Thủ tướng: Phải hoàn thành 3.000 km cao tốc Bắc - Nam vào năm 2025

Đó là nhiệm vụ mà Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành GTVT giao Bộ Giao thông vận tải (GTVT) và các địa phương, các Bộ ngành tại phiên họp thứ 12 của Ban Chỉ đạo. Phiên họp được kết nối trực tuyến tới 44 địa phương có các công trình giao thông trọng điểm.

500 ngày "chạy đua" thi công 900 km cao tốc

Theo các báo cáo, đến nay, tổng số dự án thuộc danh mục Ban Chỉ đạo là 40 dự án/92 dự án thành phần của 3 lĩnh vực là đường bộ, đường sắt và hàng không; đi qua địa phận của 48 tỉnh, thành phố.

Đến nay, cả nước đã hoàn thành 674 km đường bộ cao tốc, đi qua 15 tỉnh thành phố, nâng tổng số đường bộ cao tốc lên 2.001 km (trong tháng 6 này sẽ có thêm 19 km đoạn Diễn Châu-Bãi Vọt).

Các dự án hoàn thành góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, tạo không gian phát triển mới, các khu đô thị, dịch vụ, công nghiệp mới, làm tăng giá trị đất đai, giảm chi phí logistics, nâng cao khả năng cạnh tranh của nền kinh tế, doanh nghiệp và hàng hóa, tạo công ăn việc làm, sinh kế cho người dân và doanh nghiệp, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân, củng cố, tăng cường sự tin tưởng, ủng hộ của nhân dân.

Tại phiên họp lần thứ 11 ngày 8/5/2024, Thủ tướng Chính phủ đã giao 47 nhiệm vụ cho các bộ, ngành và địa phương; đến nay, các đơn vị đang triển khai 36 nhiệm vụ, đã hoàn thành 11 nhiệm vụ.

Cụ thể, Bộ Tài chính đã tổ chức hội nghị tháo gỡ vướng mắc, khó khăn liên quan đến các quy định, thủ tục vay ODA cho dự án Bến Lức-Long Thành, Mỹ An-Cao Lãnh, đường sắt đô thị Hà Nội và TPHCM; đã phê duyệt dự án trụ sở cơ quan Hải quan Cảng Hàng không quốc tế Long Thành.

Bộ Công Thương đã triển khai các thủ tục nhập khẩu cát, nguyên vật liệu về Việt Nam; trực tiếp kiểm tra thực địa và làm việc với các địa phương để hướng dẫn, tháo gỡ, giúp các địa phương đẩy nhanh thủ tục liên quan di dời các đường điện cao thế; rà soát thiết bị tồn kho để điều động, cho mượn tạm phục vụ thi công các dự án cao tốc.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã nghiên cứu, đề xuất điều chỉnh Nghị định hướng dẫn triển khai Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công-tư; hướng dẫn TP. Hà Nội về lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án thành phần 3 Vành đai 4 Hà Nội; đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ về phương án nâng cấp đạt quy mô hoàn chỉnh.

Bộ Xây dựng đang phối hợp với Bộ GTVT để tổ chức khảo sát, hoàn chỉnh các định mức; tiếp tục nghiên cứu để hướng dẫn các địa phương xác định giá vật liệu xây dựng thông thường tại mỏ khai thác theo cơ chế đặc thù.

Bộ Tài nguyên và Môi trường đã làm việc, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua chủ trương điều chỉnh Nghị quyết số 273/NQ-UBTVQH15 về chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng, đất rừng và đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên của dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc-Nam phía đông giai đoạn 2021-2025; đã hướng dẫn tỉnh Sóc Trăng thủ tục cấp mỏ và giao vùng khai thác biển.

Bộ GTVT đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định 57/2024/NĐ-CP thay thế Nghị định 159, về quản lý hoạt động nạo vét trong vùng nước cảng biển và vùng nước đường thủy nội địa; đã khởi công dự án đường Hồ Chí Minh đoạn Chợ Chu-Ngã ba Trung Sơn.

Với sự vào cuộc chủ động, tích cực của các đồng chí Bí thư, Chủ tịch UBND, nhiều địa phương đã nỗ lực triển khai tốt công tác giải phóng mặt bằng như Hà Nội, TPHCM.

Các cơ quan báo chí đã tích cực truyền thông, phản ánh cách làm hay, điển hình tốt trong triển khai các dự án hạ tầng giao thông cũng như dự án đường dây điện 500 kV mạch 3, tạo động lực, truyền cảm hứng, huy động sức mạnh tổng lực của cả hệ thống chính trị và người dân.

Về tiến độ triển khai một số dự án cụ thể, TPHCM đã rà soát, tiếp thu, giải trình và hoàn thiện hồ sơ trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư dự án cao tốc TPHCM-Mộc Bài; Bộ GTVT và UBND tỉnh Bình Phước đã trình Quốc hội chủ trương đầu tư dự án Gia Nghĩa-Chơn Thành; hiện nay đang giải trình các ý kiến thảo luận tại tổ của đại biểu Quốc hội để Quốc hội thông qua trong tháng 6/2024.

Các tỉnh Sơn La, Thái Bình, Ninh Bình, Lâm Đồng, Bình Dương và Bộ GTVT đang triển khai lập Báo cáo nghiên cứu khả thi dự án cao tốc Hòa Bình-Mộc Châu, Ninh Bình-Hải Phòng, Tân Phú-Bảo Lộc, Bảo Lộc-Liên Khương, TP HCM-Thủ Dầu Một-Chơn Thành, Dầu Giây-Tân Phú. Trong đó đã trình Hội đồng thẩm định liên ngành 03 dự án (Dầu Giây-Tân Phú, Tân Phú-Bảo Lộc, Ninh Bình-Hải Phòng đoạn qua Nam Định, Thái Bình theo hình thức PPP)...

Về vật liệu xây dựng, với các dự án khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ, nguồn cung cấp vật liệu đã cơ bản đáp ứng nhu cầu thi công. Với các dự án khu vực phía nam, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang phối hợp với Bộ GTVT để báo cáo Thủ tướng Chính phủ phương án phân bổ và điều phối nguồn vật liệu cho từng dự án, đáp ứng tiến độ thi công.

Về công tác triển khai thi công, Bộ GTVT đang quyết liệt chỉ đạo các nhà thầu tích cực triển khai dự án cao tốc Bắc-Nam phía đông giai đoạn 2021-2025 (đến nay sản lượng đạt 36.866/98.372 tỷ đồng - 37,5%), dự án Khánh Hòa-Buôn Ma Thuột, Chơn Thành-Đức Hòa, tiến độ cơ bản bám sát kế hoạch. 

Đối với các dự án Cần Thơ-Cà Mau, Biên Hòa-Vũng Tàu, đường Hồ Chí Minh đoạn Rạch Sỏi-Bến Nhất, Gò Quao-Vĩnh Thuận, thời gian tới khi mặt bằng và vật liệu xây dựng được tháo gỡ, các chủ đầu tư, nhà thầu sẽ tăng tốc để bù tiến độ bị chậm.

Các dự án thành phần 2 và 3 của dự án Cảng Hàng không Quốc tế Long Thành; dự án nhà ga hành khách T3 Tân Sơn Nhất; dự án Bến Lức-Long Thành đang triển khai bám sát tiến độ.

Dự án đường sắt đô thị Nhổn-ga Hà Nội đang tiến hành chạy thử và hoàn thiện các thủ tục liên quan, dự kiến sẽ khai thác thương mại vào tháng 7/2024. Dự án đường sắt đô thị Bến Thành-Suối Tiên tiếp tục chạy thử để phục vụ việc đánh giá chứng nhận an toàn hệ thống, dự kiến sẽ khai thác thương mại vào quý IV/2024.

Bên cạnh những thành tích đạt được, công tác giải phóng mặt bằng còn lại tại một số dự án còn chậm do các khó khăn về xác minh nguồn gốc đất ở, khiếu nại về đơn giá, việc di dời đường điện cao thế với yêu cầu kỹ thuật cao còn chưa đạt tiến độ đề ra, công tác chuyển mục đích sử dụng rừng còn kéo dài,… nhất là tại các địa phương: Đồng Nai, Khánh Hòa, Đắk Lắk, Tuyên Quang, Quảng Bình, Quảng Trị, Đà Nẵng, Hưng Yên, Kiên Giang.

Một số dự án do các vướng mắc về giải phóng mặt bằng và nguồn vật liệu nên tiến độ triển khai thi công còn chưa đạt kế hoạch đề ra như dự án Cần Thơ-Cà Mau, Biên Hòa-Vũng Tàu, Khánh Hòa-Buôn Ma Thuột, đường Hồ Chí Minh đoạn Rạch Sỏi-Bến Nhất, Gò Quao-Vĩnh Thuận.

Tháo gỡ 6 "điểm nghẽn" tại các dự án

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ rõ 6 nhóm nhiệm vụ, giải pháp để xử lý, giải quyết thời gian tới.

Thứ nhất, về giải phóng mặt bằng, các địa phương thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 54/CĐ-TTg ngày 28/5/2024, huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc để đẩy nhanh tiến độ và hoàn thành dứt điểm công tác giải phóng mặt bằng các dự án trọng điểm, quan trọng quốc gia, nhất là các địa phương Đồng Nai, Khánh Hòa, Đắk Lắk, Tuyên Quang, Quảng Bình, Quảng Trị, Đà Nẵng, Hưng Yên, Kiên Giang.

Thứ hai, về hạ tầng kỹ thuật, Bộ Công Thương và EVN cần hướng dẫn để tháo gỡ khó khăn trong việc di dời các công trình kỹ thuật giao chéo đường cao tốc.

Thứ ba, về vấn đề vật liệu xây dựng cho các dự án tại ĐBSCL và vành đai 3 TPHCM, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã có cuộc họp tại Vĩnh Long, Thủ tướng yêu cầu trong 5 ngày tới, Phó Thủ tướng tiếp tục triệu tập hội nghị tại Bến Tre với sự tham dự của các bộ, ngành, địa phương để giải quyết dứt điểm. Các địa phương, chủ đầu tư, nhà thầu phải chủ động, tích cực hơn nữa tìm nguồn cung ứng cát, vận dụng các điều kiện cho phép để làm.

Thứ tư, về các vướng mắc liên quan việc thi công ban đêm, Thủ tướng yêu cầu Bí thư, Chủ tịch UBND các địa phương, chủ đầu tư, nhà thầu tăng cường đối thoại với người dân, thăm hỏi, động viên, vận động người dân ủng hộ việc thi công "3 ca, 4 kíp", bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, bảo đảm nơi ở mới tốt hơn hoặc bằng nơi ở cũ; đồng thời nghiên cứu thời gian thi công phù hợp để tác động thấp nhất tới cuộc sống người dân.

Thứ năm, về thủ tục đầu tư các dự án hợp tác công tư (PPP), các tỉnh phải chủ động, tích cực xử lý các vấn đề theo thẩm quyền được giao, Bộ Kế hoạch và Đầu tư kịp thời hướng dẫn, phối hợp với các địa phương triển khai các thủ tục.

Thứ sáu, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố đề cao tinh thần trách nhiệm, chủ động, sáng tạo hơn nữa trong giải quyết khó khăn, vướng mắc cho chủ đầu tư, nhà thầu về mặt bằng, nguyên vật liệu…; các bộ, ngành chủ động xử lý theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao, nếu vượt thẩm quyền thì báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Về các nhiệm vụ chung thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, các địa phương phát huy tinh thần trách nhiệm, chủ động triển khai các nhiệm vụ được giao với tư tưởng tấn công, tinh thần "tư tưởng phải thông, quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả".

Trong mọi trường hợp gặp khó khăn, vướng mắc, trở ngại, chủ đầu tư, các nhà thầu, các lực lượng tham gia dự án cần đồng tâm, hiệp lực, "chỉ bàn làm, không bàn lùi", quyết tâm cao nhất, chủ động sáng tạo, dám nghĩ dám làm để vượt qua mọi thách thức, các nhà thầu thi công triển khai với tinh thần "3 ca, 4 kíp", vượt nắng, thắng mưa" để đưa công trình về đích đúng kế hoạch.

Bộ GTVT, Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) và các địa phương cần tập trung tháo gỡ các vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án, nhất là các dự án Cần Thơ-Hậu Giang, Hậu Giang-Cà Mau, Cao Lãnh-Lộ Tẻ, Hòa Liên-Túy Loan, Biên Hòa-Vũng Tàu, Bến Lức-Long Thành, Tuyên Quang-Hà Giang để bảo đảm mục tiêu hoàn thành 3.000 km đường bộ cao tốc vào năm 2025.

Thủ tướng yêu cầu tăng cường quản lý, kiểm tra, giám sát, nâng cao chất lượng công trình, tuyệt đối không để xảy ra tiêu cực, tham nhũng, lãng phí, tình trạng mua bán thầu, thông thầu… Đồng thời, truyền thông khách quan, trung thực, phản ánh đúng tình hình trong triển khai các dự án.

Các công trình phải bảm đảm chất lượng, kỹ thuật, mỹ thuật, an toàn, vệ sinh môi trường; chú trọng việc tạo cảnh quan môi trường, không gian chung của các dự án khi hoàn thành. Các địa phương chủ động nghiên cứu, đề xuất và bố trí nguồn vốn để mở các nút giao để kết nối, khai thác hiệu quả tối đa các tuyến cao tốc.

Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu Bộ GTVT và Bộ Nội vụ rà soát, phát động phong trào thi đua 500 ngày để hoàn thành 3.000 km cao tốc trước ngày 31/12/2025, chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV.

Phấn đấu khởi công nhiều dự án lớn trong năm 2024

Giao nhiệm vụ cụ thể đối với các dự án đang chuẩn bị đầu tư, thực hiện đầu tư, Thủ tướng yêu cầu Bộ GTVT tiếp tục chủ trì, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, UBND tỉnh Bình Phước chủ động làm việc với các các cơ quan của Quốc hội, kịp thời giải trình, bổ sung phù hợp để trình Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư Dự án Gia Nghĩa-Chơn Thành tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV.

Bộ GTVT chủ trì phối hợp với các bộ, cơ quan hướng dẫn, làm việc, theo dõi, đôn đốc các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Sơn La, Thái Bình, Ninh Bình, Lâm Đồng, Bình Dương, Hòa Bình, Tiền Giang khẩn trương triển khai các thủ tục theo quy định, phấn đấu khởi công trong năm 2024 đối với các dự án: Dự án thành phần 3 của dự án Vành đai 4 Hà Nội, cao tốc Ninh Bình-Hải Phòng (đoạn qua tỉnh Nam Định, Thái Bình đầu tư theo phương thức PPP), Tân Phú-Bảo Lộc, Bảo Lộc-Liên Khương, TPHCM-Thủ Dầu Một-Chơn Thành; phấn đấu khởi công chậm nhất ngày 2/9/2024 đối với các dự án: Hòa Bình-Mộc Châu, Cao Lãnh-An Hữu, cao tốc Ninh Bình-Hải Phòng đoạn qua tỉnh Ninh Bình.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương tổ chức thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi dự án Ninh Bình-Hải Phòng đầu tư theo phương thức PPP; phối hợp với TPHCM và các cơ quan liên quan để sớm trình phê duyệt chủ trương đầu tư dự án TPHCM-Mộc Bài; tiếp tục hướng dẫn, phối hợp với UBND tỉnh Lâm Đồng, Bộ GTVT để sớm hoàn thành báo cáo thẩm định dự án Dầu Giây-Tân Phú, Tân Phú-Bảo Lộc, phê duyệt trong tháng 6 năm 2024.

Ủy ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp chỉ đạo VEC đẩy nhanh tiến độ hoàn thành báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án mở rộng đoạn TPHCM-Long Thành theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà (hoàn thành, trình báo cáo nghiên cứu tiền khả thi vào tháng 11 năm 2024).

Nhiệm vụ cụ thể đối với các dự án đang thi công xây dựng và các nội dung liên quan, Thủ tướng yêu cầu Bộ GTVT tiếp tục chỉ đạo các chủ đầu tư, các nhà thầu tranh thủ điều kiện thời tiết thuận lợi, đẩy mạnh thi công các dự án thành phần thuộc cao tốc Bắc-Nam giai đoạn 2021-2025, Khánh Hòa-Buôn Ma Thuột, Biên Hòa-Vũng Tàu, đường Hồ Chí Minh. 

Tiếp tục chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Xây dựng hướng dẫn việc thí điểm sử dụng cát biển, bảo đảm chất lượng công trình và không ảnh hưởng đến môi trường, cây trồng, thủy sản.

Bộ Xây dựng khẩn trương triển khai các nhiệm vụ đã được Thủ tướng Chính phủ giao trong việc hoàn thiện hệ thống định mức và hướng dẫn các địa phương xác định giá vật liệu xây dựng thông thường tại mỏ khai thác theo cơ chế đặc thù, hoàn thành trong tháng 6/2024.

Bộ Tài chính tiếp tục phối hợp, hỗ trợ các cơ quan chủ quản, chủ đầu tư để hoàn thiện các thủ tục liên quan đến các khoản vay ODA cho các dự án đường sắt đô thị, cao tốc Bến Lức-Long Thành, Mỹ An-Cao Lãnh.

TPHCM và Hà Nội căn cứ trên kết quả làm việc với Bộ Tài chính để chủ động triển khai các công việc, nhằm sớm hoàn thành các thủ tục giải ngân vốn ODA cho các dự án đường sắt đô thị; chủ động, quyết liệt, tích cực triển khai để đưa vào khai thác dự án đường sắt đô thị Nhổn-ga Hà Nội và Bến Thành-Suối Tiên.

Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp chỉ đạo Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam, VEC kiểm soát chặt chẽ chất lượng, tiến độ các dự án cảng hàng không, cao tốc Bến Lức-Long Thành.

Các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Bình Định, Khánh Hòa khẩn trương thực hiện chuyển mục đích sử dụng rừng tại dự án cao tốc Bắc-Nam phía đông giai đoạn 2021-2025, bảo đảm bàn giao mặt bằng trước ngày 30/6/2024.

Về vật liệu xây dựng, các tỉnh Tiền Giang, Bến Tre ưu tiên toàn bộ trữ lượng các mỏ trên địa bàn hiện nay (Tiền Giang khoảng 41,8 triệu m3, Bến Tre khoảng 15,36 triệu m3) để cấp cho các dự án trọng điểm (cân đối, phân bổ cho các dự án Châu Đốc-Cần Thơ-Sóc Trăng đoạn qua TP. Cần Thơ, tỉnh Hậu Giang và Vành đai 3 TPHCM).

Về thi công, chỉ đạo, đôn đốc chủ đầu tư, ban quản lý dự án, các nhà thầu huy động đầy đủ nhân, vật lực để thi công, với các dự án chậm tiến độ cần chỉ đạo các nhà thầu bổ sung nhân, vật lực để triển khai thi công bù tiến độ.

Bộ GTVT với vai trò cơ quan thường trực phát huy hơn nữa tính chủ động, phối hợp cùng Văn phòng Chính phủ để đôn đốc các nhiệm vụ được giao, kịp thời tổng hợp báo cáo cấp có thẩm quyền để giải quyết các khó khăn, vướng mắc.