Theo tờ Financial Times, công ty OpenAI mới đây tuyên bố rằng họ tìm thấy bằng chứng cho thấy startup trí tuệ nhân tạo (AI) từ Trung Quốc là DeepSeek đã huấn luyện các mô hình AI của mình bằng cách sử dụng trái phép mô hình do OpenAI phát triển.
"Cha đẻ" của ChatGPT cho rằng, DeepSeek đã sử dụng một thủ thuật có tên gọi là "distillation" (tạm dịch là chiết xuất). Theo đó, với thủ thuật này, những nhà phát triển đã sử dụng kết quả từ những mô hình sẵn có để phát triển ra một mô hình khác, với chi phí và thời gian thấp hơn đáng kể.
Theo OpenAI, "chiết xuất" không phải là một việc hiếm thấy trong ngành AI. Tuy nhiên, đáng lo ngại là việc chuất xuất một mô hình nhằm phát triển ra một mô hình cạnh tranh trực tiếp lại là điều cấm kỵ. Hành vi này cũng vi phạm điều khoản người dùng của OpenAI. Trên thực tế, OpenAI nêu rõ rằng, người dùng không được sao chép các dịch vụ hoặc sử dụng kết quả để phát triển những mô hình cạnh tranh với OpenAI.
Trong ngày 28/1 (theo giờ địa phương), ông David Sacks, cố vấn về vấn đề trí tuệ nhân tạo và tiền điện tử của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump, khẳng định rằng "có khả năng" DeepSeek đã đánh cắp về sở hữu trí tuệ của OpenAI.
"Trong giới AI, có một thủ thuật gọi là chiết xuất... khi một mô hình học hỏi từ mô hình khác. Đại khái thì nó lấy hết kiến thức từ mô hình 'mẹ'. Có bằng chứng đáng kể cho thấy DeepSeek đã chiết xuất kiến thức từ những mô hình của OpenAI. Tôi không nghĩ rằng OpenAI hài lòng về điều này", ông David Sacks chia sẻ trên Fox News.
Thế nhưng, cả OpenAI và đại diện từ Nhà Trắng đều từ chối cung cấp bằng chứng cụ thể về việc sao chép trên của DeepSeek.
OpenAI đã đầu tư rất nhiều nhân lực, tài lực
Nhiều chuyên gia trong ngành AI đều khẳng định rằng, để hướng dẫn các mô hình đưa ra những câu trả lời giống người hơn, OpenAI đã phải đổ rất nhiều nhân lực và tài lực. Nhưng các công ty AI nhỏ hơn thường học lỏm từ công sức trên, bất chấp đó là hành vi bất hợp pháp.
Theo ông Ritwik Gupta, nghiên cứu sinh chuyên ngành AI tại Đại học UC Berkeley (bang California, Mỹ), việc các công ty khởi nghiệp và nhà khoa học sử dụng kết quả từ những mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) thương mại dành cho con người như ChatGPT để huấn luyện một mô hình khác là điều thường thấy.
"Với cách làm này, các startup có thể thu về phản hồi thật từ con người một cách miễn phí. Vậy nên, tôi không ngạc nhiên nếu DeepSeek làm điều đó", ông Ritwik Gupta cho biết.
Trong một tuyên bố mới đây, OpenAI chia sẻ rằng: "Chúng tôi biết những công ty có trụ sở ở Trung Quốc và nhiều nơi khác đang liên tục chiết xuất mô hình của những công ty AI hàng đầu của Mỹ. Chúng tôi cũng áp dụng nhiều biện pháp nhằm bảo vệ sở hữu trí tuệ. Chúng tôi tin rằng việc tiến hành hợp tác chặt chẽ với Chính phủ Mỹ có tầm quan trọng đặc biệt để bảo vệ các mô hình tiên tiến nhất khỏi những nỗ lực chiếm đoạt công nghệ Mỹ từ các đối thủ cạnh tranh".
Đến nay, DeepSeek vẫn chưa phản hồi những cáo buộc trên trong kỳ nghỉ Tết Nguyên đán.
"Lời cảnh tỉnh" cho ngành AI
Vào ngày 20/1, công ty khởi nghiệp DeepSeek của Trung Quốc công bố mô hình V3 miễn phí và R1 được đào tạo trên chip kém tiên tiến của Nvidia, với mã nguồn mở 100%, rẻ hơn 96,4% so với OpenAI o1, trong khi mang lại hiệu suất tương tự.
"OpenAI o1 mất 60 USD cho một triệu token đầu ra, trong khi DeepSeek R1 chỉ cần 2,19 USD", ông Shubham Saboo, Giám đốc sản phẩm của DeepSeek, cho biết vào cuối tháng 1.
Mô hình của DeepSeek đã gây ra "sự chấn động" trong các công ty công nghệ hàng đầu ở Mỹ, đồng thời gây biến động trên thị trường chứng khoán khi "thổi bay" tới hơn 600 tỷ USD của Nvidia trong ngày 27/1 .
Theo truyền thông Trung Quốc, startup DeepSeek có trụ sở ở thành phố Hàng Châu. Trong đó, cổ đông nắm quyền kiểm soát công ty khởi nghiệp này là ông Liang Wenfeng (40 tuổi), người tốt nghiệp chuyên ngành về AI ở ĐH Chiết Giang.
Trong chuyến công tác tại Florida vào ngày 27/1 vừa qua, Tổng thống Donald Trump phát biểu: "Việc DeepSeek AI, một sản phẩm từ công ty của Trung Quốc, vươn lên mạnh mẽ nên được coi là lời cảnh tỉnh cho ngành công nghiệp của chúng ta là cần tập trung cao độ vào cạnh tranh".
Người đứng đầu Nhà Trắng nhận định rằng, mô hình chi phí thấp của DeepSeek là một bước phát triển tích cực cho ngành AI. Thay vì tiêu tốn hàng tỷ USD, chúng ta có thể chi ít hơn và hy vọng đạt được kết quả tương tự.
Bài tham khảo nguồn: Financial Times, Fox News, NBC News, CGTN