Trong giới kinh doanh tại Trung Quốc, có một người được mệnh danh là "nhà sáng lập tồi tệ nhất trong lịch sử", từ tay trắng lập nghiệp đến doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực chiếu sáng tại Trung Quốc rồi lại bị tống vào tù. Người đàn ông đó là Ngô Trường Giang, nhà sáng lập NVC Lighting.
Kể từ khi thành lập vào năm 1998, NVC Lighting đã giúp Ngô Trường Giang nhận về nhiều giải thưởng và danh hiệu như "Mười nhân vật xuất sắc - đầu tiên trong ngành chiếu sáng", "Mười tài năng kinh doanh hàng đầu của Trung Quốc" và "Doanh nhân tư nhân xuất sắc của Trung Quốc". Vậy mà chỉ hơn 15 năm sau đó, ông lâm vào cảnh trắng tay, tù tội.
Ngày 4 tháng 1 năm 2015, Ngô Trường Giang bị Cục Công an Huệ Châu chuyển đến Viện kiểm sát nhân dân Huệ Châu vì tình nghi biển thủ hơn 900 triệu NDT tiền quỹ và biển thủ 13,7 triệu NDT từ chức vụ của mình. Sau đó, anh bị kết án 14 năm tù vì tội tham ô chức vụ và biển thủ công quỹ. Kỷ nguyên Ngô Trường Giang của NVC Lighting đã hoàn toàn kết thúc.
Điều gì đã khiến một doanh nhân tài ba trở thành một kẻ tội đồ sau này?
Từ bỏ công việc lương cao để 2 lần khởi nghiệp
Ngô Trường Giang sinh năm 1965, tại một ngôi làng nhỏ ở Trùng Khánh. Từ nhỏ, chàng trai nghèo đã quyết tâm học hành để vượt ra khỏi dãy núi quê nhà, khám phá thế giới rộng lớn bên ngoài và thay đổi số phận của mình.
Năm 1984, Ngô trường Giang trúng tuyển vào Đại học Bách khoa Tây Bắc chuyên ngành chế tạo máy bay với số điểm cao. Sau khi tốt nghiệp, anh được bổ nhiệm làm việc cho hãng hàng không Thiểm Tây. Dựa vào kỹ thuật chuyên môn và kỹ năng giao tiếp, anh nhanh chóng được thăng chức Phó giám đốc ở tuổi 27. Tuy nhiên, vì không bằng lòng với việc bị người khác gửi gắm, cùng với tiếng gọi của "hoài bão", anh kiên quyết từ chức và chọn cho mình một con đường mới.
Được một người bạn giới thiệu, anh vào làm cho một công ty sản xuất đèn điện và nghỉ việc chỉ vài năm sau đó. Dù vậy, những kinh nghiệm học hỏi được trong thời gian này đã tạo nền tảng vững chắc cho sự nghiệp của anh sau này.
Năm 1994, Ngô Trường Giang thành lập công ty Huizhou Minghui Electric Co., Ltd với tổng số vốn là 100.000 NDT. Lúc đó, do vốn khởi nghiệp không có nhiều nên anh đành dựa vào mối quan hệ làm ăn của mình để tìm đối tác để cùng nhau rót vốn. Tuy nhiên, ngay khi thành lập công ty, Ngô Trường Giang đã gặp phải rắc rối lớn về việc phân bổ vốn chủ sở hữu. Cuối cùng, công ty nhỏ này tồn tại được một năm thì phải đóng cửa.
Sau đó, Ngô Trường Giang lại phải tìm một công ty khác để tiếp tục làm việc và suy nghĩ về con đường khởi nghiệp của chính mình.
Năm 1998, sử dụng số tài sản tích lũy được trong lần đầu khởi nghiệp, Ngô Trường Giang và các bạn học trung học của mình là Đỗ Cương và Hồ Vĩnh Hoành đầu tư 1 triệu NDT để thành lập NVC Lighting. Trong đó, anh đóng góp 450.000 NDT, hai người còn lại đóng góp mỗi người 275.000 NDT.
Thực tế, Ngô Trường Giang có thể góp thêm 60.000 NDT, chiếm 51% cổ phần. Tuy nhiên, theo anh quyền kiểm soát không quan trọng, vì mọi người cùng nhau khởi nghiệp nên tình anh em và sự trung thành là trên hết.
Khi bắt đầu thành lập, ba người cùng làm việc để quản lý công ty. Nhờ sự đồng lòng, doanh thu của NVC Lighting trong năm đầu tiên đạt 30 triệu NDT. Đến năm 2002, doanh số bán hàng đã vượt quá 100 triệu NDT. Năm 2005, con số lên đến hơn 700 triệu NDT và trở thành công ty số 1 trong toàn ngành.
Năm 2010, NVC Lighting được niêm yết tại Hong Kong và là một trong những công ty lớn nhất trong nước tập trung vào ngành công nghiệp chiếu sáng. Cũng trong năm đó, do giá cổ phiếu tăng cao, Ngô Trường Giang đã lọt vào danh sách Người giàu Trung Quốc của Forbes, chen chân vào CLB những người giàu nhất Trung Quốc. NVC Lighting cũng lọt vào danh sách "500 Thương hiệu giá trị nhất Trung Quốc", đạt giá trị thị trường cao nhất 25 tỷ NDT.
Mâu thuẫn nội bộ, 3 lần bị đẩy ra khỏi công ty
Mặc dù đã rất nỗ lực để đưa NVC Lighting trở thành công ty thiết bị chiếu sáng đẳng cấp thế giới, nhưng từ năm 2005 đến năm 2015, do xử lý mối quan hệ với cổ đông không tốt, Ngô Trường Giang đã phải ba lần tham gia vào các cuộc chiến cổ phần.
Bạn bè của Ngô Trường Giang cho biết anh từng là một người dễ gần và thân thiện. Thế nhưng sau khi NVC Lighting gặt hái được những thành công vang dội, anh trở nên kiêu ngạo và không còn muốn lắng nghe ý kiến của người khác. Do đó, những vết nứt trong mối quan hệ hợp tác giữa ba đối tác đã xuất hiện và khó có thể hàn gắn.
Đến cuối năm 2002, do doanh thu cao nên hai cổ đông khác hy vọng Ngô Trường Giang sẽ đồng ý chia cổ tức. Tuy nhiên,anh cảm thấy công việc kinh doanh chưa đủ lớn, không nên chỉ thấy lợi trước mắt mà nên tiếp tục đầu tư thêm số tiền kiếm được. Từ đây, mâu thuẫn nổ ra, cho dù Ngô Trường Giang có chủ động san bằng vốn chủ sở hữu của ba người lên 33,3% thì cũng không thể giải quyết được vấn đề.
Sau đó, Đỗ Cương và Hồ Vĩnh Hoành hợp lực đuổi Ngô Trường Giang ra khỏi công ty, đồng thời yêu cầu anh phải đưa họ 80 triệu NDT. Tuy nhiên, vì nhận được sự tin tưởng của đa số nhà cung cấp và nhân viên trong công ty, Ngô Trường Giang được mời trở lại công ty trong khi hai cổ đông còn lại chọn cách bán cổ phần cho anh và lấy tiền rời đi.
Vào năm 2007, Ngô Trường Giang đã dẫn dắt NVC Lighting bắt đầu hợp tác với một số ông lớn ngành công nghiệp chiếu sáng quốc tế. Các đối tác cũng quyết định đầu tư vào và mua lại vốn cổ phần của NVC Lighting. Trong quá trình này, Ngô Trường Giang phải duy trì tài chính cho việc xây dựng dây chuyền sản xuất, thu hút thêm vốn vào hệ thống chiếu sáng NVC. Cũng vì thế mà năm 2012 anh bị mất quyền kiểm soát NVC Lighting do chuyển nhượng quá nhiều cổ phần.
Với bản tính hiếu thắng, nhà sáng lập NCV Lighting không muốn người khác can thiệp vào hoạt động kinh doanh nên đã xảy ra mâu thuẫn với cổ đông lớn nhất lúc bấy giờ là Softbank SAIF. Tháng 5 năm đó, anh bị "đuổi" khỏi công ty do bên kia triệu tập đại hội cổ đông bất thường để đưa ra nghị quyết bãi nhiệm chủ tịch.
Tuy nhiên, điều mà SoftBank SAIF không ngờ tới là các nhân viên, ban lãnh đạo và nhà phân phối của công ty đều không hài lòng với cách giải quyết này, thậm chí còn nổ ra các cuộc biểu tình, yêu cầu mời Ngô Trường Giang trở lại.
Hai lần trở lại như anh hùng khiến Ngô Trường Giang cảm thấy NVC Lighting không thể thiếu anh. Theo anh, NVC Lighting là Ngô Trường Giang, Ngô Trường Giang cũng là NVC Lighting. Vì thế, dù có chuyển nhượng bao nhiêu vốn chủ sở hữu đi chăng nữa thì NVC Lighting cuối cùng cũng sẽ là của riêng anh. Sau này, chính anh đã thực sự phải trả giá vì suy nghĩ sai lầm của mình.
Sau khi trở lại NVC Lighting, Ngô Trường Giang đã chọn hợp tác với Vương Đông Lôi - Chủ tịch của BDO Runda, để gia tăng ảnh hưởng của mình. Vào tháng 12 năm 2012, BDO Runda đã đầu tư 1,65 tỷ USD Hong Kong để mua lại 20% cổ phần của NVC Lighting và trở thành cổ đông lớn nhất, trong đó 11,81% được chuyển cho Ngô Trường Giang. Anh cũng tăng lượng cổ phiếu nắm giữ và trở thành cổ đông lớn thứ hai của BDO Runda.
Trong những ngày đầu hợp tác, Ngô Trường Giang và Vương Đông Lôi làm việc khá ăn ý. Tuy nhiên, mối quan hệ làm ăn này lại xấu đi ngay sau đó. Tháng 8 năm 2014, công ty tổ chức đại hội đồng cổ đông bất thường, hơn 95% cổ đông đã biểu quyết bãi nhiệm Ngô Trường Giang khỏi chức vụ giám đốc và chức vụ của ông trong các công ty liên kết. Nói cách khác, Vương Đông Lôi đã hoàn toàn đẩy Ngô Trường Giang ra khỏi NVC Lighting.
Cái kết đắng của gã đàn ông kiêu ngạo và tự phụ
Trước khi bắt đầu kinh doanh riêng, Ngô Trường Giang đã mắc phải thói mê cờ bạc. Điều này càng làm cho những cuộc trao đổi vốn giữa anh ta và công ty trở nên kỳ lạ hơn.
Trên thương trường rộ lên tin đồn Ngô Trường Giang nghiện cờ bạc đến mức điên cuồng. Người ta nói rằng từ năm 2011 đến năm 2012, anh thỉnh thoảng triệu tập các giám đốc điều hành cấp cao họp ở Hong Kong hoặc Thâm Quyến. Sau cuộc họp, anh ta thường tham gia đánh bạc trên du thuyền. Thậm chí, anh từng thua bạc ở Ma Cao, những kẻ đòi nợ trực tiếp chặn cửa nhà máy. Cũng có tin đồn cho rằng người đàn ông này đã dùng tiền của công ty để thỏa mãn dục vọng của ban thân.
Tháng 9 năm 2014, Công ty NVC Lighting công khai tuyên bố sẽ truy tố Ngô Trường Giang về tội biển thủ công quỹ, tham ô chức vụ; tội vi phạm lòng tin và làm tổn hại lợi ích của các công ty niêm yết; tội tiết lộ thông tin quan trọng trong vi phạm quy chế.
Vương Đông Lôi cũng cáo buộc Ngô Trường Giang liên tục phá vỡ lợi nhuận của các công ty niêm yết: biển thủ tiền sổ sách của công ty để trả các khoản nợ cờ bạc. Thậm chí, người đàn ông này còn tung ra bằng chứng cho thấy tại thời điểm đó, Ngô Trường Giang đã nợ cờ bạc hơn 400 triệu NDT, tiền lãi hàng tháng là 10 triệu NDT. Điều này cũng liên quan đến khoản tiền được điều tra sau đó.
Một năm sau đó, Ngô Trường Giang chính thức bị bắt giữ vì nghi ngờ biển thủ công quỹ. Cùng tháng 12 năm đó, Viện Kiểm sát Nhân dân Huệ Châu đã đệ đơn truy tố công khai lên Tòa án Nhân dân Trung cấp Huệ Châu, tỉnh Quảng Đông. Lần này, khi những sai phạm của Ngô Trường Giang bị Vương Đông Lôi tung bằng chứng phanh phui, anh đã hoàn toàn đánh mất niềm tin của toàn bộ nhân viên. Không còn một kỳ tích nào có thể đưa anh trở lại nữa.
Ngày 22 tháng 11 năm 2016, Ngô Trường Giang bị kết án 14 năm tù giam vì tội tham ô chức vụ và biển thủ công quỹ. Về việc có máu đỏ đen, bản thân tỷ phú này cũng không né tránh mà từng nói: "Cuộc sống là phải đánh cược. Đặt cược lớn vào cơ hội lớn, đặt cược nhỏ vào cơ hội nhỏ, không đặt cược thì không có cơ hội". Tuy nhiên, người sáng lập NVC Lighting không thể ngờ được rằng, cờ bạc lại dẫn anh tới kết cục bi thảm như hiện tại.
Sau khi Ngô Trường Giang bị bắt, Vương Đông Lôi tiếp quản NVC Lighting nhưng tình hình làm ăn của công ty không mấy suôn sẻ. Giá cổ phiếu giảm liên tục và thị phần bị thu hẹp toàn bộ. Đến nay, "đế chế" 25 tỷ NTD được "gã khổng lồ" tư nhân quốc tế KKR mua lại 70% cổ phần với gần 800 triệu USD. Ngô Trường Giang cay đắng nhìn đế chế mình gây dựng nên bị kẻ ngoại quốc mua mất.
Tổng hợp (Nguồn: Toutiao, Sohu, Xueqiu.com, Baijiahao.baidu, Finance.sina)