Tháng 9/2025, phiên tòa tại Manhattan kết thúc với bản án bảy năm tù dành cho Charlie Javice, nữ doanh nhân mới 28 tuổi, từng được Forbes vinh danh trong danh sách “30 Under 30”.
Cái tên Javice từng là biểu tượng cho khát vọng khởi nghiệp công nghệ trong lĩnh vực giáo dục tài chính, nhưng giờ đây trở thành điển hình cho một trong những vụ lừa đảo táo bạo nhất trên phố Wall.
Điều trớ trêu là nạn nhân lại chính là JPMorgan Chase, ngân hàng lớn nhất nước Mỹ, với hơn 300 chuyên gia thẩm định tham gia thương vụ mà vẫn bị qua mặt.
Nỗi sợ FOMO
Tập đoàn JPMorgan đã chi 175 triệu USD để mua lại Frank, nền tảng trực tuyến giúp sinh viên điền hồ sơ hỗ trợ tài chính. Nhà sáng lập Javice cam kết rằng Frank sở hữu cơ sở dữ liệu khổng lồ gồm hơn 4 triệu sinh viên, nhóm khách hàng trẻ tuổi đầy tiềm năng cho các dịch vụ thẻ tín dụng và tài khoản ngân hàng. Tuy nhiên thực tế, con số người dùng thật chưa bao giờ vượt quá 300.000.
Để che giấu sự thật, Javice đã thuê chuyên gia bên ngoài tạo ra danh sách hàng triệu người dùng ảo, với tên tuổi, địa chỉ, số điện thoại, thậm chí cả số an sinh xã hội đều được dựng lên.
Khi JPMorgan yêu cầu chứng thực dữ liệu, cô khéo léo viện dẫn lý do bảo mật thông tin cá nhân để trì hoãn. Một công ty độc lập được mời vào xác minh cũng chỉ kiểm tra hình thức – rằng các ô dữ liệu đã được “điền” chứ không bỏ trống – mà không phát hiện ra đó chỉ là những cái tên không tồn tại.
Điều gây sốc không chỉ nằm ở sự táo bạo của Javice, mà còn ở cách một cỗ máy tài chính trị giá hàng nghìn tỷ USD lại bị dẫn dắt dễ dàng đến vậy.
Hơn 300 nhân sự của JPMorgan đã tham gia vào quá trình thẩm định nhưng chỉ mất 22 ngày để chốt thương vụ, một tốc độ mà ngay chính luật sư bào chữa của Javice cũng gọi là “vội vã đến liều lĩnh”. Áp lực cạnh tranh, nỗi lo rằng một ngân hàng đối thủ sẽ giành mất Frank hay FOMO (Fear of Missing out) đã khiến họ bỏ qua những bước kiểm tra cốt lõi.
Trong phiên xử, thẩm phán Alvin K. Hellerstein không ngần ngại chỉ trích các chuyên gia của JPMorgan là “ngu ngốc” (Stupidity), “thiếu thẩm định nghiêm túc” (Very poor due diligence) và “như những kẻ khờ” (Someone who is a fool). Nhưng ông đồng thời nhấn mạnh, trách nhiệm chính vẫn thuộc về Javice: “Gian lận vẫn là gian lận, bất kể bạn lừa một người thông minh hay một kẻ khờ khạo.”
Vụ việc không chỉ là câu chuyện một cô gái 28 tuổi qua mặt cả một đế chế ngân hàng. Nó còn là tấm gương phản chiếu của lòng tham và sự thiếu kiên nhẫn trong giới tài chính. JPMorgan không chỉ muốn mua một startup, họ muốn mua ngay lập tức một “cỗ máy” hút khách hàng thế hệ Z. Sự hấp dẫn của viễn cảnh này khiến họ đánh đổi sự cẩn trọng và trả giá bằng 175 triệu USD cùng một vết nhơ khó xóa trong lịch sử thẩm định doanh nghiệp.
Vậy là Javice, với tham vọng và sự liều lĩnh, đã lợi dụng triệt để điểm yếu đó. Từ một ngôi sao khởi nghiệp, cô trở thành tội phạm tài chính, bị kết án bảy năm tù và buộc phải bồi thường gần 300 triệu USD.
Mặc dù các luật sư bào chữa của Javice cố gắng làm nhẹ tội, cho rằng $175 triệu là "chẳng thấm vào đâu" đối với một ngân hàng trị giá gần $4 nghìn tỷ và JPMC phải chịu trách nhiệm vì "sự ăn năn hối hận của người mua" (buyer's remorse), bản án nghiêm khắc vẫn được đưa ra. Điều này khẳng định một nguyên tắc cơ bản trong luật pháp: hành vi phạm tội vẫn độc lập với mức độ chuyên nghiệp hay giàu có của nạn nhân.
Vụ án Charlie Javice không chỉ là câu chuyện về lòng tham và sự dối trá. Đây còn là hồi chuông cảnh tỉnh cho Phố Wall, cho thấy ngay cả những tổ chức tài chính tinh vi nhất với hàng trăm chuyên gia cũng có thể bị lừa bởi sự táo bạo và một kế hoạch khai thác triệt để sự thiếu cảnh giác và vội vàng.
Giờ đây, Frank đã bị đóng cửa, và JPMC phải thừa nhận đây là một "sai lầm lớn”, một vết nhơ đắt giá được mua lại với giá 175 triệu USD.
*Nguồn: Fortune, BI
