Dự án AI của kỹ sư Việt hỗ trợ tra cứu 350.000 văn bản pháp luật với độ chính xác 90%

Khởi động từ năm 2024, AI Tra Cứu Luật do Công ty Cổ phần Decom Stars - hội viên của Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA) triển khai, dưới sự định hướng nghiên cứu của Viện Công nghệ Blockchain và Trí tuệ Nhân tạo ABAII.

Theo VBA, đây là một trong những sản phẩm tiêu biểu ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong lĩnh vực pháp lý, góp phần hỗ trợ tiến trình chuyển đổi số ngành luật. Sau một năm phát triển, ngày 12/11/2025, dự án chính thức ra mắt phiên bản AI Tra Cứu Luật Pro, đánh dấu bước tiến mới trong hành trình phát triển công nghệ pháp lý do người Việt làm chủ.

Điểm nổi bật của nền tảng nằm ở hai công nghệ do 100% kỹ sư Việt Nam phát triển: VERA (Verified Evidence Retrieval AI) và SIFAI (Smart Integrity Filter for AI).

VERA cho phép hệ thống tự động tìm kiếm, đối chiếu và trích dẫn các văn bản có liên quan trong hàng trăm nghìn điều khoản pháp lý, đồng thời xác thực nguồn dẫn để bảo đảm tính chính xác và hiệu lực hiện hành. Trong khi đó, SIFAI hoạt động như một lớp kiểm duyệt thông minh, có khả năng nhận diện và loại trừ những truy vấn nằm ngoài phạm vi pháp luật hoặc mang yếu tố nhạy cảm, giúp duy trì chuẩn mực chuyên môn và hạn chế sai lệch thông tin.

Ông Võ Thanh Thiên Toán, Giám đốc Công nghệ Công ty Decom Stars, cho biết việc phát triển thành công hai công nghệ này thể hiện năng lực của kỹ sư Việt Nam trong việc xây dựng hệ thống AI chuyên ngành (domain-specific AI) dựa trên mô hình ngôn ngữ lớn (LLM).

Ông Võ Thanh Thiên Toán, Giám đốc Công nghệ Công ty Cổ phần Decom Stars.

Theo ông, việc tự làm chủ công nghệ giúp hệ thống đạt tính độc lập cao, không phụ thuộc mô hình quốc tế và đảm bảo dữ liệu pháp lý được xử lý, lưu trữ, kiểm chứng hoàn toàn trong nước là yếu tố quan trọng để công nghệ vận hành ổn định và tuân thủ quy định pháp luật Việt Nam.

Ông Lê Linh Lương, Phó Viện trưởng Viện ABAII, nhận định việc phát triển AI Tra Cứu Luật Pro thể hiện xu hướng chuyển từ các ứng dụng đơn lẻ sang xây dựng hạ tầng AI chuyên biệt. Theo ông, dự án cho thấy cách tiếp cận mới trong việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào lĩnh vực pháp lý, khi công nghệ được triển khai trên nền dữ liệu pháp luật chuẩn hóa, mở ra khả năng xây dựng hạ tầng pháp lý số đồng bộ và có tính ứng dụng cao.

Theo chia sẻ của ông Võ Thanh Thiên Toán, hệ thống pháp luật Việt Nam hiện có hàng trăm nghìn văn bản ở nhiều cấp độ khác nhau, thường xuyên được sửa đổi và bổ sung, gây khó khăn cho người dân và doanh nghiệp khi tự tra cứu hoặc đối chiếu quy định. Trong khi đó, các mô hình AI tổng quát như ChatGPT chưa được huấn luyện chuyên biệt cho dữ liệu pháp luật Việt Nam, dẫn đến kết quả tra cứu thiếu căn cứ hoặc không có nguồn kiểm chứng.

Từ thực tế đó, AI Tra Cứu Luật Pro được xây dựng như một giải pháp công nghệ chuyên biệt, kết hợp mô hình ngôn ngữ lớn với cơ sở dữ liệu pháp luật trong nước. Hệ thống có khả năng suy luận đa bước, trích dẫn và đối chiếu hơn 350.000 văn bản pháp luật hiện hành, hướng tới trở thành “trợ lý pháp lý số” phục vụ người dân, doanh nghiệp và cơ quan chuyên môn.

Sau giai đoạn thử nghiệm và hoàn thiện, nền tảng đã được đưa vào sử dụng trong một số chương trình tập huấn nghiệp vụ cho thẩm phán, thẩm tra viên, thư ký và hòa giải viên. Sau một năm vận hành, hệ thống ghi nhận hơn 50.000 người dùng và gần 1 triệu lượt tra cứu, cho thấy nhu cầu ngày càng lớn đối với công cụ tra cứu pháp lý chính xác, dễ sử dụng và có thể kiểm chứng.

Theo dữ liệu của hệ thống, các lĩnh vực được tra cứu nhiều nhất là Luật Kinh tế (25%), Luật Hành chính (14%) và Luật Dân sự (13%), bên cạnh các nhóm khác như lao động, đất đai, hình sự và tài chính.

Trước đó, tại buổi tập huấn nghiệp vụ cho thẩm phán, thẩm tra viên, thư ký và hòa giải viên, AI Tra Cứu Luật được giới thiệu như công cụ hỗ trợ tra cứu và phân tích văn bản pháp luật.

Kết quả thử nghiệm trên bộ dữ liệu của chuyên trang “Xây dựng Chính sách, Pháp luật” (Cổng Thông tin điện tử Chính phủ) cho thấy độ chính xác của AI Tra Cứu Luật Pro đạt trên 90%, tăng khoảng 35% so với phiên bản trước.

Nhờ khả năng phân tích ngữ nghĩa và suy luận đa tầng, hệ thống không chỉ trả lời theo từ khóa mà còn có thể giải thích quy định pháp luật trong từng ngữ cảnh cụ thể, cung cấp trích dẫn văn bản rõ ràng và có thể kiểm chứng.

AI Tra Cứu Luật Pro được đánh giá là một nền tảng phục vụ phát triển hạ tầng pháp lý số quốc gia, đồng thời thể hiện năng lực của đội ngũ kỹ sư và doanh nghiệp Việt trong việc phát triển các giải pháp AI “Make in Vietnam” có giá trị xã hội và tính ứng dụng bền vững.