Thời gian gần đây, trong bối cảnh giá phân bón tăng cao, nhiều cơ quan đề nghị Bộ Tài chính rà soát, xem xét chính sách thuế xuất khẩu với mặt hàng này.
Bộ Tài chính đã có báo cáo Chính phủ về tổng quan thị trường phân bón. Theo đó, giá các loại phân bón thị trường thế giới và trong nước liên tục tăng cao do hầu hết các nguyên liệu phải nhập khẩu và tăng giá mạnh thời gian qua.
Một lí do nữa khiến việc giá phân bón tăng là do sự khan hiếm container rỗng và thiếu nguyên liệu phục vụ cho sản xuất (như thiếu quặng apatit tuyển để sản xuất phân bón NPK).
Để góp phần hạ giá phân bón trong nước, ổn định nguồn cung, Bộ Tài chính trình Chính phủ quy định thống nhất mức thuế xuất khẩu 5% với mặt hàng phân bón, không phân biệt theo tỷ lệ tài nguyên khoáng sản trong phân bón.
Phương án tăng thuế xuất khẩu này sẽ góp phần giữ lại nguồn phân bón sử dụng trong nước, nhất là trong bối cảnh giá phân bón tăng cao, nhằm đảm bảo hài hòa lợi ích giữa nhà nước và doanh nghiệp.
Áp dụng mức thuế 5% cũng góp phần giảm bớt thủ tục hành chính cho doanh nghiệp và hải quan, không cần phải xác định tỷ lệ tài nguyên khoáng sản chiếm trong sản phẩm như quy định hiện hành, thống nhất thuế xuất khẩu với doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc này sẽ ảnh hưởng đến doanh nghiệp xuất khẩu phân bón.
Tính đến nay, tổng công suất sản xuất phân bón trong nước đạt 29,25 triệu tấn gồm phân bón vô cơ và phân bón hữu cơ. Trong trường hợp các nhà máy sản xuất phân bón hoạt động thuận lợi theo công suất thiết kế có thể đáp ứng nhu cầu phân đạm và phân lân trong nước, riêng phân kali do không có mỏ muối kali nên phải dựa vào nhập khẩu.
Đề xuất mức thuế xuất MFN 5% cho phân bón hứa hẹn hạ giá mặt hàng này tại thị trường trong nước, giúp nền nông nghiệp của người dân được ổn định hơn.