Hiện tại, thế hệ lớn tuổi ở Việt Nam hiện chiếm 8,3% tổng dân số, tương đương 8,16 triệu người. Dự báo con số này sẽ tăng lên 16,8 triệu người vào năm 2039 và đạt 25,2 triệu người vào năm 2069.
Người cao tuổi ở Việt Nam thường phải đối mặt với gánh nặng bệnh tật và có thể mắc các bệnh mãn tính như bệnh mạch vành, cao huyết áp, tiểu đường, xương khớp, ung thư.
Về khả năng chi tiêu, người cao tuổi Việt Nam thường có thu nhập từ lương hưu, tiết kiệm, đầu tư và khả năng chi tiêu của họ phụ thuộc vào mức độ ổn định tài chính và kế hoạch tài chính cá nhân.
Về thói quen tiêu dùng, những năm gần đây có sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng của người cao tuổi, với xu hướng tăng chi tiêu cho y tế, du lịch, giáo dục, giải trí.
Ông Đoàn Văn Bình, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho biết, dân số già và đặc điểm riêng của nhóm người cao tuổi ở Việt Nam đặt ra nhiều thách thức về kinh tế, xã hội nhưng cũng là những cơ hội vàng để đất nước phát triển nền kinh tế bạc.
Ông Bình cho rằng, nước ta cần ngay lập tức nghiên cứu, xây dựng tầm nhìn, xây dựng chính sách, pháp luật, chiến lược và kế hoạch hành động cụ thể để kích hoạt và phát triển nền kinh tế bạc.
Để phát triển toàn diện nền kinh tế bạc ở Việt Nam, trước hết cần có tầm nhìn và nhận thức chính xác, đầy đủ về nhu cầu, động lực, định hướng của nền kinh tế bạc, ông nói.
Ông nói, sự trỗi dậy của nền kinh tế bạc phản ánh sự đánh giá lại của xã hội đối với người cao tuổi, không còn coi họ là gánh nặng kinh tế mà ghi nhận sự đóng góp của họ cho xã hội và tiềm năng của họ với tư cách là người tiêu dùng.
Đất nước cần hoàn thiện chính sách kinh tế bạc trong đó người cao tuổi phải là trọng tâm của Đảng, Nhà nước và cộng đồng.
Chính sách về kinh tế bạc cần được xây dựng với trọng tâm nhấn mạnh vai trò của kinh tế bạc, định hướng các lĩnh vực ưu tiên phát triển và chính sách hỗ trợ cho kinh tế bạc ở Việt Nam.
Bình cũng đề nghị hoàn thiện pháp luật hiện hành về dân số cao tuổi, bởi hiện nay, Việt Nam có nhiều quy định pháp luật liên quan đến người cao tuổi, thể hiện sự quan tâm, chăm sóc và phát huy vai trò của người cao tuổi trong đời sống xã hội.
Tuy nhiên, cần tiếp tục hoàn thiện pháp luật theo hướng này để làm cơ sở, hành lang pháp lý cho sự phát triển của nền kinh tế bạc.
Ông cũng đề nghị xác định vai trò của nền kinh tế bạc trong tổng thể nền kinh tế quốc gia, xây dựng các chiến lược trong đó có Chiến lược quốc gia về người cao tuổi Việt Nam giai đoạn 2030 – 2050 và xây dựng kế hoạch hành động cụ thể nhằm kích hoạt và phát triển nền kinh tế bạc.
Ông cũng đề xuất nghiên cứu về quy mô và sức lan tỏa của nền kinh tế bạc đối với nhóm người từ 50 tuổi trở lên, theo tiêu chuẩn tính toán quốc tế.
Ngoài ra, Bình cũng nhấn mạnh vai trò của quy hoạch và xây dựng; đầu tư vào công nghệ và đổi mới; đầu tư cho giáo dục, đào tạo người cao tuổi; cơ hội việc làm phù hợp cho người cao tuổi và các giải pháp hỗ trợ phát triển nền kinh tế bạc, bao gồm cả giải pháp tài chính và phi tài chính.
Khái niệm nền kinh tế bạc bắt nguồn từ thuật ngữ “thị trường bạc” xuất hiện ở Nhật Bản, quốc gia có tỷ lệ người trên 65 tuổi cao nhất vào những năm 1970, để chỉ thị trường dành cho người già và bao gồm các lĩnh vực như chăm sóc sức khỏe, ngân hàng, năng lượng, nhà ở, viễn thông, giải trí và du lịch.
Ước tính thế giới hiện có hơn 761 triệu người từ 65 tuổi trở lên, con số này dự kiến sẽ tăng lên 1,6 tỷ người vào năm 2050.
Thị trường toàn cầu về sản phẩm và dịch vụ dành cho người cao tuổi ước tính trị giá khoảng 15 nghìn tỷ USD vào năm 2020.
Khu vực Châu Á - Thái Bình Dương dự kiến sẽ chứng kiến sự tăng trưởng nhanh nhất trong nền kinh tế bạc, do dân số già đi nhanh chóng ở các quốc gia như Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc.
Ở châu Âu, nền kinh tế bạc chiếm khoảng 25% GDP, trong đó các quốc gia như Ý và Đức có tỷ lệ cư dân lớn tuổi đặc biệt cao.
Phạm vi của nền kinh tế bạc không chỉ bao gồm chăm sóc sức khỏe mà còn mở rộng sang nhiều lĩnh vực khác nhau. Lĩnh vực này ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực của nền kinh tế bao gồm giải trí, giao thông, thực phẩm, an ninh, chăm sóc sức khỏe, nhà ở, bảo hiểm, dịch vụ kỹ thuật số, v.v.