Thiếu nguồn lực khởi nghiệp, có nên kêu gọi người thân, bạn bè góp vốn và tham gia điều hành công ty?

1. Chọn đối tác có thái độ tốt và năng lực hơn là trung thành

Lãnh đạo doanh nghiệp nhỏ khi khởi sự thường lo sợ bí quyết kinh doanh bị cộng sự ăn cắp, bị lừa gạt về tiền bạc, bị đánh cắp thông tin khách hàng, mất nguồn hàng độc quyền. Vì nhiều nỗi sợ đó khiến cho lãnh đạo kêu gọi người thân, bạn bè tham gia góp vốn và điều hành doanh nghiệp.

Sự thật thì trong kinh doanh vì lợi ích ngắn hạn dễ khiến người ta mềm lòng làm điều sai trái. Điều đúng đắn là nhanh chóng đưa doanh nghiệp vào vận hành hiệu quả. Làm được điều này chỉ có những đối tác thái độ tốt với công việc và chuyên môn cao mới đủ khả năng đảm nhận.

2. Vay tiền là vay tiền, góp vốn là góp vốn

Với doanh nghiệp nhỏ chuyện thiếu vốn kinh doanh, chênh lệch dòng tiền vào-ra là chuyện bình thường. Trong những lúc khó khăn đó, tránh việc công ty phá sản, lãnh đạo tìm biện pháp huy động dòng tiền vượt qua khó khăn. Việc tìm đến người thân, bạn bè vay tiền là dễ dàng do không cần thế chấp tài sản mà dựa vào uy tín cá nhân để quyết định. Sai lầm nhiều lãnh đạo gặp phải là đánh đồng hành động vay tiền và góp vốn kinh doanh.

Lãnh đạo nên tách biệt rõ hành động vay tiền (tiền gốc, lãi và có thời gian trả tiền vay) và hoạt động góp vốn kinh doanh (tăng vốn điều lệ, tiền chuyển thành cổ phần tương ứng, hưởng lãi theo tỷ lệ vốn góp) để xác định rõ nhu cầu thực sự doanh nghiệp và đàm phán tốt nhất tránh hành động bán cổ phần để giải quyết vấn đề tài chính ngắn hạn.

3. Quản trị nhóm cổ đông người thân, bạn bè khó khăn

Chúng ta yêu thương và kính trọng người thân, bạn bè giúp đỡ chúng ta khi khởi nghiệp. Trong doanh nghiệp lãnh đạo là người uy tín nhất, có quyền quyết định mọi việc. Người thân, bạn bè tham gia điều hành doanh nghiệp dễ có chuyện "trăm cái lý không bằng tý cái tình" lãnh đạo khó xử phạt hơn. Trường hợp người thân có vị trí cao trong gia đình như bố mẹ, chú bác sẽ sử dụng áp lực gia đình lên các quyết định của lãnh đạo khiến việc điều hành công ty. không đúng đắn.

Người thân, bạn bè có thể tham gia góp vốn cổ đông với tư cách nhà đầu tư tài chính và tổng giá trị cổ phần nhóm người này nhỏ hơn 35% để không thể có quyền phủ quyết các vấn đề quan trọng trong doanh nghiệp.

4. Mâu thuẫn tình cảm gia đình, bạn bè

Không ai muốn mâu thuẫn xảy ra trong gia đình, trong công ty nhỏ với nhiều yếu tố như hệ thống quản trị vận hành doanh nghiệp chưa tốt, doanh thu chưa ổn định, chưa phân công việc rõ ràng làm tiền đề cho những xung đột trong doanh nghiệp.

Người thân, bạn bè tham gia điều hành công ty, nhiều khả năng chuyển vấn đề xung đột trong vận hành doanh nghiệp trở thành mâu thuẫn trong gia đình, xã hội. Điều này không chỉ làm tổn hại cho mối quan hệ cá nhân, mà còn ảnh hưởng đến phát triển công ty.

5. Mâu thuẫn giữa nhóm cổ đông bên ngoài và nhóm cổ đông người thân

Mâu thuẫn này khó giải quyết nhất, lãnh đạo công ty khó dung hòa vì một bên đại diện cho quyền lợi của các đối tác tin tưởng vào lãnh đạo, doanh nghiệp, một bên là đại diện quyền lợi những người thân của lãnh đạo. Cách tốt nhất để dung hòa là tách rõ quyền điều hành và quyền sở hữu doanh nghiệp. Đảm bảo cho thành viên trong hai nhóm không có năng lực thực thi chỉ nên giữ vai trò nhà đầu tư tài chính, công ty chỉ chấp nhận thành viên cổ đông có năng lực tham gia điều hành doanh nghiệp. Hoặc tất cả cổ đông tham gia ban quản trị, hoạt động điều hành doanh nghiệp thuê ngoài.

Cuối cùng, không có câu trả lời đúng-sai cho sự lựa chọn người thân và bạn bè có nên tham gia góp vốn và điều hành công ty hay không. Lãnh đạo doanh nghiệp cần căn cứ vào vấn đề thực tế của công ty để đưa ra giải pháp quản trị tốt nhất. Chúc bạn khởi sự kinh doanh thành công.