Thí điểm sàn giao dịch tài sản mã hoá tập trung: Luật hoá tài chính phi tập trung và thúc đẩy đổi mới công nghệ

Ngày 27/3/2025, hội thảo “Chia sẻ kinh nghiệm quản lý, vận hành sàn giao dịch tài sản mã hóa tập trung” do Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA) tổ chức ngay trước thềm Nghị quyết về việc triển khai thí điểm sàn giao dịch tài sản mã hóa tập trung, dự kiến được ban hành ngày 1/4/2025.

Trước đó, tại Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 1/3/2025 về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, đột phá thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Tài chính chủ trì xây dựng khung pháp lý thúc đẩy phát triển tài sản số, tiền kỹ thuật số một cách lành mạnh, hiệu quả ngay trong tháng 3/2025.

Luật hoá tài chính phi tập trung, thúc đẩy đổi mới công nghệ

Phát biểu tại Hội thảo, Thượng tá Dương Đức Hùng, Phó trưởng phòng Phòng chống khủng bố, Cục An ninh Nội địa, Bộ Công an đánh giá, dù Việt Nam chưa ghi nhận các vụ việc cụ thể về tài trợ khủng bố thông qua tiền mã hóa với quy mô lớn, nhưng nguy cơ này là hoàn toàn hiện hữu và đang gia tăng.

Để quản lý các sàn giao dịch tài sản mã hoá, đại diện Bộ Công an cho rằng, bên cạnh việc xây dựng khung pháp lý rõ ràng và toàn diện còn cần sự phối hợp liên ngành, ứng dụng công cụ quản lý tiên tiến và xử lý nghiêm các sàn giao dịch không phép.

Đồng thời, công khai danh sách các sàn không phép trên các phương tiện truyền thông để cảnh báo người dân, phối hợp với các nhà cung cấp dịch vụ internet để chặn truy cập vào những nền tảng này.

Theo Tiến sĩ Hoàng Văn Thức, Giám đốc Học viện Kỹ thuật Mật mã, Ban Cơ yếu Chính phủ, trong thời điểm hiện nay cần thiết phải có Hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về mật mã cho tài sản mã hoá, stablecoin, sàn giao dịch tài sản mã hoá. Đồng thời, cần xây dựng bộ tiêu chí an toàn, an ninh thông tin cho dịch vụ giao dịch tài sản mã hoá…. Những vấn đề này được quy định trong các văn bản pháp lý mà trước mắt là Nghị quyết của Chính phủ về thí điểm sàn giao dịch tài sản mã hoá tập trung.

Bà Nguyễn Thị Minh Thơ, Phó Cục Trưởng Cục Phòng chống Rửa tiền, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho rằng việc xây dựng khung pháp lý quản lý các sàn giao dịch đặt ra yêu cầu phức tạp về việc quản trị rủi ro do tính chất ẩn danh, xuyên biên giới, phi tập trung của tài sản mã hoá. Tuy nhiên, thực tế trên thế giới cho thấy chi phí phòng chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố cũng là một chi phí lớn đối với các đơn vị vận hành các sàn giao dịch.

“NHNN đã tham mưu, đề xuất quy định các sàn giao dịch phải thực thi nhiều yêu cầu chặt chẽ về phòng chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố trên cơ sở quy định pháp luật và chuẩn mực quốc tế. Cơ quan quản lý nhà nước sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện tốt các nghĩa vụ này”, bà Thơ cho biết.

Thúc đẩy tuân thủ pháp lý và hợp tác quốc tế

Theo Tiến sĩ Wayne Huang, Đồng Sáng lập, CEO XREX, đơn vị tư vấn dịch vụ theo dõi phòng chống rửa tiền cho Chính phủ Đài Loan và chính phủ Singapore, Việt Nam đang đứng trước một cơ hội lớn để bứt phá trên thị trường tài chính phi tập trung nhờ mức độ chấp nhận và sự phổ biến của tài sản mã hoá trong cộng đồng Việt Nam. Tuy nhiên, cơ quan chức năng cũng cần cân nhắc sự cân bằng, tránh quy định quá chặt chẽ sẽ khiến các doanh nghiệp khó hoạt động nhưng vẫn đảm bảo tuân thủ nghĩa vụ về phòng chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố và các quy định pháp lý khác.

Đánh giá chung về bức tranh pháp lý thị trường tài sản số hiện nay, ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain Việt Nam cho rằng, việc thúc đẩy triển khai thí điểm sàn giao dịch tài sản mã hóa cùng lúc với việc thúc đẩy Luật Công nghiệp Công nghệ số, dự kiến thông qua trong tháng 5/2025, giúp đảm bảo tính pháp lý của các tài sản mã hoá, đồng thời thúc đẩy đổi mới công nghệ hội nhập toàn cầu, giúp Việt Nam tối ưu nguồn lực từ thị trường mã hoá đang phát triển sôi động và thực hiện cam kết về phòng chống rửa tiền của chính phủ.

Tuy nhiên, đối với các đơn vị vận hành sàn giao dịch, ông Trung cho rằng, các quy định pháp lý chặt chẽ có thể đặt ra áp lực chi phí lớn đối với các doanh nghiệp không có đủ tiềm lực tài chính vì chi phí tuân thủ là vấn đề lớn, cần quan tâm khi vận hành sàn giao dịch chứ không chỉ là vốn điều lệ hay phí cấp phép.

Trong bối cảnh thị trường tài sản số đang được quan tâm mạnh mẽ, nhằm góp phần thúc đẩy việc tuân thủ quy định pháp lý, Hiệp hội Blockchain Việt Nam tiên phong và là đơn vị duy nhất tại Việt Nam hợp tác với Hiệp hội Các chuyên gia phòng chống rửa tiền (ACAMS) về đào tạo và cấp chứng chỉ tuân thủ quy định pháp lý phòng chống rửa tiền.

Cũng trong khuôn khổ chương trình, Hiệp hội Blockchain Việt Nam công bố hợp tác chiến lược với CTCP Quản lý Quỹ Đầu tư Dragon Capital Việt Nam, một trong những công ty quản lý quỹ uy tín, đang quản lý khoảng 6 tỷ USD tài sản. Bên cạnh các sản phẩm truyền thống, Dragon Capital đang nỗ lực đa dạng hoá danh mục sản phẩm và tối ưu trải nghiệm khách hàng bằng những sản phẩm mới như Chứng chỉ quỹ ETF được token hoá thông qua việc công bố nghiên cứu tại hội thảo.