định thứ hai của đoàn kiểm tra cho thấy việc trúng đấu giá đất tăng cao so với giá khởi điểm là đúng thực tế”, đồng thời ông cũng lý giải một số nguyên nhân:
Thứ nhất, xu hướng tăng giá chung của thị trường bất động sản đang trên đà phục hồi và một lượng gá giao dịch tăng trường tốt trên cả thị trường sơ cấp và thứ cấp từ đầu năm 2024, đặc biệt là đối với các bất động sản có pháp lý rõ ràng, được đầu tư hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, thuộc các khu vực quy hoạch phát triển đô thị đầu tư cơ sở hạ tầng giao thông kết nối quan trọng như các huyện Hoài Đức và Thanh Oai là khu vực mà người dân và nhà đầu tư tham gia.
Thứ hai, việc tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất diễn ra trong thời điểm giao thoa giữa Luật Đất đai năm 2013 hết hiệu lực và Luật Đất đai năm 2024 bắt đầu có hiệu lực, Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014 với Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023. Do đó, quá trình tổ chức đấu giá xuất phát từ các quy định của luật cữ và chuyển sang luật mới nên sẽ có một số nguyên nhân, trong đó có việc xác định giá đất để làm giá khởi điểm cho đấu giá quyền sử dụng đất.
“Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường phải phối hợp với Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng và UBND TP. Hà Nội chỉ ra những nguyên nhân cụ thể nhất, do đó chúng tôi đã có văn bản gửi các cơ quan liên quan để tiếp tục có những thông tin, tài liệu cung cấp, sẽ có những thêm buổi làm việc đảm bảo đánh giá tác động nhiều chiều, ý kiến của nhiều cơ quan trên cơ sở nhiều quy định của pháp luật để tìm ra nguyên nhân rồi đề xuất giải pháp”, Thứ trưởng Lê Minh Ngân cho biết thêm.
Theo ông Ngân, nếu sau khi đánh giá mà phát hiện ra các nguyên nhân do lỗi cơ chế chính sách và có tính phổ quát, ảnh hưởng đến việc đấu giá quyền sử dụng đất trên phạm vi cả nước thì Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ đề xuất tham mưu cho các cấp chính quyền sửa đổi, bổ sung hoặc điều chỉnh các văn bản quy phạm pháp luật.
Còn trường hợp không phải do lỗi cơ chế chính sách và do lỗi quá trình tổ chức thực hiện thì Bộ sẽ đề xuất và tham mưu để các đơn vị, cơ quan quản lý nhà nước ở địa phương cùng rà soát, đánh giá kỹ lưỡng các phương án đấu giá, xác định giá đất và tổ chức đấu giá đảm bảo đúng quy định của pháp luật và đảm bảo ổn định tình hình trong thực hiện giá đất.
