Tỷ phú Trần Đình Long: Đường sắt cao tốc Bắc Nam - 'Thời cơ nghìn năm có một' hay sẽ 'chẳng có gì để nói' nếu chỉ nhập khẩu?

Vào ngày 29/5/2025, Tập đoàn Hòa Phát đã ký kết hợp đồng với Tập đoàn SMS group (Đức) để cung cấp công nghệ và dây chuyền sản xuất thép ray và thép hình, với công suất 700.000 tấn/năm.

Dây chuyền này được lắp đặt tại nhà máy sản xuất thép hình (có vốn đầu tư 14.000 tỷ) nằm trong Khu liên hợp thép Hòa Phát Dung Quất.

Sản phẩm đầu ra là các loại thép đặc biệt mà chưa doanh nghiệp nào của Việt Nam sản xuất được. Ví dụ như thép ray đường sắt nội đô, ray cầu trục, ray đường sắt cao tốc, hoặc các loại thép hình U, I, H, V và thép đặc biệt, phục vụ các dự án đường sắt trọng điểm quốc gia và xuất khẩu ra thị trường quốc tế.

Dự kiến, dây chuyền sẽ hoàn thành trong 20 tháng, đưa ra những sản phẩm ray cao tốc đầu tiên vào quý 1/2027. Với sự đầu tư này, Hòa Phát sẽ trở thành doanh nghiệp duy nhất tại Đông Nam Á có khả năng sản xuất thép ray cho đường sắt cao tốc.

Một câu hỏi được đặt ra cho ông Trần Đình Long, khi DA Đường sắt cao tốc Bắc Nam chưa có chủ đầu tư, Hòa Phát có tự tin về việc "dù chủ đầu tư là ai, họ cũng sẽ chọn thép Hòa Phát?"

Ông Trần Đình Long chia sẻ: "Không phải là có người đặt hàng thì Hòa Phát mới làm. Chúng tôi sản xuất thép chất lượng cao (thép ray cho đường cao tốc, thép hình cho công trình xây dựng). Tự tin nếu làm tốt, chất lượng tốt và giá thành hợp lý thì sẽ có khách hàng tìm đến."

Ông Long cũng cho biết Hòa Phát cam kết cung cấp tới 10 triệu tấn thép đường ray trở xuống, chất lượng cao đáp ứng đường sắt cao tốc 350km/h, và chỉ tham gia cung cấp thép.

Bên cạnh đó, đường sắt cao tốc chỉ là một trong các dự án mà Hòa Phát có thể cung cấp sản phẩm đường ray. Ông Long đánh giá, nhu cầu thép ray cho đường sắt là rất lớn khi nhiều địa phương ở Việt Nam đều đang có kế hoạch xây đường sắt đô thị, ước tính vài nghìn km.

Chủ tịch Hòa Phát đặt kỳ vọng vào thị trường nhà máy điện gió, khi các nhà máy này tại Việt Nam đang phải nhập khẩu hoàn toàn các loại thép hình từ nước ngoài.

 Hòa Phát cũng tính đến việc xuất khẩu khoảng 30% sản lượng thép hình từ nhà máy.

Nói thêm về dự án đường sắt tốc độ cao, khi được hỏi quan điểm về cách thức triển khai dự án, ông Long thẳng thắn: "Ai làm cũng được, cá nhân tôi nghĩ doanh nghiệp tư nhân sẽ làm tốt hơn. Nhưng dù đơn vị nào làm, cũng đều cần rút kinh nghiệm và không để tình trạng chậm tiến độ như các dự án cũ."

Ông Trần Đình Long mượn lời ông Trần Bá Dương (Chủ tịch Thaco Group): "Dự án Đường sắt cao tốc Bắc Nam là thời cơ nghìn năm có một để xây dựng ngành công nghiệp đường sắt, điều này thấy rất rõ ràng từ các bài học kinh nghiệm của Hàn Quốc, Trung Quốc. Nếu Chính phủ không có chính sách đặc biệt ưu tiên ưu đãi thì không có cơ hội thứ 2 để phát triển ngành được nữa. Sau này lịch sử sẽ chứng minh điều đó"

Ông Long nói thêm: "Nếu chỉ xây dựng dự án mà nhập khẩu nguyên vật liệu toàn bộ thì chẳng có gì để nói cả. Tôi tin Chính phủ sẽ chủ trương dùng nhà cung cấp nội địa để phát triển ngành công nghiệp đường sắt."