Suy thoái kinh tế, lạm phát, lãi suất tăng… kéo sức mua giảm đang được dự báo là bức tranh của năm 2023. Dù vậy, vẫn rất nhiều doanh nghiệp nhìn thấy được cơ hội và hơn hết, họ đã sẵn sàng nguồn lực cho một năm thử thách sắp tới.
Đơn cử là Lazada, với xu hướng tiêu dùng trực tuyến lên ngôi cùng những gì đã chuẩn bị trong thập kỷ hoạt động của mình, năm 2023 được xác định là năm bứt phá khi Công ty bước sang tuổi 11.
“TMĐT trong năm tới được dự đoán sẽ gặp nhiều thử thách, khó khăn. Nhưng thực ra đang có nhiều điểm sáng, đó là niềm tin mà chúng tôi thấy được”, ông Đặng Anh Dũng - Phó Tổng Giám đốc Lazada Việt Nam – chia sẻ với chúng tôi trong ngày cuối năm.
2022 khép lại với rất nhiều thách thức. Bức tranh kinh doanh của Lazada ra sao, thưa ông?
Tôi nghĩ năm 2022 là một năm bản lề của Lazada.
Năm 2022 thật sự là một giai đoạn nhiều biến động với toàn bộ nền kinh tế nói chung, nhưng riêng đối với nhóm ngành TMĐT, chúng tôi nhận thấy sức mua online không hề suy giảm. Tuy nhiên, hành vi của người tiêu dùng đang dần phát triển hơn theo hướng mua sắm thông minh hơn, tìm kiếm các sản phẩm chất lượng hơn và trải nghiệm mua sắm thú vị hơn.
Đối với Lazada, trong năm 2022, chúng tôi vẫn kiên định tập trung vào 4 hạng mục chủ lực là cải tiến cơ sở hạ tầng, nâng cao nguồn nhân lực, phát triển mô hình kinh doanh, hướng đến tăng trải nghiệm cho khách hàng. Đây là tôn chỉ của Lazada trong suốt 10 năm qua.
Năm 2022 gọi là năm bản lề vì Lazada có nhiều cải tiến mạnh mẽ. Đơn cử, chúng tôi ứng dụng công nghệ thực tế ảo AR vào tính năng “Virtual Try On – Thử sản phẩm trực tuyến” cho phép người dùng thử các màu son, phấn nền ngay trên app Lazada để quyết định mua hàng thuận tiện và dễ dàng hơn. Sau thời gian thử nghiệm, tính năng này đã đạt được thành công đáng kể với các đối tác thương hiệu LazMall trong lĩnh vực làm đẹp, góp phần tăng tỷ lệ chuyển đổi lên đến 3,1 lần và giá trị đơn hàng trung bình tăng lên đến 11%.
Về mảng hạ tầng – Logistics, trong năm qua chúng tôi cũng cho ra mắt dịch vụ Giao hàng đa kênh mới, và triển khai đưa 100 xe máy điện vào hoạt động giao hàng. Sắp tới đây chúng tôi sẽ khánh thành thêm trung tâm phân loại mới tại Bình Dương, năng suất phân loại lên đến hàng triệu đơn hàng/ngày.
Chúng tôi cũng không ngừng mở rộng nhóm đối tác kinh doanh, bao gồm các nhà bán hàng và các thương hiệu, số lượng năm qua tăng gấp đôi so với 2021. Đặc biệt, Lazada cũng đã chuyển đổi số được cho 300.000 nhà bán hàng trên sàn, đây là đóng góp rất lớn cho đối tác của mình trong xu hướng chuyển đổi số hiện nay.
Mức tăng trưởng năm nay so với năm 2021 thế nào?
Để nói về tăng trưởng, thì Lazada đánh giá tăng trưởng theo nhiều góc nhìn khác nhau, bao gồm (i) tăng trưởng cạnh tranh (những chỉ số so với năm ngoái), (ii) tăng trưởng bền vững (đo lường số người dùng quay lại nhiều hơn), (iii) tăng trưởng cân bằng (so sánh giữa các ngành hàng kinh doanh khác nhau).
Và năm 2022 chúng tôi nhận thấy tất cả các chỉ số đều đang cho thấy các xu hướng tăng trưởng tích cực. Chúng tôi cũng ghi nhận thấy khách hàng quay lại mua sắm tại Lazada nhiều hơn, thường xuyên hơn và tệp khách hàng mới được mở rộng đáng kể, nhóm hàng hóa mua sắm cũng được trải dài ở nhiều ngành hàng đa dạng.
Đặc biệt, 2022 cũng là năm Lazada chú trọng đầu tư về nhân lực. Công ty trao quyền nhiều hơn cho lãnh đạo trẻ, nhân viên cũng được tham gia nhiều khóa đào tạo để nâng cao năng lực chuyên môn.
Với những tiền đề trên, trong bối cảnh bên ngoài có rất biến động thì mô hình bền vững của Lazada lại phát huy tác dụng. Công ty không bị tác động bởi bên ngoài, thị phần tương đối ổn định và đặc biệt vẫn tăng trưởng 2 con số: Đây chính là tiền đề tốt cho năm 2023 sắp tới.
Trong bối cảnh khách hàng ngày càng thông minh hơn và có nhiều đối thủ cạnh tranh “sừng sỏ” trên thị trường mua sắm online, ông cho rằng điều kiện tiên quyết tác động đến sự phát triển của một sàn TMĐT là gì?
Khách hàng hiện nay tinh tế hơn rất nhiều, họ có nhiều lựa chọn về sản phẩm, kênh bán hàng cũng như các sàn khác nhau. Điều này khiến sàn TMĐT phải thật sự hiểu được khách hàng, biết họ đang cần gì, mong đợi gì để không ngừng cải tiến, nâng cao trải nghiệm của họ. Theo tôi, những năm tới, việc hiểu được “insight” khách hàng là điều kiện tiên quyết trong quá trình phát triển của một sàn TMĐT. Từ "insight" đó, sàn có thể xây dựng một trải nghiệm xuyên suốt từ lúc người ta có nhu cầu, mua hàng và đến khi hàng được giao.
Một cơ hội rất lớn Lazada thấy được là việc mua sắm online đang được khách hàng nhìn nhận như các kênh mua sắm bình thường khác. Tức, trước đây khi mua hàng qua sàn, khách hàng khá dè dặt về chất lượng, cảm thấy khó khăn trong việc thanh toán, vận chuyển…, thì hiện nay với những cải tiến về quy trình, sản phẩm, trải nghiệm thì niềm tin đã tăng lên đáng kể, ngang việc mua sắm trực tiếp.
Và điều này đòi hỏi chúng tôi phải thoả mãn gần như đầy đủ nhu cầu của con người, bao gồm cả hàng tươi sống, mẹ và bé, làm đẹp… Năm vừa qua, ngành tăng trưởng tốt nhất của Lazada cũng là ngành hàng bách hoá, điển hình là trong 2 giờ đầu tiên của Lễ hội mua sắm Tết, chúng tôi ghi nhận mức tăng trưởng của ngành này tăng gấp 97 lần so với ngày thường. Cần nhấn mạnh, với mặt hàng thời trang, ngày xưa mọi người rất dè dặt khi mua trực tuyến nhưng bây giờ niềm tin của họ đã tăng lên khá nhiều.
Cuối cùng, mức độ phủ sóng các ngành hàng của người dùng cũng tăng. Và những sự thay đổi tôi thấy khá là cân bằng, đưa đến kết quả tăng trưởng đều ở đa dạng ngành hàng. Có thể kể ra đây một con số thú vị là số lượng ngành hàng trung bình một người mua sắm trên Lazada đã tăng từ 6 ngành hàng trong năm 2021 lên 7 hàng trong năm 2022.
Nhìn chung, Lazada, cũng như tôi và các bạn nhân viên, đều hiểu được để phát triển thì phải tập trung hiểu được khách hàng, vì bây giờ họ tinh tế và khó tính hơn xưa rất nhiều.
Theo Reputa, mới đây Lazada đã vượt lên, giữ vị trí Top 2 sàn TMĐT nhưng TikTok Shop cũng vươn mình mạnh mẽ và đang suýt soát Lazada. Công ty có lo ngại điều này không, thưa ông?
Theo báo cáo từ Google, Temasek và Bain & Company thì giai đoạn từ 2022 đến 2025 mức tăng trưởng của thị trường lên đến 37% (so với cùng kỳ chỉ đạt 25%).
Bối cảnh kinh tế hiện nay được nhiều người đánh giá là khá bi quan, nhưng tôi lại thấy khá lạc quan về tương lai. Con số kia cho thấy dư địa thị trường TMĐT còn rất nhiều tiềm năng chưa khám phá hết. Hành vi mua sắm của khách hàng bây giờ thay đổi, tạo điều kiện cho độ thâm nhập của TMĐT tăng. Như vậy, càng nhiều bên tham gia theo tôi là điều tốt, đồng thời có lợi cho người dùng.
Cạnh tranh trên thị trường là một điều tất yếu, sẽ luôn luôn có những người mới tham gia vào thị trường và có những người sẽ rời cuộc chơi. Nhưng cạnh tranh cũng là một cơ hội để thử thách các doanh nghiệp để không ngừng đưa ra những cái sáng tạo mới trong vận hành. Tôi nghĩ mỗi doanh nghiệp, mỗi người tham gia vào thị trường này đều có một mô hình kinh doanh, một niềm tin khác nhau.
Tựu chung, 2023 là điểm sáng cho TMĐT nói chung là Lazada nói riêng. Tôi thấy cơ hội rất nhiều, thậm chí 10 năm qua chỉ là bước đầu cho hành trình của Lazada.
Các dạng video được đánh giá là xu hướng mới, Lazada có ý định khai thác hình thức này trong tương lai?
Cần hiểu rõ, Video shopping là một trong số các phương thức tiếp cận khách hàng. Theo tôi, có rất nhiều cách để tiếp cận khách hàng, và với Lazada phương thức tiếp cận khách hàng là một phần trong bài toán kinh doanh.
Quan trọng nhất vẫn là hiểu được nhu cầu khách hàng, nếu hiểu được thì chúng ta sẽ có rất nhiều cách thức tiếp cận khác nhau. Tại Lazada, chúng tôi đã xây dựng được mô hình nhất quán, có thể gọi là 360 độ với nhiều cách thức tiếp cận như livestream, gamification, super show… Vì vậy, nếu có bất cứ phương thức tiếp cận khách hàng nào mới, và thống nhất với tổng thể chiến lược phát triển bền vững của công ty, chúng tôi sẽ sẵn sàng thực hiện. Nhưng nếu ngược lại, chúng tôi chắc chắn sẽ không đầu tư.
Ông có nói về mô hình bền vững giúp Lazada không bị tác động bởi bên ngoài, ông có thể chia sẻ cụ thể hơn không?
Nói tóm tắt thì mô hình bền vững của Lazada hiện bao gồm:
(i) Nền tảng công nghệ giúp Lazada giải quyết được những bài toán về mặt vận hành, nếu thị trường tăng trưởng nhanh thì vận hành của Lazada vẫn đáp ứng được.
(ii) Trải nghiệm trên sàn rất đồng nhất, sản phẩm được chọn lọc và đa dạng, nhờ đó khách hàng cảm thấy gắn bó và muốn quay lại nhiều hơn
(iii) Logistics: Độ phủ về mặt địa lý cũng như dịch vụ rộng rãi, giúp số lượng đối tác cũng như khách hàng luôn ổn định.
(iv) Mô hình tài chính: thể hiện qua mô hình đầu tư hiệu quả lâu dài, do đó trong lúc thị trường thời gian qua có nhiều biến động, Lazada vẫn không bị tác động nhiều.
Tất cả các yếu tố trên đều được xây dựng nhằm một mục đích duy nhất, đó là xây dựng một sàn thương mại điện tử hiệu quả, bền vững để có thể vững vàng trước những cú sốc của thị trường. Tôi nhận thấy TMĐT trong thời gian sắp tới chắc chắn sẽ có những thay đổi lớn.
Với những gì Lazada đã và đang làm được, nếu hỏi các ông sẵn sàng cho năm 2023 hay không, ông sẽ nói như thế nào?
Tôi nghĩ thị trường năm 2023 sẽ tiếp tục cạnh tranh nhiều hơn nữa, nhưng dưới góc độ của Lazada thì chúng tôi đang rất sẵn sàng. Tôi có cảm giác những gì Lazada đã đầu tư, chuẩn bị trong suốt nhiều năm qua là để sẵn sàng cho ngày hôm nay. Bởi, 2023 với Lazada nói chung và bản thân tôi nói riêng có nhiều điểm sáng, còn nhiều con đường trải nghiệm cần khám phá.
Qua đây, tôi cũng muốn nhắn gửi một thông điệp: “TMĐT trong năm 2023 được dự doán sẽ gặp nhiều thử thách, khó khăn. Nhưng thực ra đang có nhiều điểm sáng, đó là niềm tin mà Lazada và tôi thấy được. Bởi, nếu không sáng thì chúng ta đã không có ngày hôm nay”.
Xin cảm ơn ông về những chia sẻ này!