"Trên các chuyến bay của Vietnam Airlines có bán trà sữa đựng trong ly nhựa, sử dụng ống hút nhựa, và ống hút nhựa lại được bọc trong màng nhựa", một khán giả đặt vấn đề cho đại diện của Vietnam Airlines tại buổi tọa đàm về phát triển du lịch bền vững gây chú ý.
Đáp lại, đại diện hãng thừa nhận các chuyến bay của Vietnam Airlines vẫn có nhiều đồ bằng nhựa, và bộ phận dịch vụ của hãng đang nghiên cứu về vấn đề này. Tuy nhiên, theo vị này thì do phải tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn hàng không, nên dù muốn giảm nhựa trên chuyến bay đôi khi cũng không thể. Ông cũng nhấn mạnh đang nghiên cứu nhiều phương án để giảm các đồ dùng nhựa trong tương lai.
Thực tế, đó không chỉ là câu hỏi cho Vietnam Airlines mà cho tất cả các doanh nghiệp (DN). Đây cũng là minh chứng cho nhu cầu tiêu dùng xanh đang ngày càng lên cao, không chỉ trên thế giới, khu vực nói chung mà cả Việt Nam nói riêng.
Các sản phẩm “xanh” có thể bán với giá cao hơn so với sản phẩm truyền thống
Nhu cầu tiêu dùng xanh tại Việt Nam được biết đã và đang gia tăng mạnh mẽ, chủ yếu được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố, bao gồm:
Thứ nhất, nhận thức về môi trường: Người tiêu dùng ngày càng nhận thức cao về tác động của sản phẩm đến môi trường. Họ tìm kiếm các sản phẩm thân thiện với môi trường, ít gây ô nhiễm và dễ phân hủy như ống hút gạo dung 1 lần thay thế các sản phẩm ống hút nhựa và ống hút giấy.
Thứ hai, xu hướng tiêu dùng có trách nhiệm.
Thứ ba, chính sách hỗ trợ của nhà nước.
Việc chuyển đổi xanh thậm chí còn cấp bách hơn với những DN xuất khẩu, khi các thị trường lớn như châu Âu, Mỹ, và Nhật Bản có tiêu chí rất cao về bảo vệ môi trường và an toàn thực phẩm. Các DN Việt Nam muốn xuất khẩu sang những thị trường này cần phải đáp ứng những tiêu chí khắt khe, bao gồm việc sử dụng nguyên liệu thân thiện với môi trường.
““Xanh” hiện nay còn là yếu tố mang tính cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Bởi, các sản phẩm “xanh” thường được ưa chuộng và có thể bán với giá cao hơn so với sản phẩm truyền thống”, bà Từ Thị Yến Nhi – Chủ tịch HĐQT CTCP Thực phẩm Sao Khuê (SK Foods) - chia sẻ dưới góc nhìn người trong cuộc.
Được biết, SK Foods đã phát triển một loạt sản phẩm từ bột gạo như ống hút gạo, nui, miến và mì kết hợp với rau củ hữu cơ, mới nhất là từ khoai lang tím.
Bài toán chi phí
Dù vậy, không phải DN nào cũng có thể chuyển đổi sang sản phẩm hữu cơ, thân thiện. Bài toán khó nhất chính là chi phí. Từ câu chuyện về việc Vietnam Airlines vẫn sử dụng ống hút bằng nhựa, ngay cả khi nhiều doanh nghiệp đang chuyển đổi sang sản phẩm thân thiện với môi trường, bà Phượng bày tỏ việc này mở ra nhiều vấn đề cần bàn luận.
“Tôi nghĩ chúng ta cần lập kế hoạch chiến lược rõ ràng, nên có một chiến lược về giảm thiểu chất thải nhựa, bao gồm việc đánh giá các sản phẩm đang sử dụng và tác động của chúng đến môi trường”, bà nói. Theo bà, DN Việt trước tiên cần có kế hoạch chuyển đổi, trong đó đặt ra mục tiêu cụ thể về việc chuyển đổi sang sản phẩm thân thiện với môi trường, như ống hút bằng bột gạo hoặc sắn, rồi mới hợp tác với các nhà cung cấp phù hợp.
Trong đó, vấn đề giá thành cao của sản phẩm tiêu dùng xanh là một thách thức lớn trong việc thúc đẩy sự chấp nhận rộng rãi từ người tiêu dùng. Theo đại diện SK Foods, sản phẩm thân thiện với môi trường thường tốn kém hơn do quá trình sản xuất, nguyên liệu cao cấp và công nghệ sản xuất hiện đại.
Hiện nay, ống hút từ bột gạo của SK Foods được định giá cao hơn không quá nhiều so với các sản phẩm ống hút nhựa truyền thống và ống hút giấy, thường dao động từ 15-20% tùy thuộc vào số lượng và kích thước của sản phẩm.
Cần nhấn mạnh, SK Foods có thể giữ giá thành của ống hút hữu cơ từ bột gạo ở mức hợp lý hơn so với mặt bằng chung một phần lớn nhờ DN đang sở hữu công thức sáng chế và quy trình sản xuất riêng. Công ty cũng sớm đầu tư vào máy móc và thiết bị sản xuất hiện đại. Và hơn hết, là DN kinh doanh bún, mì… từ khoai sắn, SK Foods có lợi thế là nguyên liệu có sẵn.
Với những đơn vị khác, mức chênh lệch sẽ cao hơn nhiều so với sản phẩm nhựa truyền thống. Tuy nhiên, cần nhìn nhận rằng đây là một khoản đầu tư vào tương lai. Mặc dù giá cao, nhưng lợi ích lâu dài cho sức khỏe và môi trường thường vượt trội hơn so với chi phí ban đầu.
Doanh nghiệp thành lập năm 2019, nhưng đã tiên phong làm ống hút gạo từ năm 2018
SK Foods thành lập từ năm 2019, chuyên sản xuất mì ống, mì sợi và sản phẩm tương tự. Hiện, doanh thu từ các dòng thực phẩm đang chiếm khoảng 60-70% doanh thu Công ty (con số có thể thay đổi theo thời gian và điều kiện thị trường).
Dù vậy, từ năm 2018, SK Foods được biết đã ra mắt các dòng sản phẩm ống hút gạo. Và bà Yến Nhi tự hào cho biết có thể nói SK Foods là đơn vị tiên phong về dòng sản phẩm này thời đó, dù Công ty ban đầu hướng đến đối tượng B2B nên tập trung bán công thức, máy móc chứ không bán ống hút đến người dùng cuối.
Bà Yến Nhi chia sẻ, vào năm 2018, một chuyên gia của SK Foods vô tình đọc được một bài báo trên trang website của Hàn Quốc, về cách dùng quy trình sản xuất nui để sản xuất ống hút gạo thay thế ống hút nhựa dùng một lần, từ ý tưởng đó SK Foods đã được thành lập và bắt đầu đầu tư nghiên cứu từ công thức đến quy trình sản xuất.
Công ty bắt đầu quá trình nghiên cứu và phát triển để tìm ra công thức chế biến bột gạo thành sản phẩm ống hút hữu cơ. Để sản xuất ống hút với quy mô lớn, SK Foods cũng đã đầu tư vào máy móc hiện đại, cũng như quy trình tự động hóa giúp nâng cao hiệu suất và giảm chi phí sản xuất.
“Hiện, việc bán máy móc do một công ty là cổ đông của SK Foods đảm nhận, chúng tôi không thể tiết lộ thông tin đối tác vì liên quan tới bảo mật giữa các bên.
Tuy nhiên tôi có thể nói thêm rằng: Bằng cách bán máy móc, SK Foods có thể hỗ trợ các đối tác khác tự sản xuất ống hút gạo hữu cơ. Điều này không chỉ giúp đa dạng hóa nguồn cung mà còn thúc đẩy xu hướng tiêu dùng xanh trong ngành công nghiệp”, bà nhấn mạnh.
Dù vậy, máy móc và công thức vẫn là tài sản trí tuệ của SK Foods và Công ty tiếp tục hoàn thiện quy trình sản xuất cũng như nâng cao năng xuất và giảm giá thành trong tương lai.
Kế hoạch xuất khẩu ống hút gạo Việt Nam sang thị trường châu Âu và Mỹ
Đến nay, sản phẩm ống hút gạo đang đóng góp 20-30% doanh thu SK Foods (con số chính xác tùy thuộc vào nhu cầu thị trường và chiến lược marketing tại từng thời điểm). Với lợi thế cạnh tranh từ công nghệ, SK Foods dự kiến sẽ đẩy mạnh mảng ống hút gạo đón đầu xu hướng tiêu dùng xanh.
SK Foods cũng đã có lộ trình tìm kiếm các cơ hội hợp tác và mở rộng thị trường xuất khẩu, đặc biệt là vào những nước có nhu cầu cao về sản phẩm xanh như châu Âu và Mỹ. Đặt mục tiêu doanh thu: Mục tiêu là đạt được khoảng 30-40% doanh thu từ sản phẩm ống hút gạo hữu cơ trong những năm tới, tùy thuộc vào sự phát triển của thị trường và khả năng sản xuất.
SK Foods cũng chia sẻ thêm chưa có ý định bán sáng chế vì vẫn còn tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện.
Mới đây ngày 22/10/2024, tại hội nghị "Phát huy nội lực, tăng cường hợp tác quốc tế để đẩy mạnh phát triển ngành Halal Việt Nam”, đại diện công ty SK Foods cũng đã có cơ hội giới thiệu các sản phẩm đến với Thủ tướng Phạm Minh Chính.
Riêng Vietnam Airlines, bà Yến Nhi cho biết nếu có cơ hội, SK Foods cung cấp được sản phẩm ống hút hữu cơ bột gạo sẽ là một lựa chọn hấp dẫn và đầy tiềm năng. “Chúng tôi đề xuất một giai đoạn thử nghiệm để Vietnam Airlines có thể đánh giá chất lượng và hiệu suất của sản phẩm trong thực tế”, bà nói.