Chi tiết loạt tính năng tự lái sắp có trên xe VinFast: Cấp độ cao hơn Tesla, đặt điểm đến là xe tự đi?

Trong chia sẻ mới đây trên mạng xã hội, ông Nguyễn Văn Dương - Phó Tổng giám đốc VinFast Toàn cầu kiêm Viện trưởng Viện nghiên cứu ADAS/AD - đã hé lộ về loạt tính năng do đơn vị tự phát triển, có thể sẽ ứng dụng trên xe VinFast trong thời gian tới.

Đáng chú ý, đây đều là các tính năng hỗ trợ lái tự động (dưới cấp độ 3) và lái tự động (từ cấp độ 3 trở lên) rất hiện đại, được giới thiệu có chi phí sử dụng hợp lý, một số sẽ được "trang bị đồng loạt cho các dòng xe phổ thông của VinFast trong thời gian tới".

ADAS cấp độ 2

Kiểm soát hành trình thích ứng (còn gọi là Adaptive Cruise Control), Giữ làn đường (Lane Keeping Assist), Cảnh báo điểm mù (Blind Spot Monitoring System), và Phanh khẩn cấp tự động (Auto Emergency Braking) là loạt tính năng ADAS cấp độ 2 dự kiến sẽ sớm được ứng dụng trên xe VinFast trong thời gian tới. 

Thông thường, Kiểm soát hành trình thích ứng và Cảnh báo điểm mù cùng sử dụng sóng radar để xác định vật thể. 

Khi kích hoạt Kiểm soát hành trình thích ứng, radar đặt ở đầu xe sẽ giúp theo dõi tốc độ của xe đi liền trước, máy tính sẽ tính toán để xe chạy ở tốc độ tương ứng để giữ khoảng cách an toàn; trong trường hợp thoáng xe, xe sẽ tự chạy ở vận tốc cài sẵn. 

Với Cảnh báo điểm mù, radar ở phía sau xe sẽ liên tục quét nhằm phát hiện phương tiện di chuyển trong điểm mù của xe, từ đó đưa ra cảnh báo cho người lái.

Trong khi đó, tính năng Giữ làn đường và Phanh khẩn cấp tự động có sự phối kết hợp cao hơn giữa máy tính và các bộ phận chấp hành. Dữ liệu từ cảm biến (có thể là từ radar, camera hoặc kết hợp từ cả hai) sẽ được máy tính phân tích, sau đó đưa ra mệnh lệnh tới các bộ phận chấp hành thay vì chỉ đưa ra cảnh báo. 

Giả sử trong tình huống máy tính xác định quỹ đạo di chuyển của xe lệch khỏi tâm làn, dần đi ra khỏi làn mà không có tín hiệu xi nhan, máy tính có thể chủ động đưa ra lệnh cho bộ phận chấp hành ở cơ cấu đánh lái, đưa xe về đúng làn.

Cấp độ 2+ và 3

Ngoài các tính năng này, Viện nghiên cứu ADAS/AD "đã đạt được những bước tiến quan trọng trong phát triển công nghệ lái bán tự động (L2+), mở ra khả năng tích hợp các tính năng nâng cao như Đỗ xe Tự động, Triệu tập xe, hay Điều hướng trên cao tốc ở chế độ Autopilot."

Các tính năng này có mức độ phức tạp cao hơn các tính năng vừa nhắc tới khi máy tính cần xử lý lượng lớn dữ liệu từ các cảm biến môi trường, tính toán, đưa ra mệnh lệnh tới bộ phận chấp hành.

Ví dụ như ở tính năng Triệu tập xe, tùy hệ thống, xe có thể sẽ cần hệ thống định vị và bản đồ khu vực để tự vẽ lộ trình tới vị trí người dùng, tự di chuyển dựa vào các cảm biến môi trường (radar, LiDAR, camera...). 

Gần tương tự, Điều hướng trên cao tốc ở chế độ Autopilot cũng thường yêu cầu bản đồ để vẽ lộ trình di chuyển, dựa vào cảm biến môi trường và tự di chuyển trên đường sao cho tới được điểm đến được cài đặt trước. 

Hệ thống này thường chỉ hoạt động ở cao tốc, vốn có hệ thống vạch kẻ đường, biển báo rõ ràng, đồng thời các phương tiện cùng tham gia giao thông ít khi đổi hướng bất ngờ. Hệ thống này thường đi kèm tính năng Geo-fencing (hàng rào ảo) để hạn chế người dùng lạm dụng ở khu vực không phù hợp.

Trong giai đoạn năm 2026-2027, ông Nguyễn Văn Dương cho rằng viện đặt mục tiêu ứng dụng các tính năng thuộc cấp độ 2+ và 3 với khả năng lái tự động, có thể hoạt động cả trong "các môi trường đô thị phức tạp". 

Phức tạp hơn so với việc di chuyển trên cao tốc, môi trường giao thông đô thị có thể không có vạch kẻ đường, biển báo không rõ ràng, và thường xảy ra nhiều tình huống bất ngờ. Để có thể hoạt động được, xe cũng cần phải đạt được khả năng nhận biết, phán đoán, và giải tình huống như con người, đi kèm việc bộ xử lý và bộ chấp hành cần phải có phản ứng gần như ngay lập tức với một số tình huống bất ngờ - giả sử như khi có người đi bộ bất ngờ xuất hiện ngay đầu xe, xe cần đánh lái ở góc thế nào để vừa đủ tránh mà không va chạm với chướng ngại vật xung quanh.

Đây là tính năng rất đáng chú ý, bởi hiện nay, Tesla là đơn vị duy nhất có tính năng tương tự và đã cho phép người dùng sử dụng. Khi sử dụng, người dùng chỉ cần đặt điểm đến trên bàn đồ và kích hoạt hệ thống, xe sẽ tự vận hành và đi tới điểm đến được thiết lập sẵn.

Tuy nhiên, Tesla vẫn chỉ xác định tính năng này thuộc cấp độ 2+ do vẫn yêu cầu người lái xe chịu trách nhiệm khi tham gia giao thông, đồng thời phải luôn giám sát hệ thống và sẵn sàng can thiệp. 

Nếu thuộc cấp độ 3, hệ thống sẽ chịu trách nhiệm khi được kích hoạt, người ngồi ghế lái có thể thực hiện hoạt động thứ cấp, và chỉ khi hệ thống máy tính đưa ra yêu cầu thì mới cần cầm lái - tương tự hệ thống trên xe Mercedes.

Cấp độ 4 trên 5

Chưa dừng tại đây, xe VinFast còn có thể có khả năng "lái tự động hoàn toàn cấp độ 4".

Theo định nghĩa của Hiệp hội Kỹ sư Ô tô (SAE - Society of Automotive Engineers), các cấp độ tự lái được chia thành 5 cấp với cấp 5 là cao nhất - khi và chỉ khi xe có thể tự vận hành trong mọi tình huống ở bất kể điều kiện, không yêu cầu người ngồi ghế lái phải tham gia. 

Trong khi đó, ở cấp độ 4, vô lăng, bàn đạp ga, phanh có thể được thu gọn khi kích hoạt. Song, hệ thống vẫn chỉ hoạt động trong các điều kiện nhất định. 

Cần lưu ý rằng hiện chưa có đơn vị nào cho phép người dùng phổ thông sử dụng hệ thống tự lái cấp độ 4. Mercedes được xem là đơn vị tiên phong khi cho phép sử dụng công nghệ tự lái cấp độ 3. 

Tuy nhiên, hệ thống của Mercedes chỉ hoạt động rất hạn chế trên một số tuyến cao tốc tại Đức, chỉ hoạt động với tốc độ vừa phải, trong điều kiện thời tiết rất đẹp và sẽ yêu cầu người lái cầm lái trở lại khi cảm biến phát hiện thời tiết không phù hợp - giả sử như khi đường ướt.

Bảng tổng hợp tính năng và thời gian dự kiến triển khai: