Số liệu của NCD Risk Factor Collaboration có liên kết với Tổ chức y tế thế giới (WHO) cho thấy các bé trai và bé gái 19 tuổi ở Trung Quốc đã đạt được mức tăng trưởng chiều cao lớn nhất giai đoạn 1986-2019 trong số 200 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Tuy nhiên, mặc dù trẻ em Trung Quốc cao hơn nhiều so với trước đây, hầu hết các bà mẹ đều cảm thấy con mình không cao như mong muốn.
Chính điều này đang tạo nên vòng lặp luẩn quẩn trong xã hội Trung Quốc khi cha mẹ kích thích chiều cao con cái bằng hormone tăng trưởng, khiến những gia đình khác cũng phải chạy theo nếu không muốn con họ tụt hậu mất lợi thế.
Theo Nikkei, mối quan tâm về chiều cao của cha mẹ Trung Quốc bắt nguồn từ sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trong xã hội, từ cơ hội việc làm ngày càng ít, mất cân bằng giới tính khiến kết hôn khó khăn, tăng trưởng kinh tế chậm lại khiến thu nhập giảm sút.

Nghiên cứu của giáo sư Zhang Xinhui thuộc Đại học Thể thao Bắc Kinh và Li Jianxin thuộc Đại học Bắc Kinh đã xác nhận rằng người Trung Quốc cao hơn có nhiều khả năng kết hôn và nhận được mức lương cao hơn.
"Khi hệ thống giá trị và tiêu chuẩn về vẻ đẹp của xã hội Trung Quốc trở nên đồng đều hơn, chiều cao được coi là mong muốn đối với các bậc cha mẹ vì đây là thước đo tương đối khách quan về sức hấp dẫn của một người trên cả thị trường hôn nhân và thị trường lao động", giáo sư Zhang cho biết.
Trong một cuộc khảo sát vào năm ngoái do Quỹ Trẻ em và Thanh thiếu niên Trung Quốc (CCTF) thực hiện, hơn 3/4 số người được hỏi cho biết con họ từ 3 đến 17 tuổi thấp hơn chiều cao mà họ mong muốn.
Cha mẹ của những đứa trẻ 16 và 17 tuổi cho biết bình quân con trai của họ phải cao 1,8 m và con gái phải cao 1,69 m.
"Cha mẹ Trung Quốc có xu hướng so sánh, đặc biệt là giữa những đứa trẻ cùng độ tuổi. Cha mẹ thường hỏi tại sao con mình không cao bằng những đứa trẻ khác. ... Ngày càng có nhiều bậc cha mẹ có con đạt chiều cao tiêu chuẩn bình quân cả nước nhưng vẫn theo đuổi chiều cao lớn hơn nữa", bác sĩ Lu Wenli chuyên khoa về các bệnh nội tiết nhi khoa tại Bệnh viện Ruijin Thượng Hải cho biết.
Cải thiện nòi giống
Tờ Nikkei Asian Review cho hay con trai của anh Li Tai mới 5 tuổi nhưng cả gia đình đã lo lắng cậu bé sẽ lùn hơn so với bạn cùng lứa.
Kết quả khám cho thấy con trai của Li thấp hơn 97% so với các bé trai Trung Quốc cùng độ tuổi, khiến gia đình lo lắng cậu bé sẽ dễ bị bắt nạt hoặc kiếm vợ sau này.
Vì vậy cả gia đình đã tìm bác sĩ để kê đơn điều trị bằng hormone tăng trưởng. Vợ của Li vốn là một y tá đã bắt đầu tiêm hormone này hàng ngày vào cậu bé, đồng thời áp dụng chế độ luyện tập thể thao nghiêm ngặt như nhảy dây, bóng rổ và các hoạt động thể chất khác.
Sau một năm rưỡi, cậu bé đã cao hơn một nửa so với các bạn cùng lứa dù phải trả chi phí tiền thuốc lên đến 130.000 Nhân dân tệ, tương đương18.000 USD.
"Phương pháp điều trị chắc chắn có hiệu quả", anh Li cho biết dù hơi lo lắng người con trai bị chảy máu cam, nhưng bác sĩ cho biết không có mối nguy hiểm nào cũng như mối liên quan nào đến việc tiêm hormone tăng trưởng.
"Bây giờ chúng tôi hy vọng con trai mình có thể cưới một cô gái cao hơn và cải thiện gen của gia đình", người cha Li hồ hởi.

Câu chuyện của gia đình Li không phải là hiếm tại Trung Quốc. Mặc dù trẻ em quốc gia này có tốc độ tăng trưởng chiều cao nhanh nhất thế giới nhưng các bậc phụ huynh vẫn không yên tâm.
Theo Zhu Xinyu, người đứng đầu một trung tâm quản lý chiều cao trẻ em tại một bệnh viện ở thành phố ven biển Hạ Môn, phần lớn sự gia tăng này bắt nguồn từ việc cải thiện chăm sóc sức khỏe và dinh dưỡng, đặc biệt là lượng protein chất lượng cao, vitamin D và canxi.
Chương trình sữa học đường quốc gia của Trung Quốc được triển khai vào năm 2000 hiện cung cấp miễn phí khẩu phần ăn cho 32,1 triệu học sinh mỗi ngày.
Bất chấp điều đó, nhiều gia đình như anh Li vẫn tìm thêm đủ mọi cách để tăng chiều cao cho con cái trong bối cảnh xã hội chuộng vẻ bề ngoài.
Đồng quan điểm, cô Lin Fan sống tại Thượng Hải cũng lo lắng về chiều cao của con gái 6 tuổi. Hiện cô bắt con gái mình nhảy dây 400 đến 500 lần một ngày, uống dầu cá và ăn nhiều bữa hơn.
"Nếu con gái tôi cao ít nhất 1,65 m thì nó sẽ có một số lợi thế trên thị trường việc làm", cô Lin cho biết.
Thật vậy, quảng cáo cho nhiều công việc ở Trung Quốc hiện nay bao gồm yêu cầu về chiều cao, ngay cả khi không có bằng chứng rõ ràng nào về việc yếu tố này liên quan đến công việc. Thông thường, các quảng cáo nói rằng ứng viên xin việc phải cao ít nhất 1,6 m.
Hệ quả là để giúp con mình có lợi thế, các bậc phụ huynh Trung Quốc đổ xô đến các trung tâm nội tiết nhi khoa như Bác sĩ Lu cũng như Bác sĩ Zhu, nơi hiện đang làm việc với hơn 30.000 trẻ em.
Trong hầu hết các trường hợp, các bác sĩ phòng khám tập trung vào việc thúc đẩy thay đổi lối sống, bao gồm thay đổi chế độ ăn uống và bổ sung, cũng như đặt mục tiêu ngủ và tập thể dục.
Một số phụ huynh lo lắng đến mức sẵn sàng phẫu thuật để kéo dài chân cho con em họ, một thủ thuật bị cấm ở Trung Quốc vì mục đích thẩm mỹ và được Bác sĩ Zhu khuyên không nên làm.
Dẫu vậy hiện vẫn có khoảng 700 bệnh nhân tại phòng khám của ông đã được kê đơn tiêm hormone tăng trưởng, giống như loại mà con trai của Li Tai đã tiêm.

Hormone tăng trưởng
Số liệu của Visen Pharmaceuticals cho thấy thị trường hormone tăng trưởng của Trung Quốc đã tăng gấp 3 lần kể từ năm 2018, đạt 12,5 tỷ Nhân dân tệ vào năm ngoái và vượt qua Mỹ để trở thành thị trường lớn nhất thế giới.
Tại Trung Quốc, hormone chỉ được kê đơn khi trẻ được chẩn đoán mắc chứng thiếu hụt hormone tăng trưởng ở trẻ em. Theo tài liệu chào bán của Visen, tình trạng thiếu hụt này chiếm 41,5% các trường hợp "thấp bé" ở trẻ em Trung Quốc vào năm 2023. Trong 46% các trường hợp khác, chiều cao dưới mức trung bình của trẻ không liên quan đến bất kỳ rối loạn y khoa nào.
"Chúng tôi khuyên các bậc phụ huynh có con không mắc bệnh không nên sử dụng hormone tăng trưởng, nhưng nếu họ khăng khăng, chúng tôi sẽ giải thích những nhược điểm tiềm ẩn", Tiến sĩ Lu của Shanghai Ruijin cho biết.
Theo Visen, ước tính có 3,35 triệu người Trung Quốc được chẩn đoán bị thiếu hụt hormone tăng trưởng tính đến năm ngoái.
Công ty dự báo rằng thị trường hormone tăng trưởng của Trung Quốc sẽ tiếp tục bùng nổ nhanh chóng với dự đoán rằng tỷ lệ điều trị tình trạng thiếu hụt hormone tại đây từ mức chỉ 3,7% vào năm 2018 sẽ tăng lên 10,7% vào năm 2030
Các bác sĩ như Zhu và Lu cảnh báo rằng việc sử dụng hormone tăng trưởng trong thời gian dài có thể gây ra các rủi ro, chẳng hạn như tăng huyết áp nội sọ, vẹo cột sống và rối loạn lượng đường trong máu. Một số báo cáo thậm chí còn liên kết việc sử dụng với nguy cơ ung thư, vì vậy các bác sĩ nhấn mạnh rằng việc theo dõi chặt chẽ là điều cần thiết trong quá trình điều trị.
Tuy nhiên, cha mẹ Trung Quốc thường bất chấp tất cả và sẵn sàng chi tiền để mua đơn thuốc hormone tăng trưởng.
Do bảo hiểm xã hội rất ít chi trả khoản này nên theo Visen, chi phí điều trị hàng năm cho dạng hormone tăng trưởng phổ biến nhất ở người hiện là 60.000 đến 70.000 Nhân dân tệ.

Một hệ quả nữa của tình trạng này là Trung Quốc đang phải điều chỉnh các tiêu chuẩn về chiều cao.
Ví dụ nhiều thành phố trước đây cho phép trẻ em cao dưới 1,1 m đi xe buýt và tàu hỏa miễn phí thì hiện đã nâng ngưỡng lên 1,2 m và trong một số trường hợp là 1,3 m. Để thoát khỏi cuộc đua chiều cao này, một số chính quyền địa phương đang tính đến việc giới hạn ngưỡng tuổi thay vì đo chiều cao.
Tương tự như vậy, chiều cao của cửa tàu điện ngầm tại Trung Quốc đã tăng lên 1,85 m trên các mẫu mới so với chỉ 1,8 m trước đây.
Tại bệnh viện của Tiến sĩ Lu ở Thượng Hải, các nhà quản lý đã chuyển sang mua giường cỡ người lớn cho khoa nhi để xử lý trẻ em lớn hơn.
Thậm chí Bộ Nhà ở và Phát triển Đô thị - Nông thôn đã đề xuất nâng chiều cao sàn tiêu chuẩn cho các tòa nhà dân cư mới lên ít nhất 3 m.
Tương tự, các hãng sản xuất ô tô như BYD và Nio đã bắt đầu cung cấp các mẫu xe có chỗ để chân rộng hơn để phù hợp với hành khách cao hơn.
Năm ngoái, khảo sát của Shangyou News tại Trùng Khánh cho thấy nhiều phụ huynh phàn nàn rằng khó tìm quần áo phù hợp con học tiểu học của họ do lệch chiều cao trong khi quần áo người lớn lại không phù hợp.
Rõ ràng, nỗi ám ảnh chiều cao đang ăn sâu vào xã hội Trung Quốc tạo thành một vòng luẩn quẩn và tiềm tàng nhiều nguy cơ dài hạn cho sức khỏe con trẻ.
*Nguồn: Nikkei