CTCK cập nhật một số nội dung quan trọng trong tiến trình nâng hạng chứng khoán Việt Nam

Ngày 08/10/2025 tổ chức FTSE Russell đã chính thức ra thông báo chấp thuận nâng hạng TTCK Việt Nam, đến ngày 11/11/2025 FTSE đã tiếp tục công bố tài liệu FAQ (version 1.0) nhằm làm rõ hơn những điểm cần lưu ý trong tiến trình nâng hạng của Việt Nam trong năm 2026.

BSC Research tổng hợp một số nội dung quan trọng trong các thông báo của FTSE cũng như những cải cách đáng chú ý của cơ quan quản lý trong thời gian tới đối với TTCK Việt Nam.

Theo tài liệu FAQ, FTSE Frontier Index sẽ được xóa bỏ thông qua một chặng duy nhất, dự kiến thực hiện vào kỳ đánh giá tháng 9/2026. Động thái này được BSC nhận định sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến ETF Fubon, quỹ có quy mô khoảng 500 triệu USD đang tham chiếu FTSE Vietnam 30 Index thuộc hệ chỉ số Frontier.

Nếu việc loại bỏ chỉ số được triển khai, quỹ sẽ phải thực hiện việc thanh lý danh mục theo quy định trong kỳ review tháng 9/2026, từ đó tạo áp lực bán lên toàn bộ 30 cổ phiếu hiện có trong danh mục.

Bên cạnh đó, lộ trình chuyển đổi Việt Nam lên nhóm Secondary Emerging Market sẽ được tiến hành qua nhiều giai đoạn bổ sung cổ phiếu, với thông tin chi tiết dự kiến được công bố tại kỳ đánh giá tháng 3/2026.

Một trong những nội dung trọng tâm của kỳ đánh giá giữa kỳ tháng 3/2026 liên quan đến yêu cầu đáp ứng tiêu chí dành cho các nhà môi giới toàn cầu (global brokers). Đây là điều kiện quan trọng để thị trường Việt Nam tiệm cận chuẩn mực quốc tế. FTSE cũng đưa ra lịch công bố đáng chú ý trong năm 2026, gồm kết quả đánh giá giữa kỳ vào ngày 7/4/2026 và kết quả kỳ review tháng 9/2026 của bộ chỉ số FTSE GEIS vào ngày 21/8/2026.

Theo đánh giá của BSC Research, cơ quan quản lý trong nước cùng các thành viên thị trường đang tập trung xử lý vấn đề này. Dự kiến thời gian tới Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ trình Bộ Tài chính sửa đổi các thông tư 96, 120 và 121 nhằm đáp ứng các yêu cầu liên quan đến global brokers trước kỳ đánh giá tháng 3/2026.

Tài liệu của FTSE cũng nhắc lại danh sách năm bộ chỉ số liên quan đến thị trường Việt Nam đang nằm trong nhóm Watch List kể từ tháng 7/2020, bao gồm FTSE Frontier ex Vietnam, FTSE Global All Cap incl Vietnam, FTSE Emerging All Cap incl Vietnam, FTSE All-World incl Vietnam và FTSE Emerging incl Vietnam. Các bộ chỉ số này nhiều khả năng sẽ được chuyển sang nhóm Transitional Indices từ kỳ đánh giá tháng 3/2026.

Dựa trên dữ liệu ngày 31/10/2025, FTSE ước tính tỷ trọng cổ phiếu Việt Nam trong bốn rổ chỉ số tiềm năng đạt lần lượt 0,04% đối với FTSE Global All Cap, 0,34% đối với FTSE Emerging All Cap, 0,02% đối với FTSE All-World và 0,22% đối với FTSE Emerging.

Ngoài ra, FTSE đã công bố danh sách 28 cổ phiếu Việt Nam có thể được xem xét đưa vào các rổ chỉ số nêu trên. Trong danh sách này có bốn cổ phiếu thuộc nhóm large-cap gồm HPG, VCB, VIC và VHM; ba cổ phiếu thuộc nhóm mid-cap gồm MSN, SAB và VNM; cùng 21 cổ phiếu small-cap theo phân loại của FTSE.

FTSE Russell cũng lưu ý rằng quá trình rà soát cổ phiếu Việt Nam sẽ được thực hiện như đối với các cổ phiếu mới, đồng thời phải đáp ứng đầy đủ các tiêu chí về thanh khoản và quy mô tối thiểu theo quy định của từng bộ chỉ số.

Theo đánh giá của BSC Research, danh sách cổ phiếu do FTSE công bố lần này được chốt dữ liệu tại ngày 31/12/2024, vì vậy nhiều khả năng sẽ có sự thay đổi đáng kể sau khi VN-Index ghi nhận mức tăng mạnh trong năm 2025. BSC Research dự kiến sẽ cập nhật danh sách cổ phiếu tiềm năng có khả năng được thêm vào các rổ chỉ số của FTSE dựa trên dữ liệu chốt tại ngày 31/12/2025.

Theo Đề án Nâng hạng TTCK Việt Nam được Chính phủ phê duyệt, Bộ Tài chính và UBCKNN đã xây dựng kế hoạch triển khai với tầm nhìn đến năm 2030, tập trung đồng bộ vào cải cách pháp lý, nâng cấp hạ tầng và mở rộng sản phẩm. UBCKNN sẽ phối hợp với các sở giao dịch, VSDC và Ngân hàng Nhà nước nhằm hoàn thiện khung pháp lý cho hoạt động bù trừ thanh toán, tạo nền tảng triển khai mô hình CCP vào năm 2027.

Bên cạnh đó, cơ quan quản lý cũng nghiên cứu phát triển thị trường ngoại hối và cho phép áp dụng các công cụ phòng ngừa rủi ro cho dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài, đồng thời tăng cường giám sát sự dịch chuyển của dòng vốn này.

Ở góc độ thu hút vốn ngoại, Cục Đầu tư nước ngoài sẽ rà soát danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện và xem xét nới lỏng hoặc gỡ bỏ giới hạn sở hữu nước ngoài đối với các lĩnh vực không liên quan đến an ninh quốc gia, nhằm nâng cao mức độ hấp dẫn của thị trường Việt Nam đối với nhà đầu tư quốc tế.

Lộ trình cải cách từ nay đến năm 2030 sẽ tiếp tục hoàn thiện các cơ chế liên quan đến non-pre-funding, minh bạch tỷ lệ sở hữu nước ngoài và nâng cấp hệ thống xử lý tự động STP. Cùng với đó là việc triển khai tài khoản giao dịch tổng, tăng cường năng lực giao dịch và thanh toán để đáp ứng quy mô thị trường ngày càng lớn, xử lý các vướng mắc liên quan đến room ngoại, và chính thức vận hành CCP từ năm 2027.

Giai đoạn này cũng bao gồm phát triển hệ sinh thái sản phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế như vay và cho vay chứng khoán, bán khống có kiểm soát, áp dụng IFRS, các loại lệnh giao dịch mới, sản phẩm phái sinh, chứng chỉ lưu ký và các công cụ tài chính xanh, đồng thời nâng cao chất lượng và sự đa dạng của hệ thống chỉ số cơ sở cho cả thị trường cơ sở và phái sinh.