Ở quê của Ma Qian, một vùng nông thôn thuộc tỉnh Hà Nam, miền trung Trung Quốc, mọi người thường gửi từ 4 đến 6 món quà cho bạn bè và người thân trong dịp lễ đính hôn hoặc kết hôn. Những món quà này thường là nho, xúc xích, giăm bông, sữa hay nấm sấy.
Tuy nhiên, giờ đây, sầu riêng - một loại quả đặc trưng của vùng nhiệt đới, đang ngày càng được ưa chuộng ở Trung Quốc và nhanh chóng trở thành lựa chọn để tặng quà.
Ma, 20 tuổi, đang điều hành một xưởng vẽ tranh, chia sẻ: “Em họ tôi vừa đính hôn vào tháng trước và mẹ chồng tôi muốn tặng quà là sầu riêng thay vì nho. Bà nghĩ món quà này sẽ trang nhã và ‘hợp thời’ hơn.”
Cô nói thêm: “Mẹ chồng tôi và nhiều người dân địa phương lần đầu tiên ăn sầu riêng trong năm nay. Họ đã mê mẩn hương vị này. Điều thú vị là mẹ chồng tôi thường rất tiết kiệm nhưng nay lại muốn con cái mua sầu riêng đãi mình.
Ma cho hay: “Người xưa tin rằng, sầu riêng là loại quả rất bổ dưỡng và ăn một quả sầu riêng bằng ăn 3 con gà.”
Xu hướng “tự do cherry” - có nghĩa là ai đó đã khá giả đến mức có thể mua hoa quả cao cấp thoải mái, bất cứ khi nào mình thích, từ lâu đã trở thành cụm từ phổ biến ở Trung Quốc. Và “tự do sầu riêng” cũng vậy.
Ma nói thêm: “Sầu riêng đang là loại quả được giới trẻ ở tỉnh lẻ rất yêu thích. Các quán cafe đều có bánh crepe sầu riêng, latte dừa kèm múi sầu riêng.”
Cô gái 20 tuổi kể: “Chúng tôi muốn mua một quả sầu riêng mỗi tháng để thưởng thức cùng gia đình. Mức giá là khoảng 40 NDT/kg và đôi khi lên 60 NDT. Mọi người thường chọn quả ngon với phần cuống dày, tròn và gai ngắn. Về việc sầu riêng đến từ đâu thì chúng tôi không quan tâm lắm.”
Nguồn cung cấp sầu riêng chính cho Trung Quốc là Thái Lan, Malaysia, Việt Nam và Philippines. Hiện tại, các nhà đầu tư Trung Quốc đang đổ xô vào thị trường này. Họ ồ ạt ký hợp đồng với các vườn cây ở Việt Nam và Thái Lan để xây dựng các dịch vụ logistics bảo quản lạnh và bán trên các nền tảng thương mại điện tử.
Bất chấp quy định hạn chế từ thời kỳ đại dịch, Trung Quốc đã nhập khẩu sầu riêng tươi nhiều gấp 4 lần vào năm 2022 so với năm 2017, nâng tổng giá trị lên hơn 4 tỷ USD. Theo dữ liệu của Hải quan Trung Quốc, nhập khẩu sầu riêng của nước này trong quý I/2023 đã tăng hơn 150%, với mức giá khoảng 38,2 NDT/kg
Theo trang tin tài chính Yicai, từ đầu tháng 4 đến giữa tháng 5/2023, doanh số bán sầu riêng trên Meituan tăng 711% so với cùng kỳ năm 2022.
Mùa cao điểm xuất khẩu sầu riêng từ Đông Nam Á sang bắt đầu vào tháng 5 và tháng 6. Do đó, giá bán lẻ tại Trung Quốc đã giảm đáng kể và hợp lý hơn với nhiều khách hàng.
Tại các chợ đầu mối trên khắp Trung Quốc, giá sầu riêng dao động từ 36 NDT đến 52 NDT/kg, tuỳ thuộc vào đặc điểm và chủng loại, theo các tiểu thương tại chợ bán buôn rau quả Giang Nam ở Quảng Châu - chợ rau quả lớn nhất Trung Quốc.
Zhang Liang, tài xế xe tải ở Kinh Châu, đã gửi một quả sầu riêng hơn 300 NDT cho vợ làm quà sinh nhật. Anh cho hay: “Người dân địa phương thường đến nhà bạn gái chơi, mang theo nho, đào hay rượu vang chắc. Nhưng giờ họ muốn một hộp sầu riêng, là thứ sẽ khiến các bà mẹ vợ tương lai cảm thấy thích thú.”
Bob Wang - vận hành công ty nhập khẩu TWT Supply Chain, cho biết, việc nhập khẩu sầu riêng dễ dàng hơn đã mang loại quả này đến các vùng của Trung Quốc chỉ trong 3 ngày, giúp thị trường sôi nổi hơn. Ông đã ký hợp đồng với các vườn sầu riêng ở Việt Nam, có kế hoạch nhập khẩu hơn 3.000 container, tương đương 60.000 tấn sầu riêng trong năm nay.
Wang nói: “Sầu riêng đã nhanh chóng trở thành loại hoa quả nhập khẩu phổ biến nhất ở Trung Quốc. Nhu cầu có thể sẽ tăng gấp đôi trong vài năm tới.”
Trung Quốc cũng đang nỗ lực tự trồng sầu riêng trên đảo Hải Nam, song mức giá vẫn chưa hợp lý.
Một người dùng Weibo chia sẻ: “Tại quận nhỏ ở vùng tây bắc Trung Quốc, nơi chúng tôi sinh sống, giá sầu riêng trung bình là 35 NDT/500 gr. Vào Tết Nguyên đán, mức giá lên 48 NDT và đắt nhất trên cả nước. Nếu không phải vì bạn gái thích ăn sầu riêng thì tôi cũng e ngại chi tiền để mua.”
Tham khảo SCMP
