Mông Dương là một phường miền núi nằm ở phía Đông Bắc thành phố Cẩm Phả, có diện tích 115 km2. Đây là phường rộng nhất Việt Nam, rộng gấp 1643 lần phường có diện tích nhỏ nhất (phường Hàng Đào, Hoàn Kiếm, Hà Nội).
Toàn phường có 13 khu phố với 97 tổ nhân dân, dân số 16.248 người (số liệu thống kê tháng 12/2013) với 11 dân tộc sinh sống. Cư dân của phường phần lớn là công nhân ngành than có nguồn gốc từ vùng đồng bằng Bắc Bộ.
Điểm nổi bật của phường rộng nhất Việt Nam là có mỏ than Mông Dương. Than ở mỏ này là loại than antraxit (nhóm quý hiếm nhất thế giới) được thực dân Pháp phát hiện và tiến hành khai thác lộ thiên từ năm 1917. Đến nay, Mông Dương đã có hàng chục khai trường than, cung cấp hàng triệu tấn “vàng đen” cho cả nước.
Trong đó “siêu mỏ than” Mông Dương, nay là Công ty Cổ phần Than Mông Dương - Vinacomin, được khai thác trở lại vào năm 1982 đã đánh thức một miền đất đã ngủ im hàng chục năm. Với công nghệ khai thác hiện đại, năm 2021, sản lượng khai thác của Công ty đạt 1.6 triệu tấn (trong đó phần lớn khai thác từ giếng đứng Mông Dương), gấp hơn 7 lần sản lượng khai thác năm 1939 của thực dân Pháp.
Năm 2007, UBND tỉnh Quảng Ninh đã công nhận cụm di tích Giếng đứng Mông Dương là di tích cấp tỉnh. Đây là lò giếng đứng đầu tiên ở Việt Nam được thực dân Pháp đưa vào sử dụng năm 1938, có độ sâu 97,5m. Hệ thống di tích gồm 5 bộ phận cấu thành là khối Giếng đứng chính, khối Giếng đứng phụ, trạm quạt thông gió, kho chứa than và nhà điều hành sản xuất với tổng diện tích gần 43.000m2.
Trải qua 40 năm xây dựng và phát triển, Than Mông Dương - Vinacomin đã góp phần nâng cao đời sống của người lao động. Năm 2022, tiền lương bình quân đạt 16,997 triệu đồng/người/tháng; trong đó tiền lương bình quân của thợ lò đạt 21,546 triệu đồng/người/tháng. Đến năm 2022, Mông Dương là một trong những phường không còn hộ nghèo của thành phố. Trong ảnh là thợ lò Trần Văn Trung (40 tuổi).
Bên cạnh khai thác than, phường Mông dương còn có nhà máy nhiệt điện, trồng rừng và buôn bán nhỏ lẻ. Trong ảnh là Nhà máy Nhiệt điện Mông Dương 1, Công ty Nhiệt điện Mông Dương.
Phường rộng nhất Việt Nam có 2 tuyến đường quan trọng đi qua: Quốc lộ 18A từ TP Hạ Long đến TP Cẩm Phả, Cửa khẩu quốc tế Móng Cái (TP Móng Cái) và cao tốc Hạ Long - Vân Đồn. Trong ảnh là Cao tốc Hạ Long - Vân Đồn đi qua địa phận phường Mông Dương.
Những dấu ấn của ngành than hiện diện ở phường Mông Dương thông qua những cơ sở hạ tầng hiện đại, khang trang gồm: tuyến đường ven sông Mông Dương; Công viên Thợ Mỏ; Trường THPT Mông Dương; Sân bóng đá mini Mông Dương…
Bên cạnh những kết quả tích cực, việc khai thác than cũng đặt ra nhiều vấn đề cho phường rộng nhất Việt Nam như việc xử lý các bãi thải hay ô nhiễm không khí. Trong ảnh là một bãi thải cao hàng trăm mét ở Mông Dương.
Bản đồ vị trí phường Mông Dương.
