Tăng năng lực cho doanh nghiệp ngành rau quả và gia vị tới châu Âu

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam phối hợp với Tổ chức Oxfam tại Việt Nam vừa tổ chức Hội thảo Khởi động Dự án “Tăng cường năng lực xuất khẩu cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong ngành rau quả và gia vị Việt Nam SFV-Export” nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp này tiếp cận được với thị trường xuất khẩu châu Âu khó tính.

Thị phần vẫn mờ nhạt

Theo ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch VCCI, Việt Nam là một nước nông nghiệp có nhiều lợi thế và tiềm năng về vị trí địa lý, đất đai, lao động… cho phép Việt Nam phát triển tốt một nền nông nghiệp sinh thái bền vững.

Trong đó, rau quả và gia vị là những mặt hàng nông nghiệp được nhà nước quan tâm đầu tư phát triển, đẩy mạnh sản xuất, tiêu thụ trong nước và xuất khẩu.Với lợi thế của mình, xuất khẩu rau quả là một hướng đi tốt cho các doanh nghiệp và mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Những năm gần đây, Việt Nam đã và đang nỗ lực đa dạng hóa thị trường xuất khẩu hàng rau quả. Cơ cấu hàng rau quả xuất khẩu sang các châu lục trong năm 2021 cho thấy sự chuyển dịch rõ nét với tỷ trọng xuất khẩu hàng rau quả sang châu Âu và châu Mỹ tăng. Năm 2021 trị giá xuất khẩu hàng rau quả tới thị trường châu Âu có tốc độ tăng trưởng cao, đạt 303 triệu USD, tăng 17,4% so với năm 2020.

Sau đại dịch Covid-19, nhu cầu tiêu dùng rau quả nhiệt đới mới lạ tại châu Âu tăng cao, trong đó sản phẩm rau quả tươi tăng từ 15-20%/năm; sản phẩm chế biến tăng hơn 30%.

Tuy nhiên, Việt Nam chưa tận dụng được cơ hội, nên thị phần tại khu vực EU vẫn hết sức mờ nhạt, chiếm dưới 1% nhu cầu thị trường châu Âu.

Thách thức đối với các doanh nghiệp gia vị, rau quả khi muốn xuất khẩu sang châu Âu có thể kể đến các tiêu chuẩn kỹ thuật khắt khe về an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc; thiếu thông tin về nhu cầu, thị hiếu thị trường và kênh tiếp cận khách hàng châu Âu; nhận diện thương hiệu các mặt hàng gia vị, rau quả Việt Nam tại thị trường châu Âu chưa đủ sức cạnh tranh; và năng lực, tiếng nói chung của ngành hàng chưa mạnh.

Nhận thấy những tồn tại, yếu điểm như trên của các doanh nghiệp xuất khẩu rau quả Việt Nam, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam đã phối hợp với Tổ chức Oxfam tại Việt Nam xây dựng Dự án “Tăng cường năng lực xuất khẩu cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong ngành rau quả và gia vị Việt Nam SFV-Export”.

Xây dựng doanh nghiệp xuất khẩu mạnh

Sau sự chuẩn bị của hai bên từ tháng 3/2021, Dự án đã được Liên minh châu Âu đồng ý cung cấp 80% nguồn kinh phí để thực hiện Dự án. Dự án sẽ được triển khai trong 2 năm từ năm 2022 và kết thúc vào ngày 31/12/2023.

Theo đó, Liên minh châu Âu sẽ hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tuân thủ các quy định của thị trường EU và được nhận chứng nhận đáp ứng các tiêu chuẩn EU về an toàn thực phẩm, thực hành bền vững; tạo cơ hội để doanh nghiệp tiếp cận kết nối kinh doanh với đối tác EU; nâng cao năng lực của ngành và danh tiếng của các sản phẩm nông nghiệp Việt Nam.

Đại diện phía Liên minh châu Âu tin rằng các doanh nghiệp khi tham gia dự án này sẽ nhận được rất nhiều lợi ích từ các hoạt động của dự án như các khóa đào tạo tập huấn chuyên sâu. Được cung cấp thông tin liên tục và cập nhật về thị trường EU, cơ hội kinh doanh, các hướng dẫn tuân thủ quy định thị trường và đặc biệt được kết nối trực tiếp với các khách hàng tiềm năng từ thị trường EU.

“Chúng tôi hy vọng dự án sẽ là một điển hình tốt, một mô hình tiên phong ở Việt Nam trong việc xây dựng một khối doanh nghiệp vững mạnh xuất khẩu nông sản nói chung và rau qua nói riêng sang EU”, đại diện EU nói.

Bà Trần Thị Lan Anh, Tổng Thư ký, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Trưởng Nhóm tư vấn trong nước (DAG) Việt Nam trong Hiệp định EVFTA, Giám đốc dự án SFV – Export cho biết, Dự án SFV-Export hỗ trợ các doanh nghiệp trong chuỗi giá trị ngành hàng gia vị, rau quả bao gồm các doanh nghiệp xuất khẩu, nhà cung cấp của các doanh nghiệp xuất khẩu, và các doanh nghiệp khác trong ngành.

Dự án hỗ trợ thông qua 5 nhóm hoạt động chính: (1) hỗ trợ kỹ thuật chuyên sâu giúp doanh nghiệp tuân thủ và được chứng nhận đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm do châu Âu công nhận như IFS, BRC và chứng nhận Fairtrade; (2) hỗ trợ hoạt động marketing, phát triển thị trường, cung cấp thông tin về thị trường và kết nối doanh nghiệp với các đối tác tiềm năng từ thị trường châu Âu; (3) số hóa các hỗ trợ kỹ thuật và xúc tiến thương mại trên nền tảng số chuyên biệt; (4) hỗ trợ cải thiện chính sách và thực hành tốt liên quan đến người lao động, bình đẳng giới và bảo vệ môi trường; (5) thúc đẩy hợp tác đa bên để nâng cao năng lực ngành và quảng bá nông sản Việt Nam vào thị trường châu Âu.

Bà Vũ Thị Quỳnh Hoa, Giám đốc Quốc gia, tổ chức Oxfam tại Việt Nam chia sẻ, trong vòng 2 năm, dự án sẽ cung cấp các gói hỗ trợ kỹ thuật chuyên sâu được “may đo” cho từng doanh nghiệp về quản lý chất lượng, quản lý chuỗi cung ứng và phát triển thị trường hướng đến xuất khẩu vào EU.

Chúng tôi mong muốn ngày càng nhiều doanh nghiệp Việt Nam được công nhận đạt các tiêu chuẩn quốc tế về xuất khẩu. Hướng tới các tiêu chuẩn định hướng để đạt đến mục tiêu cao nhất là phát triển bền vững

Bà Vũ Thị Quỳnh Hoa, Giám đốc Quốc gia, tổ chức Oxfam tại Việt Nam

Được biết, với Oxfam tại Việt Nam, dự án này là bước tiếp nối các chương trình tăng cường năng lực cho DNNVV trong lĩnh vực nông nghiệp mà tổ chức này đã triển khai trong những năm qua như: dự án “Phát triển toàn diện và bền vững chuỗi giá trị ngao tre ở Việt Nam”, dự án “EFD – Hỗ trợ Doanh Nghiệp Kinh Doanh Tạo Tác động Trong Chuỗi Giá Trị Nông Nghiệp”, hay dự án “GRAISEA 2 - thúc đẩy quyền kinh tế phụ nữ và đầu tư kinh doanh nông nghiệp có trách nhiệm trong chuỗi giá trị lúa, tôm tại Đông Nam Á”.