Trọng tâm tháo gỡ vướng mắc, khó khăn để ổn định thị trường chứng khoán trong năm 2023

BTV Mùi Khánh Ly: Thưa Bộ trưởng, năm 2022 dù dịch bệnh đã dần qua đi, nền kinh tế đang phục hồi trở lại, nhưng vẫn còn những diễn biến phức tạp từ nền kinh tế toàn cầu tác động đến trong nước. Trong bối cảnh đó, Bộ Tài chính đã có những quyết sách, quản lý linh hoạt, kịp thời và sát với thực tiễn, góp phần vào sự phục hồi và phát triển của kinh tế, xã hội. Bộ trưởng có thể khái quát một số kết quả nổi bật Ngành tài chính đạt được trong năm qua?

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc

2022 là một năm mà chúng ta đã chiến thắng đại dịch, bắt đầu phục hồi kinh tế và thu được những thắng lợi hết sức toàn diện và to lớn. Tăng trưởng kinh tế đạt 8,02% và CPI đạt 3,41%, nợ công khoảng 40%, thấp so với mức cảnh báo và so với mức tối đa được Quốc hội giao là 60%. Đặc biệt là xuất nhập khẩu của chúng ta đã đạt 730 tỷ USD kim ngạch xuất nhập khẩu, xuất siêu trên 11 tỷ USD. Đây cũng là một năm có lượng xuất siêu lớn nhất. Và đặc biệt là về chính sách tài khóa thực hiện một cách thành công. Trong đó, thu ngân sách đạt được 1.803.000 tỷ đồng, vượt 27,76% so với dự toán và vượt 14% so với năm 2021. Đây cũng là năm đầu tiên trong lịch sử có bội thu ngân sách vì dự toán chi ngân sách chúng ta của năm 2022 là chỉ 1.784.000 tỷ đồng và bội chi ngân sách thì dưới 4%. Năm 2022 cũng là một năm thực hiện phục hồi kinh tế và đưa vào nền kinh tế gói phục hồi kinh tế 347.000 tỷ đồng theo nghị quyết 43 của Quốc hội và thực hiện đầu tư cơ sở hạ tầng, đầu tư công, cũng như chuyển đổi số một cách mạnh mẽ.

Bên cạnh đó, nếu nói về những mặt còn hạn chế năm 2022 còn vấn đề hoàn thiện pháp luật tháo gỡ những khó khăn vướng mắc cho nền kinh tế, đã có những bước tiến bộ tuy nhiên vẫn còn có những khó khăn và chưa đảm bảo cho quá trình phát triển kinh tế một cách mạnh mẽ. Vấn đề thứ hai là tác động của suy thoái kinh tế toàn cầu và lạm phát gia tăng đã ảnh hưởng đến kinh tế của nước ta. Chẳng hạn như giá nguyên vật liệu đầu vào tăng lên và các chi phí đẩy tăng lên cũng gây khó khăn cho doanh nghiệp. Đặc biệt là vấn đề dòng tiền. “Room” tín dụng giảm cùng với lãi suất tăng đã đẩy chi phí lên và thị trường bị thắt chặt hơn do tiết kiệm chi tiêu của các quốc gia, qua đó ảnh hưởng đến quá trình phát triển kinh tế xã hội của đất nước.

Ngành Tài chính đã triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp giúp ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Trong các mặt công tác đó, thì công tác quản lý thị trường tài chính chứng khoán trong năm qua đã giúp cho thị trường phát triển sâu về chất và bền vững hơn, Bộ trưởng có thể chia sẻ thêm về công tác quản lý thị trường này?

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc

Thị trường chứng khoán có thể nói là kênh huy động vốn trung và dài hạn hết sức quan trọng cho nền kinh tế. Vì vậy, ổn định và phát triển thị trường chứng khoán là một giải pháp hết sức quan trọng để cùng với các tổ chức tín dụng đảm bảo nguồn vốn cho nền kinh tế. Thị trường chứng khoán gồm có thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu và phái sinh. Để đảm bảo cho ba thị trường này hoạt động một cách minh bạch, đúng đắn và hiệu quả sẽ đảm bảo thúc đẩy cho nền kinh tế phát triển.

Trong thời gian vừa qua, chúng tôi cho rằng thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ có một số doanh nghiệp đã lợi dụng để lừa dối khách hàng, vi phạm trật tự trong quá trình phát hành trái phiếu. Bộ Tài chính cũng đã chủ động tham mưu cho Chính phủ hoàn thiện pháp luật bằng giải pháp là ban hành nghị định 65 để làm minh bạch hơn, phân định trách nhiệm một cách rõ ràng hơn, để đảm bảo cho thị trường được vận hành một cách minh bạch và đảm bảo trách nhiệm của các nhà phát hành, nâng cao được nhận thức của những người tham gia trong thị trường này.

Ngoài ra, chúng tôi thực hiện sàn giao dịch về trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ thành một sàn giao dịch riêng, đồng thời thực hiện chống vấn đề các cổng nghẽn mạch trên HOSE và đảm bảo tốt nhất cho các quá trình giao dịch trên thị trường chứng khoán, đảm bảo minh bạch và đảm bảo đúng đắn chính xác, để thực hiện một cách tốt nhất và giảm được các chi phí cho người dân, cho doanh nghiệp và đồng thời giảm chi phí cho cơ quan nhà nước, và kiểm soát một cách chặt chẽ hơn thông qua trí tuệ nhân tạo AI. Chúng tôi sẽ nỗ lực để ngành tài chính vẫn luôn luôn đứng đầu là ngành chuyển đổi số hàng đầu của các bộ ngành.

Còn nói về việc hỗ trợ tăng trưởng kinh tế trong năm 2023, thì việc thúc đẩy đầu tư công luôn là một trong những động lực quan trọng. Trong năm 2023, ngành Tài chính sẽ có những quyết sách như thế nào để thúc đẩy nguồn vốn đầu tư công vào nền kinh tế nhiều hơn, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc

Vấn đề giải ngân đầu tư công liên quan đến nhiều bộ ngành và đặc biệt là liên quan đến các chủ đầu tư và Ủy ban Nhân dân các tỉnh. Còn về phía Bộ Tài chính, chúng tôi sẽ tăng cường đôn đốc theo dõi và thúc đẩy chỉ đạo các đơn vị và các địa phương để tháo gỡ những vướng mắc, đảm bảo cho vấn đề giải ngân đầu tư công một cách mạnh hơn và hiệu quả hơn. Chẳng hạn như về công tác giải phóng mặt bằng, công tác tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc như là lập dự án đầu tư rồi phê duyệt các dự án đầu tư, thiết kế cơ sở, tổ chức đấu thầu…về những công tác mà chuẩn bị đầu tư, chủ yếu là thuộc cơ quan chủ trì, cơ quan chủ trì là Bộ Kế hoạch và Đầu tư, còn cơ quan là Bộ Tài chính thì thực hiện đôn đốc giải ngân đầu tư công và thực hiện hướng dẫn quyết toán các công trình xây dựng cơ bản sau thuộc về lĩnh vực đầu tư công. Chúng tôi sẽ phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư và phối hợp với Ủy ban nhân dân tỉnh và các bộ ngành để chỉ đạo giải ngân đầu tư công một cách nhanh hơn, mạnh hơn và hiệu quả hơn.

Bước sang năm mới năm Quý Mão 2023, nền kinh tế được dự báo là vẫn còn những khó khăn và thách thức nhất định, xin Bộ trưởng cho biết những định hướng trọng tâm của ngành tài chính đặt ra trong năm 2023, cũng như trong giai đoạn tới?

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc

Chúng tôi sẽ tập trung tham mưu cho Chính phủ, tham mưu cho lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Quốc hội, đảm bảo giữ ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo được các cân đối lớn của nền kinh tế và chống được lạm phát, tập trung phát triển sản xuất kinh doanh, đảm bảo an sinh xã hội. Đây có thể nói là những mục tiêu hết sức lớn lao. Và đối với Bộ Tài chính thì chúng tôi đã triển khai 108 nhiệm vụ. Trong đó có 53 nhiệm vụ trực tiếp chủ trì, 55 nhiệm vụ sẽ phối hợp với các bộ ngành để thực hiện. Và trọng tâm của chúng tôi là tiếp tục thực hiện tốt chính sách tài khóa và phối hợp giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ một cách hợp lý nhất và hiệu quả nhất. Đồng thời tháo gỡ những vướng mắc, những khó khăn để ổn định thị trường chứng khoán, thị trường vốn, thị trường bảo hiểm và đảm bảo quản lý tài chính ngân sách, tài sản công một cách tốt nhất.

Năm 2023, chúng tôi vẫn đề xuất với Chính phủ thực hiện chính sách gia hạn và kéo dài, giãn hoãn thời gian nộp thuế như chính sách chúng ta đã thực hiện trong năm 2022. Đồng thời, đề xuất với Chính phủ và đã được Chính phủ chấp thuận quyết định là giảm 3% tiền thuê đất, giảm bớt những khó khăn cho các doanh nghiệp, và thực hiện vấn đề giảm thuế môi trường trong xăng dầu và một số khoản phí và lệ phí để tháo gỡ khó khăn cho những doanh nghiệp và các hộ gia đình sản xuất kinh doanh. Và chúng tôi nghĩ là năm 2023 phải tập trung đẩy mạnh vấn đề giải ngân đầu tư công và tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho các doanh nghiệp, những vướng mắc về mặt pháp lý, vướng mắc về vấn đề dòng tiền, vướng mắc về các vấn đề liên quan khác để đảm bảo cho doanh nghiệp phát triển. Và năng lực của doanh nghiệp tăng lên thì năng lực của nền kinh tế sẽ tăng lên và giải quyết được vấn đề lao động, tăng thu được ngân sách và đảm bảo được vấn đề an sinh xã hội.