“Cuối cùng thì mọi người cũng nhận ra được sự thật”, Chủ tịch Akio Toyoda của Toyota đã nói đầy mãn nguyện sau các báo cáo kinh doanh đầy bết bát của những hãng xe điện trên thế giới.
Tờ Fortune cho biết Chủ tịch Toyoda, đồng thời là cựu CEO của Toyota luôn có thái độ hoài nghi về bong bóng xe điện đang bị thổi phồng quá mức.
Thậm chí ngay cả khi sự hoài nghi này dẫn đến việc Toyota chậm chân trong mảng xe điện và khiến ông Toyoda phải nhường lại ghế CEO đầu năm nay thì vị Chủ tịch này vẫn chẳng hết nghi ngờ.
Giờ đây khi Tesla kinh doanh bết bát không đạt lợi nhuận như kỳ vọng, trong khi hàng loạt hãng xe như Ford hay GM phải tạm dừng kế hoạch phát triển ô tô điện vì ế khách thì Chủ tịch Toyoda đã có thể thốt lên: “Tôi đã nói rồi mà.”
Ngay cả những startup như Lucid cũng đang phải cắt giảm sản lượng 30% vì đốt quá nhiều tiền đầu tư mà chưa đem lại lợi nhuận, trong khi vô số dự án xe điện khác đã phải đóng cửa hoặc bị sáp nhập.
Tờ Wall Street Journal (WSJ) thì cho hay doanh số bán xe điện tại Mỹ hiện cũng đã giảm tốc, chỉ tăng trưởng 49% trong nửa đầu năm 2023, thấp hơn so với 63% cùng kỳ năm ngoái, qua đó cho thấy nhu cầu thị trường không thực sự lớn như nhiều người tưởng tượng.
Tại Trung Quốc, dù xe điện chiếm 55% doanh số ô tô bán mới nhưng các tập đoàn nội địa cũng đang phải tích cực mở rộng sang thị trường quốc tế khi trong nước đã bão hòa.
Chủ tịch Toyoda, người đã phải từ chức CEO sau 14 năm tại vị, đồng thời là cháu của nhà sáng lập Toyota đã liên tục khẳng định ngành xe hơi nên đặt cược cho dòng ô tô Hybrid (điện kết hợp xăng) cùng những hướng đi khác bên cạnh xe điện.
“Có rất nhiều cách để đạt được mục tiêu giảm khí thải nhà kính”, ông Toyoda từng khẳng định khi nói về việc xu thế xe điện đang bị thổi phồng quá đà.
Giờ đây khi các nhà đầu tư nhận ra làm xe điện không dễ kiếm lợi nhuận như họ tưởng thì mọi người mới thấm thía những gì mà Toyota đã làm.
Trong khi đó Youtuber Kevin Paffrath trả lời Yahoo Finance rằng CEO Elon Musk đang có những động thái “như một đứa trẻ” sau khi chứng kiến kết quả kinh doanh bết bát từ đế chế xe điện Tesla.
Thậm chí ông Paffrath còn cho biết đã có lúc Elon Musk “tưởng chừng sắp khóc” khi nói về kết quả kinh doanh mới đây.
“Một vị giám đốc khóc lóc đổ lỗi cho nền kinh tế thay vì tập trung đưa ra một kế hoạch giải quyết trông thật thảm hại”, ông Paffrath, người có 1,9 triệu người đăng ký kênh Youtube và đang sở hữu cổ phiếu Tesla nói về Elon Musk.
Tầm nhìn chính xác
Tờ Wall Street Journal (WSJ) cho hay Toyota là tập đoàn ô tô hiếm hoi trên thế giới dám công khai chỉ trích ngành xe điện trong những năm gần đây, cho rằng mảng này có chi phí và giá thành sản phẩm quá cao, tiêu thụ quá nhiều nguồn tài nguyên cùng một hệ thống cơ sở hạ tầng chưa được phát triển hoàn thiện.
Tuy nhiên tại thời điểm đầu năm nay, chẳng mấy ai tin lời ông Toyoda khi Trung Quốc bùng nổ ngành xe điện còn Tesla thì lãi lớn, đưa Elon Musk lên ngôi vị tỷ phú giàu nhất thế giới suốt thời gian qua.
Trong khi đó cả Toyota lẫn những thương hiệu xe hơi nước ngoài đều đang chật vật với mảng mới này.
Thế rồi khi Ford, Volkswagen, GM cùng hàng loạt công ty vội vàng đổ tiền đầu tư cho xe điện để chứng kiến doanh số không như kỳ vọng thì đây là lúc Toyoda chứng minh được tầm nhìn của bản thân.
Trong khi các hãng xe hơi khác vội vàng bắt chước Elon Musk thì Toyota lại theo đuổi dòng xe Hybrid, một lựa chọn được cho là hợp lý hơn khi vừa có thể chạy xăng lại vẫn dùng được điện, trở thành phương tiện chuyển tiếp hợp lý trong quá trình từ động cơ nhiên liệu hóa thạch sang loại năng lượng xanh hơn.
Hiện CEO Koji Sato của Toyota đã tái khẳng định tập đoàn này sẽ tiếp tục theo đuổi nghiên cứu công nghệ Hybrid, đồng thời cho biết hãng sẽ cho ra mắt 2 dòng xe Hybrid mới nữa sau năm 2026.
Dù bị đánh giá là chậm chân trong ngành xe điện nhưng các báo cáo doanh số từ thị trường Bắc Mỹ lại cho thấy xe Hybrid đang cực kỳ đắt hàng khiến Toyota buộc phải gia tăng sản lượng nhằm đáp ứng nhu cầu.
Vào tháng trước, lượng hàng tồn kho dòng Hybrid Prius của Toyota chỉ còn đủ 1 tuần để cung ứng, cho thấy sức hấp dẫn của sản phẩm này.
Trái ngược lại, mảng xe điện được tung hô và nhiều hãng buôn trung gian nhập về lại ế cả tháng trời.
Theo nhà buôn xe Vince Sheehy tại Washington-Mỹ, xe điện là mặt hàng bán chậm nhất trong số các sản phẩm mà nhà môi giới này kinh doanh.
Hiện hàng tồn kho ô tô điện của tất cả các thương hiệu đều đủ tiêu thụ cho đến 100 ngày sau đó.
Đồng quan điểm, một nhà buôn xe giấu tên tại miền trung nước Mỹ nói với BI rằng anh đã nhập Mustang Mach E đầy showroom của mình nhưng hàng tháng nay chẳng ai thèm mua.
“Tôi buộc phải tiếp tục nhắc lại những điều mà tôi đã dự đoán trước đây là hoàn toàn thực tế. Nếu các chính sách được đưa ra dựa trên những ý tưởng về lý thuyết thì chính người tiêu dùng bình dân sẽ là đối tượng phải gánh chịu hậu quả”, Chủ tịch Toyoda nói về ngành xe điện.
Canh bạc may rủi
Trong khi CEO Toyoda chứng minh được tầm nhìn của mình thì Elon Musk lại đang gặp phải vô số chỉ trích.
Việc vị tỷ phú này thu mua Twitter-nay đã đổi tên thành X- với giá 44 tỷ USD bị cho là vô trách nhiệm với cổ đông Tesla khi cuộc chiến thị phần đang ngày một gay cấn và cần sự tập trung hết sức của người lãnh đạo.
Giờ đây khi Twitter-X bị phá tanh bành do doanh thu quảng cáo giảm mạnh thì Tesla cũng bết bát không kém. Dù vẫn có doanh thu và lợi nhuận nhưng chúng đều thấp hơn so với kỳ vọng.
Điều đáng nói là trước đó các chuyên gia đã hạ dự báo kết quả kinh doanh của Tesla vì cho rằng cuộc chiến dìm giá sẽ làm xói mòn lợi nhuận nhưng không nghĩ rằng tình hình thực tế còn tệ hơn thế.
Cổ phiếu Tesla đã mất 15% giá trị trong tuần qua khiến tổng mức vốn hóa của hãng chỉ còn 664 tỷ USD, kém xa so với thời đỉnh cao vượt ngưỡng 1 nghìn tỷ USD.
Chỉ trong 2 phiên giao dịch tuần qua, tổng mức vốn hóa của Tesla đã bốc hơi 138 tỷ USD sau báo cáo kết quả kinh doanh không như kỳ vọng. Riêng bản thân Elon Musk cũng mất 24 tỷ USD tài sản.
Quay trở lại với Youtuber Paffrath, ông này cho rằng Elon Musk đang có quá nhiều động thái thử thách sự chịu đựng của cổ đông lẫn nhà đầu tư.
Ví dụ như việc xây dựng nhà máy trị giá 10 tỷ USD ở Mexico được công bố vào tháng 3/2023 trở thành dự án đắt đỏ nhất của Tesla.
Thế nhưng Elon Musk đã từng lùi bước khi cho rằng nên hoãn dự án này lại vì lãi suất tăng quá cao.
Ông Paffrath cho rằng đây là minh chứng cho việc ông chủ Tesla đang sợ hãi vì chính tầm nhìn của mình, người từng tự cho rằng hãng xe điện này chẳng cần quảng cáo truyền thống vì nhu cầu thị trường đã đủ lớn.
Theo Paffrath, đây là lúc Elon Musk chứng minh sự kiên định khi khẳng định “ánh sáng đang ở cuối đường hầm” nhằm trấn an nhà đầu tư hơn là phàn nàn về những khó khăn như lãi suất, kinh tế vĩ mô...
Trước đó, Elon Musk từng biện minh cho kết quả kinh doanh Tesla là do lãi suất cao nên người tiêu dùng e dè hơn khi mua trả góp xe điện, vốn vẫn cao hơn mặt bằng ô tô xăng, chưa kể mạng lưới trạm sạc cùng nhiều yếu tố khác cũng không thuận tiện bằng.
*Nguồn: Fortune, WSJ, BI