Giải thưởng chính VinFuture 2025
Giải thưởng chính trị giá 3 triệu USD, giải thưởng quan trọng nhất của VinFuture được trao cho nhóm nghiên cứu: TS Douglas R Lowy, TS John T Schiller, TS Aimée R Kreimer và GS Maura Gillison, vì những khám phá và phát triển vắc-xin HPV nhằm phòng ngừa các khối u do vi-rút papilloma gây ra ở người.
Vắc-xin HPV đã được sử dụng cho hàng triệu bé gái và bé trai, và ước tính, việc tiêm chủng sẽ ngăn chặn ít nhất 8 triệu ca ung thư mới do HPV gây ra trong vòng 7 thập kỷ tới.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn trao Giải thưởng chính VinFuture 2025 cho nhóm nghiên cứu phát triển vắc xin HPV
Là người đầu tiên của nhóm nghiên cứu phát biểu sau khi nhận giải, TS. Douglas R. Lowy xúc động chia sẻ: "Tôi xin gửi lời cảm ơn tới Quỹ VinFuture đã trao giải thưởng này cho chúng tôi. Vaccine mà chúng tôi đã làm được có thể cứu hàng vạn mạng người mỗi năm, nhiều người là phụ nữ từ các quốc gia nghèo"
Ông cho biết, khi bắt đầu hành trình, nhóm nghiên cứu không nghĩ có thể tạo ra vaccine thành công như vậy. "Chúng tôi không thể biết trước những gì chúng tôi làm sẽ hiệu quả như vậy. Khi chúng tôi đưa ra giả thuyết, phải có dẫn chứng, chứng cứ và nhờ có TS Aimée, chúng tôi đã có thể thử nghiệm liều thuốc của mình, đảm bảo chỉ 1 liều đã có khả năng phòng ngừa dài hạn. Đặc biệt những thành công gần đây cho thấy chỉ 1 liều đã có hiệu quả như 2 liều".
Các nghiên cứu nền tảng về protein capsid của vi-rút papilloma ở người (HPV) do TS Douglas Lowy và TS John Schiller thực hiện đã tạo tiền đề cho sự phát triển của các loại vắc-xin HPV hiệu quả cao, giúp ngăn ngừa hàng triệu ca ung thư cổ tử cung, đặc biệt tại các quốc gia đang phát triển. Việc tiêm chủng HPV với phác đồ liều đơn, được xác nhận qua các nghiên cứu lâm sàng có tính bước ngoặt của TS Aimée Kreimer, đã mở rộng khả năng tiếp cận trên toàn cầu và hiện đã được Tổ chức Y tế Thế giới khuyến nghị.
Ngoài ra, các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm dịch tễ học của GS Maura Gillison và TS Kreimer đã xác định mối liên hệ giữa HPV và ung thư vùng đầu – cổ, một mối đe dọa ung thư đáng chú ý có thể được giảm thiểu nhờ tiêm vắc-xin HPV. Thành tựu của 4 nhà khoa học người Mỹ đã cứu sống hàng triệu người và sẽ tiếp tục góp phần làm giảm gánh nặng ung thư toàn cầu trong nhiều thập kỷ tới.
Giải đặc biệt dành cho Nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới
Giải đặc biệt thứ ba của VinFuture 2025, trị giá 500.000 USD, được trao cho GS Venkatesan Sundaresan - Đại học California, Davis, Mỹ; GS Raphaël Mercier -Viện Max Planck về Nghiên cứu Phối giống Thực vật, Đức; TS Emmanuel Guiderdoni Trung tâm nghiên cứu quốc tế vì sự phát triển nông nghiệp; TS Imtiyaz Khanday - Đại học California, Davis, Mỹ; TS Delphine Mieulet - Trung tâm nghiên cứu quốc tế vì sự phát triển nông nghiệp CIRAD, Pháp. Các nhà khoa học được vinh danh vì những đổi mới trong phát triển các loại cây trồng lai có khả năng tự nhân giống.
Bí thư thành ủy Hà Nội Nguyễn Duy Ngọc trao giải cho các nhà nghiên cứu đoạt Giải đặc biệt dành cho Nhà khoa học nghiên cứu lĩnh vực mới VinFuture 2025
Ưu thế lai đề cập đến sự vượt trội về năng suất và khả năng sinh trưởng của cây lai so với cây bố mẹ. Mặc dù hạt giống lai cho năng suất cao, nhưng nông dân phải mua lại hạt mới cho mỗi vụ mùa. Việc sản xuất hạt lai ở cây lúa, lương thực chính của hơn một nửa dân số thế giới, là một quy trình phức tạp và tốn kém, dẫn đến giá thành hạt giống cao. Vì vậy, lợi ích của giống lai vẫn chưa đến được với phần lớn nông dân trồng lúa.
Công trình nghiên cứu mang tính đột phá của nhóm 5 nhà khoa học đã ứng dụng hiểu biết về sinh học phát triển và di truyền để tạo hạt giống lúa mang các đặc tính có lợi giống hệt cây mẹ, chỉ thông qua quá trình tự thụ phấn của cây.
Giải đặc biệt dành cho Nhà khoa học nữ
Giải thưởng thứ hai của VinFuture 2025, trị giá 500.000 USD được trao cho GS Mary-Claire King - Đại học Washington (Mỹ), vì phát hiện gen BRCA1 liên quan đến nguy cơ ung thư vú và buồng trứng.
GS Mary-Claire King nhận Giải đặc biệt dành cho Nhà khoa học nữ
GS Mary-Claire King đã phát hiện rằng các đột biến trong gen BRCA1 có liên quan đến sự phát triển của ung thư vú và buồng trứng. Phát hiện này đặt nền móng cho xét nghiệm di truyền, tầm soát ung thư và y học cá thể hóa. Bằng cách nghiên cứu các gia đình có nhiều thành viên mắc ung thư vú khởi phát sớm, Giáo sư King đã thành công trong việc xác định vị trí của gen BRCA1 tại một vùng nhiễm sắc thể cụ thể (nhiễm sắc thể 17q21) vào năm 1990, trước khi bộ gen người được giải mã.
Việc phát hiện ra các đột biến BRCA1 và ảnh hưởng của chúng đối với ung thư vú và buồng trứng đã khẳng định chắc chắn khái niệm về tính di truyền của nguy cơ ung thư, đồng thời đặt nền tảng cho lĩnh vực di truyền học ứng dụng trong điều trị ung thư.
Giải Đặc biệt dành cho Nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển
Giải thưởng trị giá 500.000 USD được trao cho GS. María Esperanza Martínez-Romero (Mexico), vì những tiến bộ trong nghiên cứu sinh thái vi sinh vật và cơ chế cố định nitơ cộng sinh tại các hệ sinh thái nhiệt đới.
GS María Esperanza Martínez-Romero nhận giải thưởng danh giá của VinFuture 2025
GS María Esperanza Martínez-Romero chia sẻ: “Tôi vô cùng vinh dự và cảm kích khi nhận được giải thưởng này hôm nay. Giải thưởng VinFuture đã đóng góp vào tăng cường sự hiện diện của khoa học và niềm tin vào công trình nghiên cứu khoa học. Giải thưởng cũng thuyết phục người trẻ theo đuổi sự nghiệp khoa học-kỹ thuật đặc biệt trong sinh học, y tế."
"Ở Mexico chúng tôi vừa qua cũng chịu nhiều trận lũ với nhiều người thiệt mạng và mùa màng cũng bị thiệt hại. Không ai lường trước những mất mát lớn như vậy. Chúng tôi hy vọng có thể chọn được loại cây, vi khuẩn có thể đem lại lợi ích, và là giải pháp trong hiện tại và cho tương lai."
GS Esperanza Martínez-Romero tập trung vào việc phân lập các chủng bản địa thích nghi với điều kiện đất và cây trồng ở vùng nhiệt đới, qua đó đóng góp nền tảng quan trọng cho hiểu biết về sinh thái vi sinh vật và cơ chế cố định nitơ cộng sinh. Bà đã phát hiện và mô tả nhiều loài Rhizobium mới, góp phần vào phân loại vi sinh và sự hiểu biết về tương tác cây – vi sinh trong nông nghiệp.
Phát hiện sớm về Rhizobium tropici của bà đã mở ra một hướng nghiên cứu hoàn toàn mới về vi khuẩn cố định nitơ thích nghi với môi trường nhiệt đới. Công trình của bà đã có ảnh hưởng sâu rộng trong lĩnh vực sinh thái học vi sinh vật thông qua việc nhấn mạnh vào sự đa dạng vi sinh, mối quan hệ cộng sinh vượt ra ngoài cây họ đậu, và ứng dụng thực tiễn trong bối cảnh nguồn lực hạn chế.
Quán quân Intervision Đức Phúc trình diễn trên sân khấu lễ trao giải VinFuture 2025
Ngay sau phần phát biểu của Chủ tịch Quốc hội, BTC giải thưởng giới hiệu hững gương mặt đã góp phần làm nên uy tín và thành công của Giải thưởng VinFuture 2025 - các thành viên Hội đồng Giải thưởng và Hội đồng Sơ khảo.
Tiếp đến là tiết mục "Phù Đổng Thiên Vương – Đất nước lời ru". Tiết mục lấy cảm hứng từ hình tượng Thánh Gióng trong truyền thuyết Việt Nam. Hình ảnh người anh hùng vươn vai thành tráng sĩ, cưỡi ngựa sắt bay lên trời là biểu tượng bất diệt cho sức mạnh trỗi dậy của một dân tộc, cũng như ý chí vươn lên của các quốc gia đang phát triển trên hành trình chinh phục tương lai. Tiết mục do ca sĩ Đức Phúc trình bày, Quán quân Intervision 2025 tại Nga, người Việt Nam đầu tiên chinh phục đỉnh cao của sân khấu quốc tế danh giá này.
Tiết mục của Đức Phúc
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại lễ trao giải VinFuture 2025
Phát biểu tại lễ trao giải VinFuture 2025, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định: "Việt Nam mong muốn cùng cộng đồng các nhà khoa học thế giới đẩy mạnh hợp tác trong nghiên cứu các vấn đề chung của nhân loại, thúc đẩy trao đổi học thuật, đào tạo nhân lực chất lượng cao, hợp tác chuyển giao công nghệ và triển khai các mô hình phát triển xanh, phát triển bao trùm.
Chúng tôi sẵn sàng đồng hành với các quốc gia, tổ chức, viện nghiên cứu trên tinh thần cởi mở, trách nhiệm và tôn trọng lẫn nhau. Việt Nam sẽ tiếp tục là điểm đến tin cậy, hấp dẫn của các nhà khoa học để các giá trị sáng tạo được sẻ chia và lan tỏa mạnh mẽ đến cộng đồng quốc tế".
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng đánh giá cao đóng góp của VinFuture cũng như các nhà sáng lập giải thưởng cho sự phát triển khoa học công nghệ Việt Nam và thế giới. Ông nói: "Tôi ghi nhận, đánh giá cao và chân thành cảm ơn về những nỗ lực bền bỉ, thực hiện cam kết và trách nhiệm cao của những người đã sáng lập Quỹ. Ông Phạm Nhật Vượng và phu nhân đã dành tâm huyết và nguồn lực lớn để thúc đẩy giải thưởng khoa học, góp phần lan tỏa giá trị nhân văn của khoa học và mang đến cho thế giới hình ảnh đất nước, con người Việt Nam giàu trí tuệ, giàu lòng nhân ái và ý chí, khát vọng phát triển".
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu
Phát biểu của GS. Richard Friend - Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng VinFuture
Trong phần phát biểu của mình, GS. Richard Friend nhấn mạnh: "Các nhà khoa học được vinh danh năm 2025 sẽ mang đến những khám phá khoa học xuất sắc, góp phần tạo ra lợi ích lớn lao cho xã hội - cả về phúc lợi con người lẫn phát triển bền vững. Công trình của họ nhắc chúng ta rằng khoa học không chỉ là tri thức, mà còn là trách nhiệm - trách nhiệm đóng góp vào tương lai tốt đẹp hơn cho hành tinh và các thế hệ tiếp theo".
Ông cũng khẳng định: "Trong 5 mùa giải, VinFuture đã vinh danh nhiều nhà khoa học xuất sắc - những người sau đó tiếp tục được ghi nhận bằng các giải thưởng danh giá khác của thế giới như Nobel.
Nhìn về tương lai, tôi tin rằng VinFuture đang vươn mình phát triển vượt ra khuôn khổ một giải thưởng. Như chúng ta đã chứng kiến trong tuần này: VinFuture đã kết nối tinh hoa tri thức thế giới, tinh thần trách nhiệm và khát vọng phụng sự nhân loại.
Cùng vươn mình, Cùng thịnh vượng - Chủ đề ý nghĩa của VinFuture 2025
Trong 5 năm qua, mỗi mùa giải đều mang một dấu ấn riêng, được thể hiện qua các chủ đề mang tính thời đại:
2021: Khoa học phụng sự nhân loại
2022: Hồi sinh & Tái thiết
2023: Chung sức toàn cầu
2024: Bứt phá kiên cường
Với cột mốc 5 năm, VinFuture 2025 gửi đến cộng đồng quốc tế một thông điệp mới, một tinh thần vươn lên mạnh mẽ trong kỷ nguyên khoa học đổi mới sáng tạo. Đó là Rising & Thriving – "Cùng vươn mình, cùng thịnh vượng".
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự Lễ trao giải VinFuture 2025
Lễ trao giải VinFuture 2025 vinh dự được đón tiếp Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Bí thư Thành uỷ Hà Nội Nguyễn Duy Ngọc, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng, cùng nhiều lãnh đạo, doanh nhân, CEO công nghệ, các nhà khoa học nổi tiếng thế giới và Việt Nam.
Đúng 20h tối nay, tâm điểm của Tuần lễ Khoa học – Công nghệ VinFuture 2025 hứa hẹn sẽ có nhiều dấu ấn đáng nhớ. Theo đó, Lễ trao giải VinFuture 2025 sẽ chính thức diễn ra tại Nhà hát Hồ Gươm (Hà Nội). Đây là buổi lễ được mong đợi nhất của mùa giải VinFuture năm nay, khi các chủ nhân của của tổng giải thưởng 4,5 triệu USD (hơn 118 tỷ đồng) chính thức được xướng tên trước sự theo dõi của giới khoa học toàn cầu.
Giải thưởng Chính VinFuture trị giá 3 triệu USD. Ngoài ra, VinFuture sẽ trao ba giải Đặc biệt dành cho Nhà khoa học nữ, nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển và nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới, với mỗi giải trị giá 500.000 USD.
Trước giờ G lễ trao giải, một số thành viên Hội đồng Giải thưởng VinFuture bật mí là chủ nhân của các giải thưởng năm nay sẽ khiến mọi người kinh ngạc vì rác động tới quy mô dân số rất lớn.
VinFuture 2025 nhận được 1.705 đề cử tới từ hơn 70 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, tức là tăng gấp gần 3 lần so với mùa 1 (năm 2021). Ngoài ra, số lượng đối tác đề cử chính thức của giải thưởng cũng tăng gấp 12 lần, từ khoảng 1.200 nhà khoa học trong mùa đầu tiên lên đến gần 15.000 trong năm nay.
Với thông điệp "Cùng vươn mình – Cùng thịnh vượng", xuyên suốt Lễ trao giải của VinFuture 2025 sẽ được kể lại bằng ngôn ngữ nghệ thuật đương đại, kết hợp cùng bản sắc Việt Nam. Theo đó, những tiết mục được chuẩn bị công phu sẽ tái hiện hành trình 5 năm của VinFuture, từ khởi nguồn khát vọng đến những tác động mang tầm toàn cầu.
Ngoài những nhà khoa học kiệt xuất hàng đầu, sân khấu Lễ trao giải VinFuture 2025 còn có sự xuất hiện của Alicia Keys - biểu tượng âm nhạc toàn cầu, chủ nhân của 17 tượng vàng Grammy danh giá. Âm nhạc của nữ ca sĩ tài năng này mang tinh thần mạnh mẽ, kiên định và tràn đầy hy vọng, hòa nhịp với thông điệp "Cùng vươn mình - Cùng thịnh vượng" của mùa giải năm nay. Đây cũng như một lời tri ân gửi đến các nhà khoa học, nhà đổi mới đang bền bỉ kiến tạo cuộc sống tiến bộ cho nhân loại.
Đặc biệt, Lễ trao giải còn có quán quân Intervision 2025 Đức Phúc, trong lần đầu góp mặt, sẽ mang đến phần biểu diễn kết hợp nét đẹp văn hóa dân tộc với âm nhạc hiện đại, khắc họa một Việt Nam giàu bản sắc và đang vươn mình mạnh mẽ trên hành trình hội nhập.
Nhìn lại hành trình 5 năm, VinFuture đã nhận được tổng cộng 6.132 đề cử từ gần 110 quốc gia tại 5 châu lục. Giải thưởng nhận được 1.395 đối tác đề cử thuộc Top 2% được trích dẫn nhiều nhất toàn cầu. Trong 5 năm qua, VinFuture tổ chức gần 80 sự kiện và quy tụ gần 20.000 nhà khoa học và trí thức trẻ trong và ngoài nước.
Đáng chú ý, sau 4 mùa giải đầu tiên, đã có tới 4 nhóm nhà khoa học sau khi được vinh danh trên sân khấu VinFuture tiếp tục được xướng tên ở giải Nobel. Đây được coi là minh chứng cho tầm nhìn vượt trội của giải thưởng quốc tế đầu tiên do người Việt sáng lập. Đồng thời, phản ánh sự ghi nhận xứng đáng đối với những nghiên cứu có ảnh hưởng sâu rộng đến nhân loại.
Đây là những con số biết nói cho thấy ầm ảnh hưởng ngày càng mở rộng trên phạm vi toàn cầu của Giải thưởng VinFuture, với sứ mệnh độc đáo và rất nhân văn. Đó là tôn vinh những phát minh khoa học góp phần cải thiện cuộc sống tốt đẹp hơn cho hàng tỷ người trên hành tinh.
Thông tin về Lễ trao giải VinFuture 2024 sẽ được chúng tôi cập nhật liên tục từ 20h tối nay. Kính mời quý độc giả theo dõi.
.jpg "Thị trường ngày 5/12: LME bị rút 40.000 tấn đồng, giá lập đỉnh mới; dầu hướng tăng 2% tuần")
