Bộ Xây dựng vừa có Văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc sẽ tổ chức các Đoàn công tác do lãnh đạo Bộ Xây dựng làm trưởng đoàn để kiểm tra, đôn đốc thực hiện hoàn thành chỉ tiêu nhà ở xã hội được giao tại Quyết định số 444/QĐ-TTg ngày 27 tháng 2 năm 2025 của Thủ tướng Chính phủ.
Để công tác kiểm tra đảm bảo chất lượng, Bộ Xây dựng đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung tổ chức triển khai các nội dung chỉ đạo và nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao tại thông báo số 120/TB-VPCP ngày 18/3/2025 của Văn phòng Chính phủ thông báo kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội.
Theo đó, thường xuyên chỉ đạo, đôn đốc các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội đã được cấp phép, khởi công tập trung tối đa nguồn lực để thi công xây dựng, sớm hoàn thành trong năm 2025.
Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương căn cứ nhiệm vụ, quyền hạn và thẩm quyền theo quy định, thực hiện các nội dung số (7), (8), (9) điểm a mục 3 phần III tại thông báo số 120/TB-VPCP ngày 18/3/2025 của Văn phòng Chính phủ, cụ thể:
Đối với các dự án đã khởi công xây dựng, phải đôn đốc các chủ đầu tư dự án tập trung nguồn lực để thực hiện, quyết tâm hoàn thành trong năm 2025.
Thực hiện rà soát quỹ đất 20% dành để xây dựng nhà ở xã hội trong dự án nhà ở thương mại và các dự án nhà ở xã hội đã được chấp thuận chủ trương đầu tư, lựa chọn chủ đầu tư để yêu cầu các chủ đầu tư phải hoàn thiện các thủ tục để khởi công xây dựng nhà ở xã hội trong năm 2025.
Đối với dự án nhà ở thương mại, khu đô thị được chấp thuận chủ chương bàn giao lại quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội cho nhà nước sử dụng để giao tổ chức khác đầu tư xây dụng nhà ở xã hội nhưng chưa thực hiện bàn giao thì xem xét điều chỉnh văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư và giao chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại đó trực tiếp đầu tư xây dựng nhà ở xã hội với cam kết phải hoàn thiện các thủ tục để khởi công trong thời hạn 12 tháng.
Khẩn trương hoàn thành thủ tục để chấp thuận chủ trương đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư đối với quỹ đất nhà ở xã hội đã có trong quy hoạch.
Đồng thời, tiếp tục rà soát, bổ sung quy hoạch đô thị, quy hoạch khu công nghiệp, bảo đảm dành đủ quỹ đất cho phát triển nhà ở xã hội, bao gồm nhà lưu trú công nhân và nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân; thực hiện nghiêm quy định về việc dành quỹ đất làm nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp và 20% quỹ đất ở trong các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị để đầu tư phát triển nhà ở xã hội theo pháp luật.
Động lực chính sách thúc đẩy nhà ở xã hội
Thời gian qua, nhiều chính sách thúc đẩy phát triển đã được xây dựng và áp dụng nhằm thực hiện mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội. Mới đây, Bộ Xây dựng đã có Tờ trình dự thảo nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội.
Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết theo dự thảo nghị quyết, Chính phủ sẽ thành lập quỹ phát triển nhà ở xã hội (NOXH) quốc gia từ nguồn ngân sách nhà nước và nguồn vốn hợp pháp khác. Quỹ này sẽ hỗ trợ lãi suất cho vay không yêu cầu thế chấp; hỗ trợ doanh nghiệp (DN) đầu tư xây dựng NOXH, đối tượng hưởng chính sách theo điều kiện, nội dung và mức hỗ trợ được cơ quan có thẩm quyền quy định.
Nghị quyết cũng quy định không cần đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư xây dựng NƠXH. UBND sẽ giao chủ đầu tư bằng văn bản thay thế văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư và là căn cứ giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.
Ngoài ra, dự án đầu tư xây dựng NƠXH cũng không phải thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư và thủ tục thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi. Trường hợp dự án chưa có quy hoạch chi tiết hoặc phải điều chỉnh quy hoạch chi tiết thì cả hai nhiệm vụ này được làm cùng nhau. Công tác thẩm định, phê duyệt phải được thực hiện trước, làm cơ sở thẩm định, phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết. DN, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong khu công nghiệp được thuê NƠXH cho người lao động của mình ở. Nhiều quy định về lợi nhuận định mức tối đa mà chủ đầu tư được hưởng; hỗ trợ giải phóng mặt bằng từ nguồn vốn ngân sách; hỗ trợ đầu tư hệ thống hạ tầng... cũng đột phá hơn.
Lý giải về những quy định đột phá này, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho biết trong quá trình tổ chức các hội nghị về tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy thị trường bất động sản, Bộ đã ghi nhận nhiều phản ánh, kiến nghị của các DN lớn trong lĩnh vực phát triển NƠXH. Đơn cử như phản ánh về trình tự thủ tục, thời gian để phát triển một dự án NƠXH là khá lớn. Với dự án đã có quy hoạch xây dựng được duyệt, đã được đưa vào danh mục, kế hoạch sử dụng đất của địa phương thì thời gian thực hiện theo tuần tự từ bước chấp thuận chủ trương đầu tư đến khi lựa chọn, ký kết được hợp đồng dự án với nhà đầu tư là khoảng gần 300 ngày. Tại một số địa phương như TP.HCM, trong trường hợp triển khai linh hoạt các thủ tục song song và áp dụng thời gian thực hiện tối thiểu theo quy định thì cũng là trên 200 ngày.
Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM Lê Hoàng Châu cũng đánh giá rất cao dự thảo nghị quyết thí điểm lần này khi đã tháo gỡ phần lớn những ách tắc, khó khăn về cơ chế chính sách, vốn mà DN, người thực thi pháp luật và người dân đang gặp phải. Tuy nhiên, ông đề nghị bổ sung quy định lồng ghép thẩm định thiết kế cơ sở đồng thời với thẩm định thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở. Dự án nếu đã có thiết kế mẫu dự án NƠXH thì không phải thẩm định 2 loại thiết kế này nhằm rút ngắn thời gian làm thủ tục hành chính và tiết kiệm chi phí.
"Cần tích hợp 3 thủ tục là thẩm định thiết kế cơ sở, thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở, cấp giấy phép xây dựng vào 1 thủ tục cấp giấy phép xây dựng. Điều này phù hợp với chức năng, thẩm quyền và năng lực của Sở Xây dựng cấp tỉnh để rút ngắn thời gian làm thủ tục hành chính và tiết kiệm chi phí", ông Châu phân tích.