Nên quy định thời hạn sử dụng thay vì sở hữu nhà chung cư

Ngày 28/9, tại Hà Nội, Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA) tổ chức Hội nghị góp ý sửa đổi Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh Bất động sản. Một trong những vấn đề nhận được nhiều ý kiến tranh luận trái chiều của các chuyên gia là quy định về thời hạn sở hữu nhà chung cư.

Thep Luật sư Nguyễn Hồng Chung - Chủ tịch HĐQT DVL Venture, Phó chủ tịch Câu lạc bộ Bất động sản Hà Nội thì quy định về thời hạn sở hữu nhà chung cư là một vấn đề cần thiết phải xem xét và đặt trong tổng thể các quyền đối với tài sản, bảo đảm phù hợp với pháp luật về xây dựng, nhà ở, đất đai, dân sự. Các vấn đề cần xác định rõ, một là thời hạn sử dụng đất đối với chung cư cao tầng, hai là thời hạn sử dụng nhà chung cư.

Xuất phát từ phân tích, việc xác định thời hạn sở hữu này có một số điểm cần xác định như đất cho xây dựng nhà chung cư cũng không thể cấp vô thời hạn.

Bên cạnh đó, từ góc độ quản lý và quy định của pháp luật về xây dựng quy định về thời hạn sử dụng của công trình và mọi công trình đều có khấu hao nhất định, hết thời hạn thì phải đập đi xây lại để bảo đảm an toàn

Do đó, Luật sư Nguyễn Hồng Chung cho rằng có thể không dùng từ thời hạn sở hữu nhà chung cư và thay bằng thời hạn sử dụng nhà chung cư. Khách hàng bỏ tiền ra mua nhà chung cư nên họ có quyền sở hữu tài sản. Quyền này được pháp luật dân sự bảo vệ, chỉ khi tài sản không còn mới mất quyền sở hữu.

Ủng hộ quan điểm nên nhà chung cư nên có thời hạn nhưng Tiến sĩ Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia cho rằng cần quy định rõ về thời hạn sử dụng cụ thể.

“Nên có niên hạn sử dụng căn hộ chung cư, nhưng cần phân định rõ ràng hơn quy định 50 - 70 năm”, Tiến sĩ Lực nhận định.

Theo PGS.TS. Nguyễn Quang Tuyến, Phó Chủ tịch Hội đồng trường, Trường Đại học Luật Hà Nội cũng ủng hộ quan điểm nên quy định thời hạn sử dụng nhà chung cư thay quyền sở hữu.

“Tất cả các tài sản thì nó đều có thời hạn sử dụng và nhà chung cư cũng vậy, do đó khi tới thời hạn quy định thì các tổ chức có trách nhiệm sẽ đánh giá là nhà đó còn tiếp tục ở được không. Nếu cần phải sửa chữa, thậm chí xây dựng lại thì người dân phải được đảm bảo quyền sở hữu tài sản, quyền được ở ngay tại chính chỗ đó, còn nếu có chính sách di dời thì phải đền bù thỏa đáng, đảm bảo chỗ ở của người dân”, ông Tuyến nêu quan điểm.

Cũng có quan điểm ủng hộ nên quy định thời hạn với chung cư, ông Nguyễn Anh Quê - Ủy viên Ban Chấp hành Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn G6 lại cho rằng cần tách thời hạn sử dụng chung cư với thời hạn sử dụng đất.

"Khi chúng tôi thực hiện cải tạo chung cư cũ ở quận Hai Bà Trưng, việc có sự đồng ý của 100% hộ gia đình là rất khó khăn nên việc thống nhất sửa rất khó. Ngoài ra, tòa chung cư từ bê tông cốt thép thì không thể bền mãi theo thời gian”, ông Quê cho biết.

Tuy nhiên, theo ông Quê, Luật Nhà ở sửa đổi nên nghiên cứu, xem xét quy định tách thời hạn sử dụng chung cư với thời hạn sử dụng đất. Thời hạn chung cư có thời hạn còn thời hạn sử dụng đất vẫn lâu dài, Khi chung cư xuống cấp thì cưỡng chế sửa chữa. Trách nhiệm đánh giá về niên hạn, việc xuống cấp, thời hạn bao lâu là của Bộ Xây dựng.

“Chúng ta đang có 1557 chung cư cũ và hàng triệu tòa nhà sắp tới cần giải quyết, vậy nên việc quy định rõ ràng và hài hòa lợi ích trong vấn đề sở hữu chung cư có thời hạn là rất quan trọng”, ông Quê nhận định.