Cần một kế hoạch tiêu thụ và xuất khẩu nông sản trên phạm vi cả nước

Vẫn còn xe đưa nông sản lên cửa khẩu dù đã được cảnh báo

Báo cáo tình hình, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh cho biết, tính đến sáng 7/1/2022, tổng số lượng xe còn tồn tại các cửa khẩu là 3.609 xe, trong đó tại tỉnh Lạng Sơn còn tồn 2.015 xe, Quảng Ninh còn tồn 1.260 xe.

Như vậy, lượng xe tồn tại các cửa khẩu đã giảm khoảng 2.500 xe so với cách đây 10 ngày. số lượng xe giảm phần lớn là chuyển tiêu thụ nội địa nhưng cũng có một phần chuyển sang xuất khẩu chính ngạch qua cửa khẩu Hữu Nghị, một phần chuyển qua xuất khẩu theo đường biển.

Cũng theo Thứ trưởng Trần Quốc Khánh, hiện nay, trên tuyến biên giới phía Bắc đã có 10 cửa khẩu, lối mở hoạt động. Trong đó, có 4 cửa khẩu quốc tế đang hoạt động là Cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn), Ga quốc tế đường sắt Đồng Đăng (Lạng Sơn); Ga quốc tế đường sắt Lào Cai, cửa khẩu quốc tế đường bộ số II Kim Thành (Lào Cai). Có 4 cửa khẩu chính đang hoạt động là 4/6 cửa khẩu, có 2 cửa khẩu phụ đang hoạt động. Riêng các lối mở/điểm thông quan vẫn đang tạm thời đóng.

Tính đến sáng 8/1, tổng lượng xuất nhập khẩu qua cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng  Sơn  là 1.921 xe, trong đó có 919 xe chở hoa quả. Với năng lực thông quan hiện nay từ 80 - 100 xe/ngày thì dự kiến từ nay đến khi nghỉ Tết Nguyên đán, số lượng xe đang tồn tại Cửa khẩu Chi Ma sẽ được giải quyết.

Ông Trần Quốc Khánh cho biết thêm, mặc dù các tỉnh biên giới đã liên tục khuyến cáo nhưng rải rác vẫn còn tình trạng tiếp tục đưa nông sản (chủ yếu là dưa hấu) lên cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn), trung bình khoảng 10 xe/ngày.

Đến thời điểm hiện nay hoạt động xuất nhập khẩu, thông quan hàng hóa qua các cửa khẩu biên giới phía Bắc đã có những chuyển biến bước đầu. Tuy nhiên, rủi ro vẫn còn, khó khăn vẫn có thể phát sinh trong bối cảnh dịch Covid -19 vẫn đang tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường.

Phải tập trung xuất khẩu chính ngạch

Nhấn mạnh tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đặt câu hỏi về việc vẫn còn xe đưa nông sản lên cửa khẩu; “Các địa phương cửa khẩu có thông báo cho các địa phương khác biết việc hạn chế xe lên cửa khẩu hay không, ai là người tiếp nhận và xử lý thông tin như thế nào?”.

Còn trong nội địa, việc mở thêm các kênh tiêu thụ nông sản bị ùn tắc như đưa vào hệ thống phân phối của các trung tâm, đô thị lớn, đưa vào các nhà máy chế biến, xuất khẩu bằng đường sắt, đường thủy… được làm như thế nào?

Trước câu hỏi của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam cho biết nhiều doanh nghiệp, nhà máy chế biến lên tiếng sẵn sàng thu mua nông sản ùn tắc tại biên giới và nhiều xe hàng đã quay lại, đưa hàng vào các nhà máy.

Còn về xuất khẩu, thị trường Mỹ vừa có thông báo trong 60 ngày tới sẽ chính thức cho xuất khẩu quả bưởi vào Mỹ. Sau quả bưởi, các cơ quan chức năng của Mỹ sẽ tiếp tục xem xét nhập khẩu quả dứa. Nhiều doanh nghiệp tại Bình Thuận, Long An và Tiền Giang đã đồng ý xuất khẩu qua đường biển.

Ông Nguyễn Ngọc Đông, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải cho biết, có thể xuất khẩu qua đường sắt, đường biển sang Trung Quốc, riêng đường sắt, có thể chuyên chở 80 container hàng hóa mỗi ngày vào thị trường này.

Ông Lê Quang Trung, Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Hàng hải Việt Nam bổ sung thêm, việc chuyển đổi từ đường bộ, sang đường thủy, đường sắt phụ thuộc vào tiêu chuẩn, nguồn gốc truy xuất, thủ tục giấy tờ. Hiện nay phần lớn hàng nông sản xuất sang Trung Quốc đi đường tiểu ngạch chỉ cần mở tờ khai và có giấy phép biên mậu, trong khi hàng chính ngạch cần nhiều tiêu chuẩn, thủ tục, giấy tờ nên ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí.

Đẩy mạnh phân phối và tiêu thụ trong nước

Phó Thủ tướng Lê Văn Thành cho rằng, thời gian qua các Bộ, ngành và địa phương biên giới đã tích cực xử lý tình hình. Tuy nhiên, lượng xe thông qua mới đạt 100 xe/ngày nên số lượng xe ùn tắc tại các cửa khẩu còn lớn. Đặc biệt, hiện vẫn còn tình trạng xe ở các địa phương di chuyển về các cửa khẩu biên giới.

Do đó cần tập trung cao để hỗ trợ cho bà con nông dân, hỗ trợ doanh nghiệp thông qua các cơ chế, cách thức điều hành, để làm sao không còn tồn đọng xe, hạn chế tối đa thiệt hại.

Phó Thủ tướng chỉ đạo, trong những ngày tới, các Bộ: Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ngoại giao, Tài chính, ngành Hải quan, lãnh đạo các địa phương biên giới tiếp tục có các cuộc làm việc với các cơ quan chức năng, các địa phương của Trung Quốc để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho thông quan hàng hoá đang ùn tắc tại cửa khẩu, làm sao tăng thời gian thông quan, số lượng cửa khẩu hoạt động.

Về lâu dài cần phải rà soát, đánh giá tổng thể để xây dựng kế hoạch tiêu thụ và xuất khẩu nông sản trên phạm vi cả nước ngay từ đầu năm. Trong đó cần có kế hoạch tổng thể, dự báo sản lượng gắn với kế hoạch sản xuất, vùng trồng và khả năng tiêu thụ tại các thị trường trong nước, ngoài nước,... cùng với thời gian thực hiện trong năm để có những phương án, giải pháp chủ động hơn nữa tránh tình trạng này bị lặp lại.

Bộ Y tế có hướng dẫn cụ thể, tăng cường cho các địa phương về phòng, chống dịch Covid-19, bao gồm cả trang thiết bị và nhân lực.

Các địa phương biên giới nắm chắc tình hình để điều phối xe, tránh tình trạng xe hàng dồn ứ về cửa khẩu biên giới. Các địa phương khác phải thông báo cho doanh nghiệp không để xe chở hàng về biên giới phải nằm chờ hàng tuần.

Bộ Công Thương tích cực triển khai các giải pháp mở rộng thị trường, đẩy mạnh phân phối và tiêu thụ trong nước, đặc biệt là qua hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại, chợ truyền thống.

Các bộ, ngành, trong đó có ngành đường sắt, hàng hải nghiên cứu, có các giải pháp phục vụ việc đẩy mạnh xuất khẩu chính ngạch, hạn chế xuất khẩu tiểu ngạch.