Từ căn phòng khách sạn nhỏ ở Vienna, John Colgrove – người vẫn được bạn bè gọi bằng biệt danh thuở nhỏ là “Coz” – tham gia cuộc họp Zoom trước khi bước vào chuỗi sự kiện dày đặc ở London, Amsterdam, Paris và Munich. Dù đang trong chế độ “nghỉ xả hơi”, nhà đồng sáng lập kiêm “Giám đốc tầm nhìn” của Pure Storage vẫn diện đúng “đồng phục” quen thuộc: Áo thun đen trơn, quần thể thao xám và đôi giày New Balance size 16 mà ông đã mang suốt hàng chục năm.
Một người của thói quen, Colgrove – 62 tuổi, đeo kính và điềm đạm – nói rằng ông ghét thấy bất kỳ logo nào xuất hiện trên quần áo của mình, dù thỉnh thoảng cũng “đổi gió” bằng một chiếc áo màu khác khi tâm trạng thoải mái hơn.
Câu hỏi được đặt ra: Một tỷ phú công nghệ giản dị như vậy cảm thấy thế nào khi biết mình sở hữu khối tài sản hơn 1,2 tỷ USD, tương đương 4% cổ phần của Pure Storage – công ty hiện có vốn hóa 30 tỷ USD? Colgrove chỉ cười nhẹ và trả lời ngắn gọn qua email: “Tôi chỉ tập trung vào niềm vui của việc xây dựng một công ty vĩ đại. Tôi trân trọng thành công mà Pure đạt được”.
Từ “giấc mơ flash memory” đến cơn sốt AI toàn cầu
Được thành lập năm 2009 để tận dụng làn sóng bộ nhớ flash, Pure Storage đang trải qua “năm kỳ diệu” khi cơn bùng nổ AI đẩy nhu cầu về lưu trữ dữ liệu tốc độ cao lên mức chưa từng có. Nhờ hợp đồng cung cấp giải pháp cho Meta trong việc xây dựng siêu máy tính AI – một thương vụ được ước tính có thể mang về khoảng 1 tỷ USD lợi nhuận trong năm tới – cổ phiếu Pure Storage đã tăng 70% trong vòng 12 tháng qua, đạt mức cao kỷ lục.
Doanh thu của công ty đạt 3,2 tỷ USD trong năm 2024, tăng 12%, trong khi lợi nhuận ròng tăng 74% lên 107 triệu USD – một con số ấn tượng trong bối cảnh toàn ngành lưu trữ dữ liệu gần như “dậm chân tại chỗ”. Theo IDC, chi tiêu toàn cầu cho hệ thống lưu trữ năm 2023 chỉ tăng 2,5%, đạt 33,5 tỷ USD. Nhưng với sự bùng nổ của AI, McKinsey dự đoán chi tiêu cho lưu trữ dữ liệu có thể đạt tới 800 tỷ USD trong 5 năm tới.
Công nghệ flash – chuyên môn của Pure Storage – hiện đắt hơn ổ cứng truyền thống (HDD) khoảng 2–3 lần, nhưng lại nhanh hơn, tiết kiệm điện hơn và phù hợp với nhu cầu xử lý AI. Colgrove nhận định: “Chúng ta đang ở thời điểm giao thoa giữa công nghệ flash và ổ cứng. Khi cán cân đảo chiều, cơ hội dành cho Pure sẽ khổng lồ”.
Ví dụ, hệ thống định vị trên xe hơi hoặc điện thoại cần truy cập và xử lý dữ liệu lịch sử cực nhanh để dự đoán điểm đến. Những thao tác đó chỉ có thể thực hiện hiệu quả bằng lưu trữ flash – nơi Pure đang dẫn đầu.
Từ cậu học trò ngỗ nghịch đến “kẻ không chịu nghỉ hưu”
Colgrove lớn lên ở một thị trấn nhỏ tại New Jersey, là con út trong gia đình có cha là nhà hóa học nghiên cứu. Ông sớm đam mê khoa học, rồi phát hiện ra tình yêu với lập trình thông qua một chương trình toán nâng cao ở trường trung học.
“Tôi không bỏ học, nhưng cũng chẳng xa điều đó là mấy”, ông cười kể. “Tôi thường trốn học để lập trình. Tôi vốn chẳng thích tuân theo khuôn mẫu”.
Sau khi tốt nghiệp Đại học Rutgers chuyên ngành Khoa học máy tính, ông làm việc tại Bell Labs, rồi chuyển đến Thung lũng Silicon năm 1987 để trở thành kỹ sư phần mềm tại Amdahl Corporation. Hai năm sau, ông gia nhập Veritas Technologies – công ty tiên phong trong lĩnh vực lưu trữ dữ liệu – và ở lại cho đến khi công ty được Symantec mua lại với giá 13,5 tỷ USD năm 2005.
Đến năm 2008, ở tuổi 46, ông đã có tất cả: Tài chính vững vàng, chức vụ CTO, và quyết định nghỉ hưu. Ông dành vài triệu USD để xây dựng “ngôi nhà mơ ước” ở Los Altos, nhưng nhanh chóng nhận ra mình không thể sống mà thiếu những bài toán khó.
“Khi xây xong nhà, tôi nhận ra mình chưa sẵn sàng để nghỉ hưu. Tôi bắt đầu tìm startup để tham gia, nhưng không thấy ý tưởng nào đủ thú vị”.
Năm 2009, ông gia nhập quỹ đầu tư Sutter Hill Ventures với vai trò doanh nhân nội trú, nơi ông gặp đồng sáng lập John Hayes. Hai người cùng xây dựng ý tưởng về một công ty lưu trữ dữ liệu thế hệ mới, và Pure Storage ra đời.
Vì muốn tập trung vào công nghệ, Colgrove nhường vị trí CEO cho Scott Dietzen, người từng giữ vai trò CTO tại BEA Systems và Zimbra. Dưới sự điều hành của Dietzen (2010–2017), Pure Storage đánh thẳng vào các ông lớn như EMC, thay vì chỉ chọn một ngách nhỏ. Chiến lược này giúp họ trở thành startup flash duy nhất sống sót sau “cuộc chiến lưu trữ” giai đoạn đó.
Năm 2013, EMC kiện Pure Storage vì cáo buộc ăn cắp bí mật công nghệ, vụ việc được dàn xếp năm 2016 với khoản bồi thường 30 triệu USD. Khi ấy Pure Storage đã đạt doanh thu 728 triệu USD – và lên sàn NYSE chỉ một năm sau.
Giờ đây, Pure Storage đã trở thành “người khổng lồ” của ngành lưu trữ – và các startup thế hệ mới đang nhắm vào vị trí của họ. Renen Hallak, nhà sáng lập VAST Data, nhận xét: “Các công ty lớn đang nói nhiều về AI, nhưng chưa ai thật sự làm lại sản phẩm của mình”.
Dù vậy, hợp đồng với Meta vẫn giúp Pure Storage bứt phá. Meta trả tiền bản quyền để sử dụng phần mềm và công nghệ của Pure cho hạ tầng AI khổng lồ của mình – một thương vụ “gần như toàn bộ lợi nhuận ròng” vì Pure không cần sản xuất phần cứng.
Dẫu Meta hiện đã chuyển sang sử dụng giải pháp của đối thủ khác, Colgrove vẫn tin tưởng vào chiến lược và 13.500 khách hàng doanh nghiệp của mình: “AI thay đổi nhanh đến mức nhu cầu 1–2 năm tới sẽ hoàn toàn khác hiện nay. Và điều khách hàng cần nhất là sự linh hoạt – đó chính là điều mà Pure cung cấp”.
Vị tỷ phú không quan tâm đến tiền
Ngày nay, Pure Storage đã đi xa khỏi khởi đầu nhỏ bé năm 2009, nhưng thách thức cũng lớn hơn bao giờ hết. Thế giới AI mở ra nhiều cơ hội, nhưng cũng kéo theo vô số đối thủ mới.
Nếu không tiếp tục đổi mới, Pure Storage có thể mất thị phần – và Colgrove có thể mất danh hiệu tỷ phú. Nhưng với ông, điều đó chẳng hề quan trọng.
“Tôi chưa bao giờ làm việc vì tiền. Tôi làm vì niềm vui được giải những bài toán khó”.
Một câu nói giản dị – nhưng phản ánh trọn vẹn tinh thần của người đàn ông mặc áo đen giản dị, đứng sau một trong những công ty công nghệ thành công nhất kỷ nguyên dữ liệu.
Theo: Forbes
.png "Chuyên gia điểm tên loạt cổ phiếu rơi vào vùng \"quá bán\", có cơ hội bật tăng sau nhịp điều chỉnh"){kind=avatar}
