"Bây giờ hoặc không bao giờ"
Liên minh Châu Âu (EU) đang nỗ lực giải quyết những lời kêu gọi hỗ trợ khẩn cấp từ các ngành công nghệ cao trong khối, trước thách thức ngày càng tăng từ sự lớn mạnh của ngành công nghiệp sản xuất Trung Quốc từ xe điện (EV) và tấm pin mặt trời cho đến tua-bin gió và pin công nghệ cao
Đây không phải là vấn đề mới. Tuy nhiên, các số liệu trong ngành cho biết vấn đề này đã trở nên đặc biệt nghiêm trọng.
Johan Lindahl, tổng thư ký của Hội đồng Sản xuất Năng lượng Mặt trời Châu Âu (ESMC) cho biết: “Bây giờ hoặc không bao giờ”.
EU đã tung đòn tấn công lớn đầu tiên nhằm vào Trung Quốc, thông báo về một cuộc điều tra chống trợ cấp đối với xe điện do Trung Quốc sản xuất, mà Brussels cho biết đang được bán ở châu Âu rẻ hơn 20% so với các đối thủ cạnh tranh trong khối.
Doanh số bán hàng này vẫn chiếm một thị phần nhỏ trên thị trường EU (3,7%) nhưng đang tăng nhanh. Nhập khẩu từ Trung Quốc đã tăng 113% trong 9 tháng đầu năm 2023 so với một năm trước đó.
“Đây là một ngành quan trọng đối với nền kinh tế sạch, có tiềm năng to lớn đối với châu Âu. Tuy nhiên, thị trường toàn cầu hiện tràn ngập ô tô điện giá rẻ của Trung Quốc. Điều này đang bóp méo thị trường của chúng tôi”, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen nói.
Tổng Giám đốc Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô châu Âu Sigrid de Vries cho biết lợi thế rõ ràng và hàng nhập khẩu cạnh tranh về chi phí của Trung Quốc đang tác động đến thị phần nội địa của các nhà sản xuất ô tô châu Âu.
Nguyên nhân là ở Mỹ, mức thuế suất 27,5% đã khiến xe điện Trung Quốc khó lòng cạnh tranh ở thị trường Mỹ, nhưng không có rào cản nào như vậy ở châu Âu - theo một nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), Mỹ.
Một quan chức EU giấu tên cảnh báo rằng các nhà sản xuất ô tô Đức cần phải “tự cứu mình”.
Tháng trước, người sáng lập và chủ tịch hãng xe điện khổng lồ BYD Trung Quốc, Wang Chuanfu kêu gọi các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc “phá bỏ những tên tuổi lớn đã già cỗi và vươn lên đẳng cấp thế giới”.
Một giám đốc điều hành trong ngành ô tô đã viện dẫn đây như một bằng chứng cho thấy Bắc Kinh đang tác động tiêu cực một cách hệ thống tới nền công nghiệp châu Âu.
Bài học từ năng lượng mặt trời
Trong khi đó, các nhà lãnh đạo ngành năng lượng mặt trời cho rằng lĩnh vực này cũng có thể cung cấp một gợi ý về những gì sắp xảy ra nếu EU không kiểm soát chặt chẽ xe điện của Trung Quốc.
Một báo cáo từ nhà nghiên cứu Rystad Energy hồi tháng 7 cho thấy các nhà sản xuất Trung Quốc ngày càng có khả năng hạ thấp sự cạnh tranh về giá. Ngày nay, các tấm pin sản xuất tại Trung Quốc thường có giá chỉ bằng 2/3 công suất sản xuất ở châu Âu, báo cáo cho hay.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho rằng, an ninh năng lượng đã trở thành một vấn đề an ninh quốc gia ở châu Âu.
"Trong tương lai gần, để châu Âu vượt qua sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và thực sự đạt được những mục tiêu đầy tham vọng hơn, họ có thể không còn lựa chọn nào khác ngoài việc dựa vào nhập khẩu từ Trung Quốc”, Alexander Brown, nhà phân tích về lĩnh vực năng lượng mặt trời của Trung Quốc tại Viện Nghiên cứu Trung Quốc Mercator, cho biết.
