Thủ tướng chỉ đạo mục tiêu không đổi về 2 dự án trọng điểm hơn 75 tỷ USD, một cái làm ngay năm nay

Đó là dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng và tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam.

Sáng nay (26/4), Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo các công trình trọng điểm, dự án quan trọng quốc gia lĩnh vực đường sắt, chủ trì phiên họp thứ hai của Ban Chỉ đạo. Hội nghị này được tổ chức trực tiếp tại Trụ sở Chính phủ, trực tuyến với 9 tỉnh, thành phố có các dự án đường sắt trên địa bàn.

Tại Hội nghị, Thủ tướng cho biết, đường sắt có vai trò quan trọng trong vận tải hành khách và hàng hóa. Tuy nhiên, thời gian qua, phát triển đường sắt lại ít được quan tâm, chưa tương xứng với sự phát triển của đất nước.

Theo Thủ tướng, phát triển đường sắt có nhiều khâu, phần việc, hạng mục với mức đầu tư lớn. Hơn nữa, thời gian có hạn, công việc nhiều, đòi hỏi cao, trong khi sự hiểu biết và năng lực công nghệ chưa cao. Chính vì vậy, để thực hiện dự án phát triển đường sắt đòi hỏi quyết tâm cao, nỗ lực lớn, đồng thời hành động quyết liệt, làm việc nào dứt việc đó, xác định trọng tâm, trọng điểm.

"Chốt" thời hạn khởi công 2 dự án đường sắt lớn

Với khí thế của những ngày tháng 4 lịch sử cách đây 50 năm, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Thủ tướng yêu cầu các thành viên Ban Chỉ đạo, các bộ, ngành, địa phương, đơn vị cần "thần tốc, thần tốc hơn nữa; tạo bạo, táo bạo hơn nữa", phát huy tinh thần trách nhiệm, phân công "rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ kết quả, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền", "nhìn xa, trông rộng, nghĩ sâu, làm lớn", triển khai công việc nhanh, quyết liệt, quyết đoán, tạo động lực, truyền cảm hứng làm việc.

Về nhiệm vụ tổng thể, Thủ tướng yêu cầu, tiếp tục tập trung triển khai đồng bộ các dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, các tuyến đường sắt tại Hà Nội và TP HCM. Theo Thủ tướng, tinh thần là vừa phải triển khai công việc trước mắt, vừa phải triển khai các công việc lâu dài, xây dựng, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách, đào tạo nhân lực…

Đặc biệt, người đứng đầu Chính phủ nêu rõ mục tiêu không thay đổi là phải khởi công dự án Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng trong năm 2025 và khởi công tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam trong năm 2026.

Về vốn, Thủ tướng chỉ đạo cần huy động đa dạng các nguồn vốn, bao gồm vốn tự có của Trung ương, địa phương, vốn vay, phát hành trái phiếu của Chính phủ và doanh nghiệp, hợp tác công tư…

Về pháp lý, Thủ tướng giao Bộ Xây dựng, Bộ Tư pháp khẩn trương hoàn thiện Nghị quyết thống nhất các cơ chế đặc thù cho tất cả dự án đường sắt, trình Chính phủ trong tháng 4 và trình Quốc hội trước ngày 5/5.

Với 4 nghị định của Chính phủ, Thủ tướng giao Bộ Xây dựng chủ trì xây dựng Nghị định về thiết kế tổng thể kỹ thuật và các cơ chế đặc thù, đặc biệt; Bộ Xây dựng chủ trì xây dựng Nghị định về tiêu chí lựa chọn doanh nghiệp đặt hàng cung cấp dịch vụ, hàng hóa; Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì xây dựng Nghị định về phát triển khoa học công nghệ đường sắt; Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì xây dựng Nghị định về tạm sử dụng, hoàn trả rừng. Các nghị định hoàn thành trong tháng 5/2025.

Dự án đường sắt tốc độ cao sẽ khởi công trong năm 2026

Thủ tướng nêu rõ mục tiêu không thay đổi là phải khởi công dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng trong năm 2025 và khởi công tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam trong năm 2026. Ảnh: VGP

Với dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, Thủ tướng đề nghị các cơ quan tiếp tục trao đổi, làm việc, thúc đẩy phía Trung Quốc để sớm hoàn thành công tác đàm phán hiệp định vay, đáp ứng tiến độ triển khai Dự án.

Về giải phóng mặt bằng cho các dự án, Thủ tướng nêu rõ, luật, cơ chế, chính sách đã có, các địa phương phải chủ động giải phóng mặt bằng, đồng thời huy động cả hệ thống chính trị và các lực lượng vào cuộc; đặc biệt cần hoàn thành giải phóng mặt bằng cho dự án Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng trong tháng 9/2025

Trong khi đó, dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam có sơ bộ tổng mức đầu tư hơn 1,7 triệu tỷ đồng (khoảng 67,34 tỷ USD).

Trước đó, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 106/NQ-CP về kế hoạch triển khai nghị quyết của Quốc hội về chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. Dự án này sẽ là tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam, với tổng chiều dài khoảng 1.541km, tốc độ thiết kế 350 km/h, tải trọng 22,5 tấn/trục, có 23 ga hành khách và 5 ga hàng hóa.

Nghị quyết số 106 đã đưa ra các mốc thời gian cụ thể, bao gồm: Tổ chức lựa chọn các nhà thầu tư vấn để thực hiện công tác khảo sát, lập báo cáo nghiên cứu khả thi và thực hiện các công việc liên quan, trình Thủ tướng vào tháng 8/2026. Hội đồng thẩm định nhà nước thẩm định, trình Thủ tướng quyết định phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi dự án trong tháng 9/2026.

Ngoài ra, các địa phương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, di dời công trình đường điện bị ảnh hưởng, cơ bản hoàn thành trước tháng 12/2026 để bàn giao mặt bằng.

Theo Nghị quyết này, tổ chức lựa chọn nhà thầu giai đoạn thực hiện dự án, ký kết hợp đồng và đảm bảo các điều kiện để khởi công xây dựng trước ngày 31/12/2026. Đồng thời triển khai thi công xây dựng, mua sắm, lắp đặt thiết bị, cơ bản hoàn thành dự án đưa vào khai thác, vận hành từ năm 2035.

Vào ngày 19/2/2025, Quốc hội Khóa XV có Nghị quyết số 187/2025/QH15 phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án Đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.

Theo đó, dự án có tổng chiều dài tuyến chính khoảng 390,9 km, các tuyến nhánh khoảng 27,9 km; điểm đầu tại vị trí nối ray biên giới Việt - Trung, kết thúc tại khu bến cảng Lạch Huyện (Hải Phòng), đi qua 9 tỉnh/thành phố; giai đoạn I đầu tư đường đơn, thực hiện giải phóng mặt bằng theo quy mô đường đôi. Dự án này có tổng mức đầu tư 8,369 tỷ USD.