Sau khi triển khai hợp tác chuyển giao giống lúa và kỹ thuật canh tác tại Cuba, Việt Nam đang tiếp tục mở rộng dấu ấn trong lĩnh vực nông nghiệp quốc tế khi xúc tiến chuyển giao các giống lúa chất lượng cao và kinh nghiệm trồng lúa nước sang Brazil – một trong những cường quốc nông nghiệp hàng đầu thế giới.
Thông tin này được đề cập tại Hội thảo “Cơ hội phát triển chuỗi giá trị nông nghiệp thông minh Việt Nam – Brazil” vừa diễn ra tại Brazil, do Đại sứ quán Việt Nam phối hợp với các cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp hai nước tổ chức. Hội thảo nằm trong khuôn khổ thúc đẩy hợp tác song phương sau khi Việt Nam và Brazil nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược vào cuối năm 2024.
Theo đại diện phía Việt Nam, với vai trò là một trong những quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới, Việt Nam sẵn sàng chia sẻ giống lúa năng suất, chất lượng cao cùng kỹ thuật canh tác lúa nước cho Brazil – quốc gia có diện tích đất nông nghiệp rất lớn nhưng sản xuất lúa gạo chưa phải là thế mạnh truyền thống.
Trước đó, Việt Nam từng hợp tác với Cuba trong việc chuyển giao giống lúa, quy trình canh tác và hỗ trợ kỹ thuật, góp phần cải thiện năng suất và an ninh lương thực tại quốc gia Caribe này. Việc mở rộng hợp tác sang Brazil cho thấy định hướng dài hạn của Việt Nam trong việc xuất khẩu tri thức nông nghiệp, thay vì chỉ tập trung vào xuất khẩu nông sản thô.
Trong số các giống lúa được đề cập, lúa tím than là một đại diện tiêu biểu cho nhóm giống lúa đặc sản của Việt Nam. Đây là giống lúa có hạt gạo màu tím do chứa hàm lượng anthocyanin tự nhiên, được đánh giá cao về giá trị dinh dưỡng và thường nằm ở phân khúc gạo chất lượng cao. Tại Việt Nam, lúa tím than đã được trồng thử nghiệm và nhân rộng ở một số địa phương như Quảng Nam, Đồng Tháp, Bạc Liêu, trong đó có cả các mô hình canh tác trên đất nhiễm mặn, đất lúa – tôm. Năng suất của lúa tím than thường dao động khoảng 5–7 tấn/ha, thấp hơn một số giống lúa đại trà nhưng có giá trị kinh tế cao nhờ thị trường gạo đặc sản.
Bên cạnh đó, lúa trắng sữa cũng được nhắc tới như một giống lúa có năng suất và chất lượng phù hợp cho chuyển giao. Đây có thể là giống OM4900 – một giống lúa phổ biến tại Đồng bằng sông Cửu Long. Giống OM4900 có hạt gạo màu trắng sữa, cơm mềm, phù hợp với nhu cầu tiêu thụ và xuất khẩu, chu kỳ sinh trưởng ngắn, năng suất phổ biến khoảng 5–7 tấn/ha trong điều kiện thâm canh.
Điểm đáng chú ý trong hợp tác Việt Nam – Brazil không chỉ nằm ở việc chuyển giao hạt giống, mà còn ở kỹ thuật trồng lúa nước, bao gồm quản lý nước, canh tác thích ứng với biến đổi khí hậu và ứng dụng công nghệ số trong sản xuất nông nghiệp. Đây được xem là thế mạnh tích lũy của Việt Nam sau nhiều thập kỷ canh tác lúa trong điều kiện khí hậu phức tạp. Ngược lại, Brazil cũng sẽ hỗ trợ Việt Nam về giống và kỹ thuật phát triển cây cọ đào (Palmito Pupunha) để tận dụng năng lực chế biến xuất khẩu.
Hợp tác giữa Việt Nam và Brazil đã đạt được những tiến bộ chiến lược, đặc biệt sau khi hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược vào tháng 11 năm 2024 và thông qua Chương trình hành động giai đoạn 2025-2030. Kim ngạch thương mại song phương đạt khoảng 8 tỷ USD, hướng tới mục tiêu đạt 15 tỷ USD vào năm 2030.
Trong bối cảnh chuỗi cung ứng lương thực toàn cầu chịu nhiều tác động từ biến đổi khí hậu và địa chính trị, việc Việt Nam chủ động đưa các giống lúa và mô hình canh tác ra nước ngoài không chỉ mang ý nghĩa kinh tế, mà còn góp phần khẳng định vai trò và vị thế của Việt Nam trong hợp tác nông nghiệp quốc tế, theo hướng bền vững và giá trị gia tăng cao hơn.

