Mới đây, Toyota đã quảng cáo về một chiếc SUV chạy điện hoàn toàn mới, với giá chỉ khoảng 15.000 USD, có cả cửa sổ trời và khay đựng cốc. Nghe mức giá chỉ 15.000 USD, nhiều người sẽ nghĩ đây chỉ là chiêu trò lừa đảo.
Nhưng, Toyota bZ3X là có thật, và nó thực sự đang được bán ra với mức giá đó. Tuy nhiên, có một điều kiện: Bạn chỉ có thể mua được nếu ở Trung Quốc.
Các giám đốc ngành ô tô từng mơ về một “chiếc xe toàn cầu” - được thiết kế một lần và bán khắp nơi. Nhưng thế giới đó nay đã tan vỡ, đặc biệt là ở hai thị trường lớn nhất: Trung Quốc và Mỹ, vốn chiếm gần một nửa doanh số xe toàn cầu.
“Hàng thập kỷ trước, rất dễ để phát triển một tiêu chuẩn chung và cung cấp trên toàn cầu”, CEO của Volkswagen, ông Oliver Blume cho biết. “Ngày nay điều đó là không thể, bởi vì kỳ vọng của khách hàng khác nhau. Hệ sinh thái khác nhau, và các quy định cũng khác nhau”.
“Không còn cái gọi là xe toàn cầu nữa”, Jürgen Reers, người đứng đầu mảng ô tô toàn cầu tại Accenture nhận định.
Với một người Mỹ đã quen với những chiếc SUV chạy xăng có giá 50.000 USD như lựa chọn tiêu chuẩn cho gia đình, thì thị trường Trung Quốc dường như thuộc về một thế giới hoàn toàn khác.
Phần lớn xe mới bán ra ở Trung Quốc hiện nay là xe điện hoàn toàn hoặc hybrid sạc điện. Một vòng quanh triển lãm ô tô gần đây ở Thượng Hải cho thấy các hãng xe nội địa hầu như đã ngừng ra mắt các mẫu xe chạy xăng mới. Ngược lại, tại Mỹ, động cơ đốt trong truyền thống vẫn chiếm khoảng 8 trên 10 xe mới được bán.
Ngày nay, phần lớn người mua Trung Quốc chọn xe thương hiệu nội địa. Một số cái tên như BYD đã bắt đầu được biết đến quốc tế, nhưng các trung tâm thương mại ở Trung Quốc vẫn tràn ngập những đại lý bán các thương hiệu gần như vô danh ở nước ngoài - như Zeekr, Lynk & Co, Aion, Aito và nhiều hãng khác.
Chênh lệch giá cả là điều quá rõ ràng. Người mua xe tại Trung Quốc giờ đây không còn phải băn khoăn liệu một chiếc xe điện có thể có giá phải chăng hay không - khi một mẫu xe khởi điểm ổn áp chỉ có giá 10.000 USD, và một mẫu SUV hạng sang 7 chỗ với ghế mát-xa ngả lưng cũng chỉ khoảng 50.000 USD. Do nhu cầu của người dùng, ngay cả các mẫu xe giá rẻ cũng được trang bị phần mềm hỗ trợ lái tiên tiến.
.png)
“So với 4 năm trước, giá xe của các đối thủ cạnh tranh đã giảm mạnh”, ông Tetsuya Miyahara, giám đốc điều hành của Honda Motor tại Trung Quốc cho biết.
Tesla có vị thế tốt hơn so với các hãng xe Mỹ khác trong cuộc đua tại Trung Quốc, vì từ đầu các mẫu xe của hãng đã là xe điện hoàn toàn, và chúng được sản xuất tại Thượng Hải với pin từ các nhà cung cấp Trung Quốc.
Tuy nhiên, Tesla lại tụt hậu ở một điểm then chốt làm nên sự đặc biệt của thị trường Trung Quốc: Tốc độ phát triển. Tesla hiện chỉ có hai mẫu phổ biến – Model 3 và Model Y – và cả hai đã ra mắt từ nhiều năm trước. Trong khi đó, BYD của Trung Quốc hiện có khoảng 25 mẫu xe, và liên tục ra mắt thêm mẫu mới.
Doanh số Tesla tại Trung Quốc trong quý đầu năm chỉ tăng nhẹ, đạt khoảng 135.000 xe, nhưng thị phần của hãng đã chững lại ở mức khoảng 3%.
Với một tập đoàn toàn cầu như Toyota, để cạnh tranh tại Trung Quốc, họ cần một quy trình phát triển khác biệt hoàn toàn so với quy trình phục vụ người tiêu dùng Mỹ – những người vẫn chuộng các dòng SUV chạy xăng như RAV4 hay bán tải Tacoma.
Toyota cho biết mẫu bZ3X – vừa ra mắt với giá khởi điểm 15.000 USD – được thiết kế bởi đội ngũ kỹ sư tại Trung Quốc, phối hợp cùng đối tác liên doanh trong nước. Xe được sản xuất tại Quảng Châu, sử dụng pin và phần mềm hỗ trợ lái từ Momenta – một công ty công nghệ hàng đầu Trung Quốc trong lĩnh vực này.
“Điều này sẽ không thể xảy ra nếu không có chuỗi cung ứng tại Trung Quốc”, ông Masahiko Maeda, người đứng đầu mảng kinh doanh châu Á của Toyota cho biết. “Nếu không nội địa hoá, thì không có cửa cạnh tranh”.
Người phát ngôn của Toyota cho biết, trong ngày đầu mở bán mẫu bZ3X vào tháng 3 tại Trung Quốc, hãng nhận được tới 15.000 đơn đặt hàng – vượt xa kỳ vọng. Nhiều người mua còn sẵn sàng trả thêm vài ngàn USD để sở hữu các chức năng hỗ trợ lái tiên tiến hơn.
Ông Maeda nhận định chuỗi cung ứng tại Mỹ vẫn đắt đỏ, vì vậy khó có khả năng các showroom của Toyota ở Mỹ sẽ bán xe SUV điện với giá 15.000 USD trong tương lai gần. Mẫu gần giống nhất hiện tại – bZ4X, có kích thước lớn hơn một chút – đang được bán tại Mỹ với giá khởi điểm khoảng 40.000 USD.
Các chuyên gia trong ngành cho rằng, nhờ vào chuỗi cung ứng tối ưu tại Trung Quốc, việc kiếm lời từ một mẫu xe giá 15.000 USD vẫn là hoàn toàn khả thi. BYD – hãng dẫn đầu phân khúc này – cho biết lợi nhuận quý đầu năm của họ đã tăng gấp đôi, vượt mức 1 tỷ USD.
Giống như nhiều hãng xe nước ngoài khác, Toyota cũng cần một cú hích cho hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc sau khi các đối thủ nội địa bứt phá mạnh mẽ trong những năm gần đây. Dù vậy, hãng vẫn giữ được thị phần gần 10% tại thị trường này.
Các lãnh đạo Toyota khẳng định Trung Quốc vẫn là thị trường có tầm quan trọng chiến lược. Gần 1/5 số xe Toyota và Lexus bán ra trên toàn cầu là tại Trung Quốc. Toyota cũng đang xây dựng một nhà máy Lexus 100% vốn sở hữu tại Thượng Hải, dự kiến khai trương vào năm 2027.
Thị trường xe hơi Mỹ và Trung Quốc nhiều khả năng sẽ còn tiếp tục phân hóa sâu sắc hơn trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa hai nước leo thang. Chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden đã áp mức thuế 100% đối với xe điện Trung Quốc, gần như đóng hoàn toàn cánh cửa nhập khẩu vào Mỹ. Hiện tại, Tổng thống Donald Trump cũng từng tuyên bố rõ ràng rằng ông không muốn có thêm xe nhập khẩu.
Ba ông lớn ô tô tại Detroit gồm General Motors, Ford Motor và chi nhánh Mỹ của Stellantis — đang dần rút lui vào các thị phần ngách tại Trung Quốc. Theo Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc, trong quý đầu năm nay, tổng thị phần của các thương hiệu Mỹ tại Trung Quốc chỉ còn 5,7%, giảm mạnh so với 8,5% cách đây ba năm.
Gần như toàn bộ xe mang thương hiệu Mỹ bán tại Trung Quốc đều được sản xuất nội địa, nhằm tận dụng chuỗi cung ứng sẵn có trong nước. Việc nhập khẩu xe từ Mỹ chỉ chiếm một tỷ lệ rất nhỏ trong tổng quy mô thị trường.
Theo: WSJ
.png "Mọi ánh mắt đổ dồn về Chủ tịch Jerome Powell và cuộc họp của Fed trong tuần này: Quyết định lãi suất sẽ ra sao giữa nhiệm vụ kép?")
.png "Ông Trump tuyên bố sẽ áp thuế 100% một ‘mặt hàng’ sản xuất ở nước ngoài, quyết hồi sinh ngành công nghiệp đang ‘hấp hối’ của Mỹ")
