Cục Công nghiệp: Trạm sạc xe điện phải "mở - liên thông"

Dưới đây là một số tin tức nổi bật trong vòng 24 giờ qua.

1. Nga chuyển đổi sử dụng các nhà máy ô tô nước ngoài

Theo Phó Thủ tướng thứ nhất của Nga, ông Denis Manturov, 11/13 nhà máy ô tô từng bị bỏ trống sau làn sóng rút lui của các hãng phương Tây đã hoạt động trở lại, 2 nhà máy còn lại dự kiến mở cửa trong năm 2026. 

Thương hiệu Nga và Trung Quốc thế chỗ các hãng phương Tây, giúp doanh nghiệp tận dụng hạ tầng cũ, ưu đãi thuế, giảm chi phí đầu tư mới để đưa ra giá bán cạnh tranh. Quá trình chuyển đổi góp phần giữ khoảng 30.000 việc làm trong ngành. 

Việc khai thác cơ sở sẵn có – nhà xưởng, hạ tầng, đội ngũ – cho phép các nhà máy đáp ứng quy định, tiêu chuẩn hiện hành và tham gia chương trình mua sắm công, thuê – cho thuê ưu đãi. 

Chuyên gia Dmitry Baranov (Finam Management) nhận định mô hình này giảm rào cản gia nhập, mở rộng chủng loại xe với mức giá hấp dẫn, nhờ các ưu đãi về thuế và phí tái chế. 

2. Vingroup sắp sản xuất máy bay, tàu vũ trụ?

Ngày 3/11, Vingroup thành lập Vinspace (vốn điều lệ 300 tỷ đồng), cơ cấu góp vốn: ông Phạm Nhật Vượng 71%, Vingroup 19%, Phạm Nhật Quân Anh và Phạm Nhật Minh Hoàng mỗi người 5%. 

Vinspace đăng ký 6 ngành nghề, nổi bật “sản xuất máy bay, tàu vũ trụ và máy móc liên quan; vận tải hàng hóa hàng không”. Bà Nguyễn Mai Hoa làm Chủ tịch HĐQT. 

Động thái này mở rộng chiến lược của Vingroup sang công nghiệp công nghệ cao – hàng không vũ trụ, bổ sung mảnh ghép vật liệu – chế tạo với VinMetal (dự án thép công nghệ cao tại Vũng Áng.

Sản xuất hàng không – vũ trụ đòi hỏi tiêu chuẩn cực cao về vật liệu (composite, hợp kim nhẹ, thép đặc biệt), độ chính xác, kiểm soát chất lượng, thử nghiệm trong điều kiện khắc nghiệt. Vì vậy, đầu tư lớn – tích hợp liên ngành – hợp tác quốc tế là gần như bắt buộc. 

Nhờ sở hữu chuỗi nội bộ (vật liệu – sản xuất – dịch vụ), Vingroup có lợi thế nền tảng, song vẫn đối mặt thách thức về tiêu chuẩn, quy mô vốn và thời gian trước khi có sản phẩm thương mại.

3. Pin natri sắp có trên xe máy điện bán ở Việt Nam: hơn kém gì LFP?

Đại diện Yadea cho biết hãng đang phát triển xe máy điện sử dụng pin natri-ion (Na-ion) và sẽ thương mại hóa, trong đó có thị trường Việt Nam. 

Về nguyên lý, Na-ion tương tự Li-ion nhưng dùng ion Na⁺, tận dụng nguồn natri dồi dào, giảm phụ thuộc lithium/coban, hướng tới chi phí thấp và an toàn tốt. 

So sánh pin natri với pin LFP: 

(1) Mật độ năng lượng Na-ion hiện ~100–160 Wh/kg (tiệm cận LFP phổ biến ~90–165 Wh/kg; một số LFP mới đạt 175–205 Wh/kg). 

(2) Chi phí vật liệu ước thấp hơn LFP 20–30%, mở cơ hội cho sản phẩm nhạy giá. 

(3) Sạc nhanh: một số mẫu thử đạt 80% trong ~15 phút (tính bền sạc nhanh dài hạn vẫn đang theo dõi). 

(4) An toàn/Nhiệt độ thấp: Na-ion được đánh giá ổn định, rủi ro thoát nhiệt thấp; dù thực tế LFP vốn cũng an toàn, bền chu kỳ. 

Từ đây, có thể thấy rằng pin Na-ion khó “thay thế” LFP ngay, nhưng bổ sung phân khúc giá rẻ/đô thị, đặc biệt cho xe máy điện/xe đạp điện, khi các hãng (CATL, Yadea…) tăng tốc đưa sản phẩm ra thị trường.

4. Cục Công nghiệp định hướng “mở – liên thông” hạ tầng sạc, phòng ngừa độc quyền

Phản hồi kiến nghị về hệ thống trạm sạc mở (công văn 2676/ĐCK-CCD, ngày 28/10/2025) và đề xuất từ VAMOBA (08/10/2025), Cục Công nghiệp thống nhất định hướng “mở – liên thông – cạnh tranh lành mạnh” cho hạ tầng sạc xe điện, nhằm bảo vệ người tiêu dùng, phân định mảnh thị trường, tạo nền cho công nghiệp thiết bị sạc trong nước. 

Trọng tâm chính sách: 

(1) Chuẩn – quy chuẩn: phối hợp Bộ KH&CN hoàn thiện TCVN/QCVN về đấu nối/chế độ sạc, an toàn điện – EMC, đo đếm, giao thức điều khiển; có lộ trình chuyển đổi cho mạng hiện hữu, không gián đoạn dịch vụ. 

(2) Tiếp cận không phân biệt đối xử: bên thứ ba được truy cập điểm sạc công cộng theo điều kiện thương mại minh bạch; khuyến nghị tách biệt vai trò nhà sản xuất xe và nhà vận hành mạng sạc (nếu cùng tập đoàn, áp dụng nghĩa vụ FRAND). 

(3) Dữ liệu – minh bạch: bắt buộc công bố vị trí, công suất, trạng thái, giá, tích hợp bản đồ quốc gia qua API mở, đảm bảo an ninh dữ liệu cá nhân. Đồng thời, lưu ý rủi ro “độc quyền theo chiều dọc” khi mạng sạc “đóng” gắn với một thương hiệu.

5. “Bán Ranger sắm Limo Green & EC Van”: nuôi 3 xe điện rẻ hơn 1 xe dầu?

Anh Vũ Quang Chiến (Hà Nội) đã trải nghiệm VF e34, VF 8, VF 3, anh quyết định bán Ford Ranger để chuyển hẳn sang xe điện với bộ ba Limo Green (MPV điện), EC Van (van điện, đang chờ bàn giao) và VF 3. 

Lý do được anh nêu ra là xe êm ái, yên tĩnh, phù hợp nhu cầu gia đình – chở hàng; quan trọng nhất là chi phí sử dụng giảm mạnh. 

Theo tính toán thực tế, Ranger trước đây tốn khoảng 6 triệu đồng/tháng tiền dầu + khoảng 3 triệu bảo dưỡng, tức khoảng 100 triệu/năm; trong khi xe điện sạc miễn phí tại trạm của hãng, bảo dưỡng rẻ, cấu tạo đơn giản. 

Limo Green cho không gian 7 chỗ thoải mái, vận hành êm, điều hòa/sưởi tốt; tầm hoạt động thực tế được anh em đánh giá tiệm cận công bố. VF 3 nhỏ gọn cho vợ đi phố, dễ đỗ, thay thế thói quen “đi xe máy” trong đô thị.