Thông tin trên được đưa ra trong Báo cáo Đổi mới Sáng tạo và Đầu tư Công nghệ Việt Nam do Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) - Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Quỹ đầu tư mạo hiểm Do Ventures đồng phát hành.
Kỷ lục của đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam
Theo ông Trần Duy Đông, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trước đại dịch Covid-19, Quỹ đổi mới sáng tạo của Việt Nam có số vốn khá khiêm tốn. Cụ thể, con số trước năm 2018 chỉ khoảng 100 triệu USD, đến năm 2018 tăng lên 450 triệu USD và năm 2019 lên 874 triệu USD.
Vốn đầu tư mạo hiểm giảm đột ngột 50% vào năm 2020 khi đại dịch Covid-19 ập tới. Tuy nhiên, ông Trần Duy Đông cho biết, năm 2021 vốn đầu tư mạo hiểm cho các startup Việt Nam vẫn đạt được mức cao kỷ lục trong năm 2021.
Theo đó, tổng số tiền đầu tư đạt 1,4 tỷ USD, tăng trưởng gấp 1,5 lần so với con số 874 triệu USD kỷ lục trước đó vào năm 2019.
Điều này cho thấy, khẩu vị của các nhà đầu tư đã nhanh chóng dịch chuyển để tập trung vào các nhóm ngành không bị tác động mạnh bởi đại dịch. Hơn nữa, sự thuận tiện của các ứng dụng hội thảo trực tuyến cũng khiến cho việc hạn chế đi lại không còn là rào cản trong quá trình đưa ra quyết định đầu tư.
Điều đáng quan tâm, cho đến nay, Việt Nam xuất hiện thêm 2 kỳ lân công nghệ mới là Momo và Sky Mavis, nâng tổng số kỳ lân công nghệ lên 4 đơn vị.
Theo các chuyên gia, sự xuất hiện và thành công của hai công ty công nghệ Momo và Sky Mavis càng khẳng định vị thế của Việt Nam như một trung tâm công nghệ mới nổi của khu vực.
Nhận định của các chuyên gia cho thấy, đổi mới sáng tạo tại Việt Nam sẽ có một tương lai đầy hứa hẹn khi hiện có hàng chục công ty với định giá vài trăm triệu đô la Mỹ đang phát triển mạnh mẽ và sẽ sớm trở thành những kỳ lân mới trong những năm tiếp theo.
Tính đến nay, tổng số quỹ đầu tư tham gia hoạt động tại Việt Nam tăng 60%, phân bổ đồng đều giữa các quốc gia. Trong số đó, quốc gia có số lượng nhà đầu tư tích cực nhất trong năm 2021 là Singapore, tiếp theo là Việt Nam và Hoa Kỳ. Hoạt động đầu tư từ Nhật Bản vào Việt Nam cũng dần sôi động hơn sau hai năm chững lại.
Có thể nói, lĩnh vực Thanh toán và Thương mại điện tử vẫn là hai ngành đứng đầu trong việc thu hút vốn đầu tư. Ngành Trò chơi trực tuyến (Gaming) đã vươn lên vị trí thứ ba trong số các ngành được đầu tư nhiều nhất nhờ vào sự thành công trên toàn cầu của Sky Mavis cùng sản phẩm Axie Infinity.
Ngoài ra, đại dịch Covid-19 tạo nên sự bùng nổ về lượng giao dịch ở một số ngành mới, từ đó dẫn đến mức tăng trưởng vượt bậc về số tiền đầu tư trong những lĩnh vực này. Ba ngành nổi bật nhất bao gồm Y tế, Giáo dục, và Chuyển đổi số trong doanh nghiệp với mức tăng trưởng trong năm 2021 lần lượt là 1.016%, 526%, và 205%.
Khuyến khích đổi mới sáng tạo
Thứ trưởng Trần Duy Đông cho biết, đại dịch Covid-19 kéo dài với diễn biến phức tạp đã và đang làm thay đổi sâu sắc trật tự, cấu trúc kinh tế. Nhưng bên cạnh đó, Covid-19 lại trở thành một chất xúc tác thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tại Việt Nam trong giai đoạn vừa qua. Công nghệ số đã giúp nhiều doanh nghiệp vượt qua cơn khủng hoảng và còn giúp nhiều công ty có thể đạt được tăng trưởng vượt bậc.
Sau một năm 2020 đầy khó khăn, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp trong nước đã phục hồi trở lại và vươn lên một tầm cao mới.
Theo đó, tổng số giao dịch của các thương vụ trên 10 triệu USD vượt mức 1 tỷ USD, tăng 255% so với năm trước. Trong khi nguồn vốn chảy vào vòng Seed tăng lên mức cao kỷ lục cả về số lượng và giá trị thương vụ, thì nguồn vốn chảy vào các vòng sau series A đã trở về mức trước Covid.
Đặc biệt, năm 2021 chứng kiến sự xuất hiện của 5 giao dịch trị giá trên 100 triệu USD trong các lĩnh vực Thanh toán, thương mại điện tử và Gaming.
Với vai trò là cơ quan hỗ trợ, phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia cho biết, NIC sẽ tiếp tục nghiên cứu và đề xuất các cơ chế chính sách vượt trội, khung pháp lý thử nghiệm (sandbox) nhằm khuyến khích hoạt động đổi mới sáng tạo trên phạm vi cả nước, đảm bảo sức cạnh tranh trong khu vực và quốc tế.
“Với những thành quả chúng ta đã đạt được trong năm 2021, chúng ta có thể tin rằng 2022 sẽ là năm bản lề để hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam có những bước phát triển đột phá, mở ra nhiều cơ hội cho giai đoạn phát triển tiếp theo của doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và nền kinh tế số Việt Nam”, ông Huy nói.
Chia sẻ nhận định về kết quả của báo cáo, bà Lê Hoàng Uyên Vy - Giám đốc điều hành Quỹ Do Ventures, đánh giá, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp ở Việt Nam đã có những bước hồi phục ấn tượng trong năm 2021 nhờ vào sự bền bỉ của các doanh nghiệp cũng như sự hỗ trợ kịp thời từ Chính phủ.
“Với đà phát triển hiện nay, tôi tin rằng các nhà sáng lập Việt Nam sẽ tiếp tục gặt hái được thành công và đưa Việt Nam trở thành một trung tâm công nghệ đáng chú ý trong khu vực”, bà Lê Hoàng Uyên Vy nhấn mạnh.