Vừa qua trên thị trường trái phiếu xuất hiện một số vụ việc mà trái phiếu đến hạn nhưng chậm thanh toán gốc lãi khiến nhà đầu tư lo lắng về việc có hay không nguy cơ vỡ nợ trái phiếu.
Tại tọa đàm "Bước ngoặt thị trường trái phiếu doanh nghiệp sau Nghị định 65/2022/NĐ-CP" do VnEconomy tổ chức ngày 30/9, ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch HĐQT Fiin Group đánh giá, những lo lắng của nhà đầu tư một phần đến từ việc trái phiếu là kênh huy động vốn mới, các thuật ngữ chưa được phổ cập đầy đủ. Cụ thể, khi trái phiếu đến hạn nhưng doanh nghiệp chậm thanh toán gốc lãi hoặc mất khả năng thanh toán thường được thị trường gọi là “vỡ nợ”. Trong tiếng Việt khái niệm trên lại mang ý nghĩa khá nặng nề. Trên thực tế, các ngân hàng đã sử dụng cụm từ “nợ xấu” để chỉ cho các khoản vay có tính chất tương tự từ nhiều năm nay.
“Với trái phiếu, cũng phải chấp nhận thực tế là phải có nợ xấu như tín dụng ngân hàng. Mà trên thị trường vốn chúng ta gọi là ‘vỡ nợ’. Tuy nhiên, vỡ nợ trong tiếng Việt hơi nặng nề. Chúng tôi cũng đang làm việc để xin ý kiến của các cơ quan quản lý, thành viên thị trường để xây dựng phân hạng chất lượng tín dụng của trái phiếu”, ông Thuân chia sẻ tại Tọa đàm.
Chủ tịch Fiin Group sau đó cũng đưa ra một số ví dụ về việc “vỡ nợ” ở các quốc gia trên thế giới. Như Trung quốc, quy mô thị trường trái phiếu là 8000 tỷ USD và tỷ lệ nợ xấu hiện tại vào khoảng 1,35%. Đối với các trái phiếu có độ rủi ro cao nhất, cuối năm 2021, gần 26,8% số đó đã gặp vấn đề về trả lãi và gốc. Goldman Sach dự báo con số này có thể tăng lên 32% trong năm nay. Thái Lan hay Malaysia cũng có tình trạng tương tự. Các cơ quan quản lý, nhà đầu tư nên bình tĩnh khi tiếp nhận những thông tin này.
“Lãi suất trái phiếu phải đương nhiên cao hơn lãi gửi ngân hàng vì chuẩn thấp hơn. Thứ hai là nếu có chậm trả gốc lãi trái phiếu là điều bình thường” - Ông Thuân đánh giá.
Tại Tọa đàm, ông Đỗ Ngọc Quỳnh, Tổng thư ký Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam trong khi đó cho rằng, việc thị trường trái phiếu có những tài sản rủi ro cao hay có những nhà đầu tư mạo hiểm là sự khách quan của thị trường.
Cụ thể, trên thị trường tài chính có hai bên là cung và cầu. Về phía cung, các doanh nghiệp phát hành trái phiếu đều có các mức độ rủi ro khác nhau. Trong nền kinh tế không phải tất cả doanh nghiệp đều được xếp loại AAA. Ví dụ các startup hay các công ty đang giai đoạn tăng trưởng thì không thể lúc nào cũng duy trì mức tín nhiệm tuyệt đối. Luôn luôn có lớp doanh nghiệp mới hình thành và lớp này thường có độ rủi ro cao hơn. Phải qua quá trình sàng lọc, các doanh nghiệp mới ổn định và giảm dần rủi ro. Tuy nhiên, mọi giai đoạn đều cần huy động vốn.
Tương tự, về phía cầu, nhà đầu tư cũng có khẩu vị rủi ro khác nhau, từ những nhà quản lý quỹ có khẩu vị rủi ro rất cao, sẵn sàng đầu tư vào các công ty startup hay doanh nghiệp đang giai đoạn tăng trưởng, đến những đơn vị rất cẩn trọng chỉ đầu tư doanh nghiệp AAA trở lên. Đây là điều bình thường bình thường của nền kinh tế.
“Tùy theo khẩu vị mỗi người sẽ có lựa chọn khác nhau không thể ngăn cấm. Tuy nhiên, khi đã chấp nhận khẩu vị rủi ro đó thì mỗi người phải chịu trách nhiệm. Việc chịu trách nhiệm phải trên cơ sở minh bạch. Không được phép tạo ra cơ chế để có đối tượng lợi dụng sự không minh bạch (bất cân xứng thông tin) để tạo ra sự hiểu lầm, tạo ra nhận định, đánh giá sai dẫn đến việc thiệt hại của các bên tham gia thị trường”, Ông Quỳnh nhận định
Ông Quỳnh nói thêm, Nghị định 65/2022/NĐ-CP mới được ban hànhcũng có quy định rất rõ ràng để đảm bảo tất cả các thành phần tham gia thị trường có trách nhiệm minh bạch hóa thông tin và tự chịu trách nhiệm của mình khi đã nắm rõ và có thông tin một cách đầy đủ.
