Tin buồn cho gạo Việt Nam, Thái Lan: Nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á tuyên bố đã tự túc hoàn toàn gạo và ngô, chấm dứt nhập khẩu từ năm 2025

Indonesia lần đầu tiên đạt được mục tiêu tự túc hoàn toàn đối với hai mặt hàng lương thực thiết yếu là gạo và ngô, khi sản lượng trong nước đủ đáp ứng toàn bộ nhu cầu quốc gia và hoạt động nhập khẩu đã chấm dứt trong năm 2025, theo số liệu chính thức từ chính phủ nước này. Đây được xem là một cột mốc quan trọng trong chiến lược an ninh lương thực dài hạn của nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á.

Chính quyền Indonesia cho biết sẽ duy trì mức nhập khẩu gạo và ngô bằng 0 ít nhất đến năm 2026, đồng thời chuyển hướng nguồn lực sang các mặt hàng nông sản khác mà quốc gia này vẫn còn phụ thuộc lớn vào nhập khẩu, bao gồm đậu nành, lúa mì và đường trắng. Đây là những lĩnh vực mà khả năng tự cung tự cấp hoàn toàn vẫn chưa đạt được và tiếp tục tạo áp lực lên cán cân thương mại.

Theo dữ liệu của Cục Thống kê Indonesia, tổng sản lượng lúa gạo trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 12/2025 dự kiến đạt 34,77 triệu tấn, tăng 13,54% so với năm trước. Mức tăng mạnh này phản ánh một vụ mùa kỷ lục, nhờ sự kết hợp của các chính sách hỗ trợ nông dân, mở rộng diện tích canh tác và cải thiện năng lực sản xuất.

Song song với sản lượng tăng, lượng dự trữ gạo quốc gia cũng đạt mức cao chưa từng có. Đến giữa năm 2025, dự trữ ước đạt khoảng 4 triệu tấn – mức cao nhất trong lịch sử Indonesia. Nguồn dự trữ này không chỉ đóng vai trò bình ổn thị trường trong nước mà còn được sử dụng để hỗ trợ người dân tại các địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề bởi lũ lụt hồi tháng 11.

Đối với ngô, sản lượng trong nước cũng ghi nhận mức tăng đáng kể, đáp ứng cả nhu cầu tiêu dùng trực tiếp và nhu cầu làm thức ăn chăn nuôi – yếu tố then chốt đối với các ngành công nghiệp chế biến như gia cầm và trứng. Sản lượng ngô thu hoạch được ước tính đạt khoảng 2,8 triệu tấn vào cuối năm nay và dự kiến tăng lên gần 4 triệu tấn vào cuối năm 2025, qua đó giúp giảm mạnh sự phụ thuộc vào nguồn cung bên ngoài.

Việc đạt được tự túc về gạo và ngô là trụ cột trong chiến lược an ninh lương thực rộng lớn hơn của Indonesia, trong bối cảnh biến động giá nông sản toàn cầu và rủi ro gián đoạn chuỗi cung ứng ngày càng gia tăng. Một trong những yếu tố then chốt dẫn tới kết quả này là chính sách nâng cao lợi nhuận cho nông dân. Giá thu mua gạo đã được điều chỉnh tăng và duy trì ở mức ổn định, tạo động lực mở rộng canh tác và giúp cải thiện thu nhập khu vực nông thôn.

Chính quyền của Tổng thống Prabowo Subianto xác định cải cách nông nghiệp là ưu tiên chiến lược, với hàng loạt biện pháp như hỗ trợ thu mua, áp dụng công nghệ mới và phát triển quỹ đất canh tác, đặc biệt tại các khu vực như Kalimantan.

Bên cạnh đó, Indonesia cũng đẩy mạnh hiện đại hóa nông nghiệp, thu hút lao động trẻ và chuyên gia tham gia sản xuất, bổ sung cho các chương trình thủy lợi và cơ giới hóa đã được triển khai trong nhiều năm qua.

Trước đây, Indonesia từng phải nhập khẩu gạo và ngô với khối lượng lên tới vài triệu tấn mỗi năm, gây áp lực lớn lên ngân sách và cán cân thanh toán. Riêng trong 9 tháng đầu năm 2024, nước này đã chi khoảng 2,2 tỷ USD để nhập khẩu gạo, cho thấy chi phí tài chính đáng kể khi phụ thuộc vào nguồn cung từ bên ngoài.

Việc chấm dứt nhập khẩu hai mặt hàng chiến lược này được kỳ vọng sẽ góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và nâng cao khả năng cạnh tranh của ngành nông nghiệp Indonesia trong trung và dài hạn.