Sếp FPT kể chuyện đối tác bắt làm một việc "khó hiểu" từ 30 năm trước: Giờ nhận ra đây là lời giải cho AI

Ông Đỗ Cao Bảo là 1 trong 13 thành viên sáng lập Tập đoàn FPT. Với hơn 30 năm làm việc, ông dành nhiều thời gian nghiên cứu về công nghệ nói chung. Trong những năm gần đây, vị sếp của FPT thể hiện sự quan tâm đặc biệt đối với AI (trí tuệ nhân tạo). Ông từng đưa ra nhận định, AI đang bùng nổ, đang tác động mạnh mẽ tới hầu hết các lĩnh vực của cuộc sống, đến tất cả các ngành nghề, chui vào mọi ngóc ngách của cuộc sống, đến cả những công việc cần sự sáng tạo nhất.

Ngày 28/2, "lão tướng" FPT đã chia sẻ quan điểm về mối đe dọa của AI đối với những người đang làm code, lập trình. Cụ thể, ông viết:

Gần đây chúng ta thường nghe nói nhiều đến việc AI sẽ thay thế công đoạn code - lập trình. Từ những cảnh báo ấy, nhiều người lại lầm tưởng rằng nghề phần mềm sẽ dần biến mất, thế hệ trẻ không cần học phần mềm nữa.

Tôi xin kể một câu chuyện có thật của tôi thời còn đi làm phần mềm.

Vào năm 1993, FPT ký hợp đồng làm phần mềm cho công ty cấp nước Hà Nội, nguồn vốn của Phần Lan. Hợp đồng trị giá 13.000 USD, là hợp đồng phần mềm có giá trị lớn nhất thời ấy (thông thường chỉ 2.500 USD).

Sau khi ký hợp đồng, cậu chuyên gia Phần Lan bắt chúng tôi đi khảo sát nghiệp vụ, xây dựng qui trình và vẽ sơ đồ khối các công đoạn: ghi chỉ số công tơ nước, billing, quản lý và thu hồi công nợ, nhắc nhở, cảnh cáo và cắt nước, bảo dưỡng, sửa chữa và thay thế công tơ. Tôi nhớ có những hôm chúng tôi tranh luận nảy lửa với cậu Phần Lan về việc nhân viên thu tiền nước ở khu vực quận Thanh Xuân, buổi sáng đến công ty (ở Yên Phụ) để lấy hoá đơn rồi đi đến từng nhà thu tiền nước hay từ nhà (ở Q. Thanh Xuân) đến thẳng nhà các khách hàng (cũng ở Q. Thanh Xuân) để thu tiền nước?

Sau 3 tháng, tôi với Nguyễn Lâm Phương sốt ruột quá, mới bảo cậu ấy:

- Tại sao mày bắt chúng tao toàn đi làm những việc chẳng liên quan đến phần mềm. Đã 3 tháng rồi mà chúng tao chưa bắt đầu lập trình, toàn vẽ vời sơ đồ và soạn text thôi.

- Này, 70% số tiền tao trả cho chúng mày là để xây dựng qui trình và vẽ các sơ đồ này đấy. Thế nên cứ tiếp tục vẽ sơ đồ và hoàn thiện các qui trình đi.

Cậu ấy giảng giải: Khi đưa một ứng dụng phần mềm vào thì các lãnh đạo và quản lý sẽ có nhiều dữ liệu hơn, nhanh chóng hơn, chính xác hơn, thậm chí có cả những dữ liệu mà trước kia không có, vì thế tất cả các qui trình hoạt động của tổ chức nhất định phải thay đổi, đấy mới đích thực là làm phần mềm, chứ nếu qui trình hoạt động vẫn như cũ thì chỉ là tự động hoá các công việc đang làm thôi.

Như vậy là code - lập trình chỉ là một công đoạn nhỏ, chiếm chưa đến 30% giá trị của một hệ thống phần mềm. Thế nên nếu AI có thể thay thế cho công đoạn lập trình thì chuyên gia phần mềm sẽ tập trung vào công đoạn phân tích, thiết kế, mô tả bài toán, xây dựng qui trình nghiệp vụ mới, mục đích cuối cùng là nâng cao năng suất lao động chung.

Cuối cùng, ông kết luận: Thế nên, các bạn đừng quá lo sợ khi nghe các câu dọa thất nghiệp, rằng AI sẽ làm cho nghề này, nghề kia sẽ biến mất. Trong lịch sử nhân loại đã rất nhiều lần người lao động đứng trước nguy cơ máy móc thay thế con người, từ máy xúc, máy ủi thay thế công nhân đào đất, xe ô tô, tàu hoả thay thế cho xe người kéo và xe ngựa kéo, máy dệt công nghiệp thay thế cho dệt bằng tay, dây chuyền sản xuất công nghiệp thay thế cho công đoạn lắp ráp đơn lẻ. 

Trong lịch sử nhân loại, các cuộc cách mạng công nghiệp luôn tạo ra năng suất lao động cao hơn, giúp con người làm việc có trí tuệ hơn, thay thế các việc thủ công, nặng nhọc và luôn tạo ra rất nhiều ngành nghề mới, công việc mới với năng suất lao động cao hơn. Điều này đã được thực tế minh chứng trong mấy trăm năm qua.