Cuộc tẩy chay bắt đầu tại Croatia ngày 24/1. Một tuần sau, phong trào này lan sang Bosnia-Herzegovina, Montenegro, Bắc Macedonia và Serbia.
Tính đến giữa trưa ngày 31/1, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều bài viết về tình trạng nhiều siêu thị vắng hoặc gần như không có người ở các nước trên.
Tại Croatia, trang Facebook tên “Halo Inspektore” đã đăng tải những bức ảnh về bãi đậu xe tại siêu thị vắng vẻ. “Hôm nay bắt đầu #TẨY CHAY TỔNG THỂ mọi hình thức mua dịch vụ và sản phẩm. Hãy tạm dừng việc thanh toán và mua sắm. Giá cả đang quá cao”, bài đăng cho biết.
Một tuần trước đó, các cửa hàng Croatia gần như vắng người khi cuộc tẩy chay mua sắm diễn ra trong 1 ngày. Theo Cục Thuế, số lượng hóa đơn bán lẻ đã giảm 44% vào ngày 24/1 so với thứ Sáu của tuần trước đó. Doanh số giảm 53%.
Lạm phát tại Croatia thuộc hàng cao nhất trong EU. Theo Cơ quan Thống kê Eurostat, chỉ số giá tiêu dùng của nước này tăng 4,5% trong tháng 12 năm ngoái. Chính phủ đã tìm cách kiểm soát lạm phát bằng cách kìm hãm giá năng lượng và giảm thuế VAT đối với khí đốt và hệ thống sưởi ấm.
Tuy nhiên, giá thực phẩm và chi phí tăng cao đã buộc nhiều người tiêu dùng phải cắt giảm thịt và chuyển sang các loại thực phẩm rẻ hơn, phương tiện truyền thông địa phương.
Phong trào tẩy chay mua sắm cũng lan sang một số quốc gia khác trong khu vực.
Tại Bắc Macedonia, người dân tham gia tẩy chay để phản đối tình trạng giá cả tăng vọt, đặc biệt là giá thực phẩm và hàng hóa thiết yếu.
Người tiêu dùng Serbia cũng tham gia phong trào tẩy chay trên các chuỗi bán lẻ lớn khắp cả nước. Cuộc tẩy chay do Tổ chức bảo vệ người tiêu dùng Effectiva dẫn đầu khi người dân ngày càng bất mãn với chi phí sinh hoạt cao. Giá thực phẩm ở Serbia thuộc loại cao nhất ở châu Âu.
Serbia đang vật lộn với áp lực kinh tế tương tự như các quốc gia khác trong khu vực. Theo dữ liệu gần đây từ Eurostat, tỷ lệ lạm phát của Serbia vào tháng 10/2024 là 4,6%, thuộc top cao trong khu vực.
Người tiêu dùng Bosnia cũng phàn nàn về giá thực phẩm trong nước cao hơn ở Đức, trong khi tiền lương lại thấp hơn đáng kể. Điều này đã làm dấy lên kế hoạch tẩy chay mua sắm.
Các phóng viên của N1 tại Sarajevo cho biết vào ngày 31/1 rằng mặc dù vẫn có người mua, nhưng số lượng vẫn thấp hơn nhiều so với bình thường.
Người tiêu dùng ở Montenegro cũng bất bình về mức giá cao ngất ngưởng ở nước này.
“Giá cả đang cực kỳ cao. Chúng tôi kêu gọi tẩy chay các siêu thị và cửa hàng ở Montenegro”, Nhóm Alternative Montenegro viết trên Facebook.
Các chính trị gia hàng đầu ủng hộ việc tẩy chay
Các chính trị gia hàng đầu từ một số quốc gia trong khu vực đã lên tiếng ủng hộ việc tẩy chay.
Thủ tướng Bắc Macedonia, Hristijan Mickoski, bày tỏ sự ủng hộ đối với phong trào tẩy chay. Ông cho biết mình hiểu được sự thất vọng của người dân khi phải vật lộn với chi phí sinh hoạt.
Ông cũng cáo buộc một số nhà sản xuất, nhà phân phối và nhà bán lẻ cấu kết đẩy chi phí lên cao không cần thiết. Ông tuyên bố chính quyền sẽ tăng cường giám sát và kiểm soát các siêu thị.
Tương tự, Thủ tướng Montenegro, Milojko Spajic, cũng bày tỏ ủng hộ về phong trào tẩy chay bắt đầu từ Croatia.
Trước cuộc tẩy chay đầu tiên ở Croatia, Bộ trưởng Kinh tế, Ante Susnjar, đã kêu gọi người dân quy trách nhiệm cho các nhà bán lẻ bằng cách phạt những nơi tăng giá sản phẩm.
Theo Bne IntelliNews